Page Text
________________
३१२
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति-उपाङ्गसूत्रम् ४/१४१ से एएणडेणं गोअमा! एवं वुधइ गंधमायणे वक्खारपब्वए २, गंधमायणे अ इत्थ देवे महिद्धीए परिवसइ, अदुत्तरं च णं सासए नामधिजे इति ।
वृ. 'कहिणमित्यादि,कन भदन्त! महाविदेहे वर्षेगन्धमादनोनाम वक्षसि-मध्ये स्वगोप्यं क्षेत्र द्वौ संभूय कुर्वन्तीति वक्षस्काराः,तजातीयोऽयमितिवक्षस्कारपर्वतो गजदन्तापर्यायः प्रज्ञप्तः? गौतम ! नीलवनाम्नो वर्षधरपर्वतस्य दक्षिणभागेन मन्दरस्य पर्वतस्य-मेरोरुत्तर-पश्चिमेनउत्तरस्याः पश्चिमायाश्च अन्तरालवर्तिना दिग्विभागेन वायव्यकोणे इत्यर्थः, गन्धिलावत्याःशीतोदोत्तरकूलवर्तिनोऽष्टमविजयस्य पूर्वेण उत्तरकुरूणां-सर्वोत्कृष्टभोगभूमिक्षेत्रस्य पश्चिमेन अत्रान्तरे महाविदेहे वर्षे गन्धमादनो नाम वक्षस्कारपर्वतः प्रज्ञप्तः, उत्तरदक्षिणयोरायतः प्राचीनप्रतीचीनयोः-पूर्वपश्चिमयोर्दिशोः विस्तीर्ण, त्रिंशदयोजनसहस्राणि द्वेचनवोत्तरे योजनशते षट् च एकोनविंशतिभागान् योजनस्यायामेन, अत्र यद्यपि वर्षधराद्रि-सम्बद्धमूलानां वक्षस्कारगिरीणां साधिकैकादशाशतद्विचत्वारिंशद्योजनप्रमाणकुरुक्षेत्रान्त-वर्तिनामेतावानायामो नसम्पद्यतेतथाऽप्येषांवक्रभावपरिणतत्वेन बहुतरक्षेत्रागाहित्वातसम्भवतीति, नीलवर्षधरसमीपे चत्वारियोजनशतानिऊर्बोच्चत्वेनचत्वारिगव्यूतशतानि उद्वेधेन पञ्चयोजनशतानि विष्कम्भेन, तदनन्तरंमात्रया २-क्रमेण क्रमेणोत्सेधोद्वेधयोः-उच्चत्वोण्डत्वयोः परिवृद्धया परिवर्द्धमानः२ विष्कम्भपरिहाण्या परिहीयमाणः२
-मन्दरपर्वतस्य-मेरोरन्ते-समीपेपञ्चयोजनशतान्योच्चत्वेन पञ्चगव्यतिशतानिउद्वेधेन अंगुलस्यासळ्यभागं विष्कम्भेन प्रज्ञप्तः, गजदन्तस्य यत्संस्थान-प्रारम्भे नीचत्वमन्ते उच्चत्वमित्येवंरूपं तेन संस्थितः, सर्वात्मना रत्नमयः, श्रीउमास्वातिवाचककृतजम्बूद्वीपसमासप्रकरणे तुकनकमयइति,शेषप्राग्वत्, अथास्य भूमिसौ भाग्यमावेदयति-गन्धमायण'इत्यादि, गन्धमादनस्य वक्षस्कारपर्वतस्योपरिबहुमरमणीयो भूमिभागःप्रज्ञप्तः,अत्र यावत्पदाद्वैतादयाद्रिशिखरतलवर्णकगतं सर्व बोध्यं । सम्प्रत्यत्र कूटवक्तव्यतामाह- 'गन्धमायण'इत्यादि, व्यक्तं, नवरं स्फटिककूटं स्फटिकरत्नमयत्वात् लोहिताक्षकूटं लोहितरत्नवर्णत्वात्, आनन्दनाम्नो देवस्य कूटमानन्दकूटं । ननुयथावैतादयादिषु सिद्धायत-नादिकूटव्यवस्थापूर्वापरायतत्वेन तद्वदत्रापि उत कश्चिद्विशेष इत्याह-'कहिणंभंते!' इत्यादि, व्यक्तं, नवरंयथा वैताब्यादिषुसिद्धायतनकूटं समुद्रासनं पूर्वेण ततः क्रमेण शेषाणि स्थितानि तथाऽत्रमन्दरासन्नं सिद्धायतनकूट मन्दरादुतरपश्चिमायां वायव्यां दिशि गन्धमादनकूटस्य तु दक्षिणपूर्वस्यां-आग्नेय्यामस्ति, यदेव क्षुद्रहिमवति सिद्धायतनकूटस्य प्रमाणं तदेवतेषां सर्वेषां सिद्धायतनादिकूटानां भणितव्यं, अर्थात् वर्णनमपि तद्वदेवेति, व्यवस्था तु शेषकूटानामत्र भिन्नप्रका-रेणेति मनसिकृत्याह
___ "एवं चेव' इत्यादि, एवं चेवेत्येवं-सिद्धायतनानुसारेण विदिक्षु-वायव्यकोणेषु त्रीणि कूटानि सिद्धायतनादीनि भणितव्यानि, उक्तवक्तव्यानां मिश्रितनिर्देशस्तु एवं चत्तारिवि दारा माणिअव्वा' इति सूत्रविवरणोक्तयुक्त्या समाधेयः, अयमर्थः-मेरुत उत्तरपश्चिमायां सिद्धायतनकूट, तस्मादुत्तरपश्चिमायां गन्धमादनकूटं तस्माच्च गन्धिलावतीकूटमुत्तरपश्चिमायामिति, अत्र तिम्रोवायव्यो दिशः समुदिता विवक्षिता इतिबहुत्वेन निर्देशः, चतुर्थमुत्तरकुरुकूटं तृतीयस्य गन्धिलावतीकूटस्योत्तरपश्चिमायांपञ्चमस्य स्फटिककूटस्यदक्षिणतः, ननुयथा तृतीयाद्गन्धिला
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003352 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 18 Jamboodwippragnapati UpangSutra 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 564 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 18, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 13 MB |