Page Text
________________
२४२
सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १२/-1१०५ आउटिं चंदे केणं नक्खत्तेणं जोएति ता सतभिसयाहिं, सतभिसयाणं दुन्नि मुहत्ता अट्ठावीसंच वावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावट्ठिभागं च सत्तद्विधा छेत्ता छत्तालीसं चुणिया भागा सेसा ।
तंसमयंचणं सरेकेणं नक्खत्तेणंजोएति?,ता उत्तराहिंआसाढाहि. उत्तराणं आसाढाणं चरमसमए, तेसिणं पंचण्हं संवच्छराणं तनं हेमंतिं आउटिं चंद्रे केणं नक्खत्तेणं जोएति?, ता पूसेणं, पूसस्स एकूणवीसं मुहत्ता तेतालीसं च बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावहिभागं च सत्तद्विधा छेत्ता तेत्तीसं चुण्णिया भागा सेसा । तं समयं च णं सूरे केणं नक्खत्तेणं जोएति?, ता उत्तराहिं आसाढाहिं, उत्तराणं आसाढाणं चरिमसमए, ता एतेसि णं पंचण्हं संवच्छराणं चउत्थिं हेमंति आउटिं चंदे केणं नक्खत्तेणंजोएति तामूलेणं, मूलस्स छ मुहुत्ता अट्ठावन्नंच बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावट्टिभागं च सत्तहिधाछेत्ता वीसं चुण्णिया भागा सेसा।
तं समयंचणं सूरे केणं नक्खत्तेणंजोएति?, ताउत्तराहिं आसाढाहिं, उत्तराणंआसाढाणं चरिमसमए। ता एतेसि णं पंचण्हं संवच्छराणं पंचमं हेमंतिं आउटिं चंदे केणं नक्खत्तेणं जोएति? कत्तियाहिं, कत्तियाणं अट्ठारस मुहुत्ता छत्तीसंच बावद्विभागामुहत्तस्स बावट्ठिभागं च सत्तट्टिधा छेत्ता छ चुणिया भागा सेसा । तं समयं च णं सूरे केणं नक्खत्तेणं जोएति?, ता उत्तराहिं आसाढाहिं, उत्तराणं आसाढाणं चरिमसमए।
वृ. "ता एएसिण मित्यादि, ता इति पूर्ववत्, एतेषां-अनन्तरोदितानां चन्द्रादीनां पञ्चानां संवत्सराणांमध्ये प्रथमां हेमन्तीमावृत्तिचन्द्रः केन नक्षत्रेणयुनक्ति?, केन नक्षत्रेण सहयोगमुपागतः सन्प्रवर्त्तयतीति भावः, भगवानाह-'ता हत्थेणं' इत्यादि, ता इति पूर्ववत्, हस्तेन--हस्तनक्षत्रेण युक्तश्चन्द्रः प्रवर्त्तयति, तदानींच हस्तनक्षत्रस्य पञ्चमुहर्ता एकस्य च मुहूर्तस्वपञ्चाशत्द्वाषष्टिभागाः एकंच द्वाषष्टिभागं सप्तषष्टिधा छित्वा तस्य सत्काः पष्टिश्चूर्णिका भागाः शेषाः, तथाहि
हेमन्ती प्रथमाआवृत्तिप्रागुक्तक्रमापेक्षया द्वितीया ततस्तत्स्थाने द्विको ध्रियते, सरूपोनः कार्य इत जात एककस्तेन प्रागुक्तो ध्रुवराशि गुण्यते, 'एकेन च गुणितं तदेव भवतीति जातस्तावानेव ध्रुवराशि, तत एतस्मात् पञ्चभिशतैरेकोनपञ्चाशदधिकैर्मुहूर्तानामेकस्य च मुहूर्तस्य चतुर्विंशत्या द्वापटिभागैरेकस्य च द्वाषष्टिभागस्य षट्षष्ट्या सप्तषष्टिभागैरभिजिदादीन्युत्तरफाल्गुनीपर्यन्तानि नक्षत्राणिशुद्धानि, स्थिताः पश्चाच्चतुर्विंशतिर्मुहूर्ताएकस्य च मुहूर्तस्य एकादश द्वाषष्टिभागा एकस्य च द्वाषष्टिभागस्य सप्त सप्तषष्टिभागाः तत आगतंहस्तनक्षत्रस्य पञ्चसुमुहूर्तेषु एकस्य च मुहूर्तस्य पञ्चाशति द्वाषष्टिभागेष्वेकस्य च द्वापष्टिभागस्य षष्टी सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु प्रथमां हेमन्तीमावृत्तिं चन्द्रः प्रवर्तयतीति ।
सूर्यनक्षत्रविषयं प्रश्नसूत्रमाह-'तं समयं चणमित्यादि, तस्मिंश्चसमये सूर्य केन नक्षत्रेण युक्तस्तांप्रथमां हेमनीमावृत्तिं युक्तिप्रवर्त्तयति?, भगवानाह-'ता उत्तराहिं'इत्यादि, उत्तराभ्यामाषाढाभ्यां, तदानीं चोत्तराषाढायाश्चरमसमयः, समकालमुत्तराषाढानक्षत्रमुपभुज्याभिजितो नक्षत्रस्य प्रथमसमये प्रथमां हेमन्तीमावृत्तिं सूर्य प्रवर्तयतीति भावः, तथाहि-यदि दशभिरयनैः पञ्च सूर्यकृतान्नक्षत्रपर्यायान लभामहे तत एकेनायनेन किं लभामहे ?, अत्रान्त्येन राशिना एककलक्षणेनमध्यमस्य पञ्चकरूपस्य राशेर्गुणनं जाताः पञ्चैव तेषां दशभिर्भागे हृते लब्धमेकमर्द्ध पर्यायस्य, अर्द्ध च पर्यायस्य सप्तषष्टिभागरूपं नव शतानि पञ्चद-शोत्तराणि , तत्र ये विंशति
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003350 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 16 Suryapragnapati UpangSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 16, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 8 MB |