________________
प्राभृतं १, प्राभृतप्राभृतं ५
-
प्रकारेण पञ्चत्रिंशदधिकयोजनशतविषयायामपि प्रतिपत्तौसूत्रं भणितव्यं, तच्च सुगमत्वात्स्वयं भावनीयं 'एवं सव्ववाहिरेवि 'त्ति एवं सर्वाभ्यन्तरमण्डल इव सर्वबाह्येऽपि मण्डले आलापको वक्तव्यः, नवरं जम्बूद्वीपस्थाने 'अवद्धलवणसमुदं ओगाहित्ता' इति वक्तव्यं, तच्चैवम्
३७
'जया णं सूरिए सव्ववाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता वारं चरइ, तया णं अवड्डुं लवणसमुद्द ओमहित्ता चारं चरति, तया णं राईदियप्पमाणउद्भासगत्ति, ' 'तया ण' मिति वचनपूर्वकं रात्रिन्दिवपरिमाणं जबूद्वीपापेक्षया विपरीतं वक्तव्यं, यज्जम्बूद्वीपावगाहे दिवसप्रमाणमुक्तं तद्रात्रेर्द्रष्टव्यं यद्रात्रेस्तद्दिवसस्य, तच्चैवम्–'तया णं उत्तमकट्टपत्ता उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता राई भवइ, जहन्ने दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ', एवमुत्तरसूत्रेऽप्यक्षरयोजना भावनीया ।
तदेवं परतीर्थिकप्रतिपत्तीरुपदर्श्य सम्प्रत्येतासां मिथ्याभावोपदर्शनार्थं स्वमतमुपदर्शयतिमू. (२७) वयं पुण एवं वदामो, ता जया णं सूरिए सव्वव्यंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरति, तताणं जंबुद्दीवं असीतं जोयणसतं ओगाहित्ता चारं चरति, तदा णं उत्तमकट्ठपत्ते दिवसे भवति, जहण्णिया दुवालसमुहुत्ता राई भवति, एवं सव्वबाहिरेवि, नवरं लवणसमुहं तिन्नितीसे जोवणसते ओगाहित्ता चारं चरति । तता णं उत्तमकट्ठपत्ता उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता भवइ जहन्नए दुबालसमुहुत्ते दिवसे भवति, गाथाओ भाणितव्याओ ।
वृ. 'वयं पुण' इत्यादि, वयं पुनरुत्पन्नकेवलज्ञानदर्शना 'एवं' वक्ष्यमाणप्रकारेण वदामः, तमेव प्रकारमाह-यदा सूर्य सर्वाभ्यन्तरं मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तदा जम्बूद्वीपमशीत्यधिकं योजनशतमवगाह्य चारं चरति, तदा चोत्तमकाष्ठाप्राप्त उत्कर्षकोऽष्टादशमुहूर्तो दिवसो भवति, सर्वजघन्या द्वादशमुहूर्त्ता रात्रि, 'एवं सव्वबाहिरेवि 'त्ति एवं सर्वाभ्यन्तरमण्डल इव सर्वबाह्येऽपि मण्डले आलापको वक्तव्यः, स चैवम्- 'जया णं सव्वबाहिरं मं० इति, नवरमिति सर्ववाह्यमण्डलगतादालापकादस्यालापकस्य विशेषोपदर्शनार्थ, तमेव विशेषमाह - 'तया णं लवणसमुद्दं तिन्नि तीसे जोयणसए ओगाहित्ता चारं चरइ, तया णं उत्तमकट्ठपत्ता उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता राई भवति, जहन्नए दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ' इति, इदं च सुगमं, कवचित्तु ।
- 'सव्वबाहिरेवी' त्यदिदेशमन्तरेण सकलमपि सूत्रं साक्षाल्लिखितं दृश्यते, 'गाहाओ भाणियव्वाओ' अत्रापि काश्चन प्रसिद्धा विवक्षितार्थसङ्गङ्ग्राहिका गाथाः सन्ति ता भाणितव्याः, ताश्च सति व्यवच्छिन्ना इति न पितुं व्याख्यातुं वा शक्यन्ते, यथासम्प्रदायं वाच्या इति ॥ प्राभृतं - १, प्राभृप्राभृतं - ५ समाप्तम्
प्राभृतं प्राभृतं -६ :
तदेवमुक्तं पञ्चमं प्राभृतप्राभृतं सम्प्रति पष्ठं वक्तव्यं तस्य चायमर्थाधिकारः कियन्मात्रं क्षेत्रमेकेन रात्रिन्दिवेन सूर्यो विकम्पते इति, ततस्तद्विषयं प्रश्नसूत्रमाह
मू. (२८) ता केवतियं (ते) एगमेगेणं रातिंदिएणं विकंपइत्ता २ सूरिए चारं चरति आहितेत्ति देखा ?, तत्थ खलु इमाओ सत्त पडिवत्तीओ पन्नत्ताओ, तत्थगे एवमाहंसु-ता दो जोयणाई अद्धदुचत्तालीसं तेसीतसयभागे जोयणस्स एगमेगेणं रातिंदिएणं विकंपइत्ता २ सूरिए चारं चरति, एगे एवमाहंसु १ । एगे पुण एवमाहंसुता अड्डातिञ्जाइं जोयणाई एगमेगेणं राइदिएणं विकंपइत्ता
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org