________________
१५४
सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १०/११/५५
सर्वान्तिमात्सूर्यमण्डलादगिभ्यन्तरं प्रविष्टमटावेकषष्टिभागान्, शेषाअष्टाचत्वारिंशदेकषष्टिभागाः सर्यमण्डसम्मिश्राः, तदेवमेतान्येकादशादीनि पञ्चदशपर्यन्तानिपञ्चचन्द्रमण्डलानि सूर्यमण्डलसम्मिश्राणि भवन्ति,चतुषु च चरमेषु चन्द्रमण्डलान्तरेषु द्वादश द्वादश सूर्यमार्गा, एवं तु यदन्यत्र चन्द्रमण्डलान्तरेषु सूर्यमार्गप्रतिपादनमकारि यथा॥१॥ 'चंदंतरेसु अट्टसुअभितर बाहिरेसु सूरस्स।
बारस बारसमग्गा छसु तेरस तेरस भवंति ।"
तदपि संवादि द्रष्टव्यम् ।। प्राभृतं-१०, प्राभृतप्राभृतं-११ सम्पाप्तम्
प्रामृतप्राभृतं-१२:वृ. तदेवमुक्तं दशमस्यप्राभृतस्य एकादशं प्राभृतप्राभृतं, सम्प्रति द्वादशमारभ्यते, तस्य चायमर्थाधिकारः-देवतानामध्ययनानि वक्तव्यानि' ततस्तद्विषयं प्रश्नसूत्रमाह
मू. (५६)ता कहं ते देवताणं अज्झयणा आहिताति वदेज्जा ?, ता एएणं अट्ठावीसाए नखत्ताणं अभिई नक्खत्ते किंदेवताए पन्नते?, बंभदेवयाए पं०, सवणे नक्खत्ते किंदेवयाए पन्नते?, ता विण्हुदेवयाए पन्नत्ते,धनिट्ठानक्खत्ते किंदेवताए पं०?, तावसुदेवयाए पन्नत्ते, सयभिसयानक्खत्ते किंदेवयाए पन्नते?, ता वरुणदेवयाए पन्नते, (पुवपोट्ट० अजदे०) उत्तरापोहवयानक्खत्ते किं देवयाए पन्नते?, ता अहिवहिदैवताएपन्नत्ते, एवंसव्वेवि पुच्छिति
रेवती पुस्सदेवता अस्सिणी अस्सदेवता भरणी जमदेवता कत्तिया अग्गिदेवता रोहिणी पयावइदेव या सट्टाणा सोमदेवयाए अद्दा रुद्ददेवयाए पुनव्वसू अदितिदेवयाए पुस्सी बहस्सइ देवयाए अस्सेसा सप्पदेवयाए महा पतिदेवताए पं० पुव्वाफगुणी भगदेवयाए उत्तराफग्गुणी अजमदेवताए हत्थे सवियादेवताए चित्ता तहदेवताएसाती वायुदेवताए विसाहा इंदग्गीदेवयाए अनुराहा मित्तदेवताए जेट्टा इंददेवताए मूले निरितिदेवताए पुव्वासाढा आउदेवताए उत्तरासाढा विस्सदेवयाए पन्नत्ते ।।
वृ.'ता कहं ते देवयाण'मित्यादि, ता इति पूर्ववत्, कथं ? -केन प्रकारेण भगवन् ! त्वया नक्षत्राधिपतीनां देवतानामध्ययनानि-अधीयन्ते ज्ञायन्ते यौस्तान्यध्ययनानि नामानीत्यर्थः, आख्यातानीति वदेत्, एवं प्रश्ने कृते भगवानाह- ‘ता एएसि णं, ता इति पूर्ववत्, एतेषां अनन्तरोदितानामष्टाविंशतेनक्षत्राणांमध्येऽभिजिन्नक्षत्रं किंदेवताकंकिंनामधेयदेवताकं प्रज्ञप्तम् ?, भगवानाह-'ता' इत्यादि, ता इति प्राग्वत्, ब्रह्मदेवताकं-ब्रह्माभिधदेवताकं प्रज्ञप्तं, श्रवणनक्षत्रंकिंदेवताकंग्रज्ञप्तं?, भगवानाह-'ता'इत्यादि, विष्णुनामदेवताकंप्रज्ञप्तं, एवं शेषाण्यपि भावनीयानि, देवताभिधान सङ्ग्राहिकाश्चेमास्तिनः प्रवचनप्रसिद्धाः सङग्राहणिगाथाः॥१॥ “बम्हा विण्हू य वसू वरुणो तह ऽजो अनंतरं होइ।
अभिवड्विपूस गंधव्व चेव परतो जमो होइ॥ ॥२॥ अग्गि पयावइ सोमे रुद्दे अदिई बहस्सई चेव ।
नागे पिइ भग अजम सविया तहा य वाऊ य ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org