Page Text
________________
१९०
। सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १०/२२/८८ तत्र तेषां षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणां मध्ये यानि तानि नक्षत्राणि येषां प्रत्येकं पञ्चोत्तरं सहनं सप्तषष्टित्रिंशद्भागानं सीमाविष्कम्भः तानि द्वादश, तद्यथा-वे शतभिषजौ 'जाव दो जेट्टाउ'त्ति यावच्छब्दकरणादेवंद्रटव्यं–दोभरणीओदोअदाओदोअस्सेसाओदोसाईओदोजेट्टाओं इति ।
तथाहि-एतेषां द्वादशानामपि नक्षत्राणां प्रत्येकं सप्तषष्टिखण्डीकृतसयाहोरात्रगम्यस्य क्षेत्रस्य सत्काः सास्त्रियस्त्रिंशद्भागाश्चन्द्रयोगे योग्यास्ततस्त्रयस्त्रशत् त्रिंशता गुण्यतेजातानि नव शताति नवत्यधिकानि, अर्द्धस्यापि च त्रिंशता गुणयित्वा द्वाभ्यां भागे हते लब्धाः पञ्चदस, सर्वसङ्घयया जातं पञ्चोत्तरं सहनं, तथा तत्र तेषां षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणां मध्ये यानि तानि नक्षत्राणियेषांद्वसहस्रेदशोत्तरेसप्तषष्टिभागत्रिंशद्भागानां सीमाविष्कम्भस्तानि त्रिंशत्, तद्यथा-द्वौ श्रवणौ 'जाव दो पुव्वासाढा' इति यावच्छब्दादेवं पाठो द्रष्टव्यः–'दो धणिवा दो पुव्वभद्दवया दो रेवई दो अस्सिणी दो कत्तिया दो मिगसिरा दो पुस्सा दो मघा दो पुवफग्गुणीओ दो हत्था दो चित्ता दो अणुराहा दो मूला दो पुव्वासाढा'इति।
तथाहि-एतानि नक्षत्राणि समक्षेत्राणि, तत एतेषां सप्तषष्टिखण्डीकृस्याहोरात्रगम्यस्य क्षेत्रस्य सत्काः परिपूर्णा सप्तषष्टभागाः प्रत्येकं चन्द्रयोगयोग्याः, तेन सप्तषष्टिस्त्रिंशता गुण्यते, जाते द्वे सहस्रेदशोत्तरे इति, तथा तत्र-तेषा षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणांमध्ये यानि तानि नक्षत्राणि येषांप्रत्येकं त्रीणि सहस्राणि पञ्चदशोत्तराणि सप्तषष्टित्रिंशभागानां सीमाविष्कम्भस्तानि द्वादश, तद्यथा-वे उत्तरे प्रोष्ठपदे जाव दो उत्तरासाढा' इति यावच्छब्दकरणादेवं द्रष्टव्यं 'दो रोहिणी दो पुनव्वसू दो उत्तरफग्गुणी दो विसाहा दो उत्तरासाढा' इति, एतानि हि नक्षत्राणि यर्द्धक्षेत्राणि ततः सप्तषष्टिखण्डीकृतस्याहोरात्रगम्यस्य क्षेत्रस्य सत्काश्चन्द्रयोगयोग्या भागाः शतमेकमड़ च प्रतेयमवगन्तव्याः,तत्रशतं त्रिंशता गुण्यते, जातानि त्रीणिसहस्राणि,अर्द्धमपि त्रिंशता गुणयित्वा द्वाभ्यां विभज्यते लब्धाः पञ्चदशेति।
म.८९) एतेसिणं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं किं सता पादो चंदेण सद्धिं जोयंजोएंति. ता एतेसिणं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं किं सया सायं चंदेण सद्धिं जोयंजोएंति?, एतेसिणं छप्पन्नाए नरखत्ताणं किं सया दुहा पविसिय २ चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति?, ता एएसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं न किंपितंजं सया पादो चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति, नो सया सागं चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति, नो सया दुहओ पविसित्ता र चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति, नन्नत्य दोहिं अभीयीहिं, ता एतेणं दो अभीयी पायंचिय र चोत्तालीसं २ अमावासंजोएंति, नो चेव णं पुण्णिमासिणिं ।
वृ. 'ता एएसिण मित्यादि, ता इति तत्र तेषां षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणांमध्ये किं नक्षत्रं यत् सदा प्रातरेव चन्द्रेण सार्द्ध योगं युनक्ति?, किं नक्षत्रं यत्सदा सायं-दिवसावसानसमये चन्द्रेण सार्द्ध योगयुनक्ति, किंतनक्षत्रं यत्सदा द्विधा-प्रातः सायंचसमये प्रविश्य २ चन्द्रेण सार्द्ध योगं युनक्ति ?, भगवानाह-'ता एएसि ण मित्यादि, तत्र एतेषां षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणां मध्ये न किमपितनक्षत्रमस्ति यत्सदाप्रातरेव चन्द्रेण सार्द्धयोगंयुनक्ति, किंसर्वथा नेत्याह-ननत्थे' त्यादि, नेति प्रतिषेधोऽन्यत्र द्वाभ्यामभिजिभ्यामवसेयः, कस्मादित्याह- 'ता एएसि ण'मित्यादि ता इति तत्र तेषां षट्पञ्चाशतो नक्षत्राणां मध्ये एते-अनन्तरोदिते द्वे अभिजितौ-अभिजिन्नक्षत्रे युगे युगे प्रातरेव प्रातरेव चतुश्चत्वारिंशत्तमाममावास्यां चन्द्रेण सह योगमुपगम्य
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 003350 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 16 Suryapragnapati UpangSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 336 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 16, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 8 MB |