________________
पद-२७, उद्देशकः-, द्वार
२०९ कति कम्मपगडीओ वेएति?, गो० ! जहा बंधगवेदगरस वेयणिजंतहा भाणितव्वाणि, .
जीवे णं भंते ! मोहणिजं वेदेमाणे कति कम्मपगडीतो वेदेति ?, गो० ! नियमा अट्ट कम्मपगडीतो वेदेति, एवं नेरतिएजाववैमाणिते, एवं पुहुत्तेणवि (पन्नवणाएभगवईएसतावीसइमं पयंसमत)
वृ. 'कईणं भंते !' इत्यादि गतार्थ, सम्प्रति किं कर्म वेदयमानः कति कर्मप्रकृतिर्वेदयते इत्युदयस्योदयेन सह सम्बन्धं चिन्तयति
'जीवे णं भंते ! नाणावरणिजं कम्मं वेएमाणे कइ कम्मपगडीओ वेएइ इत्यादि, तत्र सप्तविधवेदक उपशान्तमोहः क्षीणमोहो वा, तयोर्मोहनीयोदयासम्मनवात, शेषस्तु सूक्ष्मसंपरायादिरष्टविधवेदकः, एवंमनुष्यपदेऽपि वाच्यं, नैरयिकादयस्तुनियमादष्टविधवेदकाःबहुवचनचिन्तायां जीवपदे मनुष्यपदे च भङ्गत्रिकं, तत्र सर्वेऽपि तावतद् भवेयुः अष्टविधवेदका इत्येको भाः, ततः सप्तविधवदकस्यैकस्य भावे द्वितीयो बहूनां भावे तृतीयः, शेषेषु तु नैरयिकादिषु पदेषु अभङ्गमष्टविधवेदका इति, सप्तविधवेदकत्वस्य तत्रासम्भवात्,
एवं दर्शनावरणीयान्तरायसूत्रेऽपि वक्तव्यं, वेदनीयसूत्रे जीवपदे मनुष्यपदे च प्रत्येकमष्टविधवेदको वा सप्तविधवेदको वाचतुर्विधवेदको वेति वक्तव्यं, शेषेषुतुनैरयिकादिषु अर्थविधवेदक इत्येकः तेषामुपशान्तमोहत्वाद्यवस्थासम्भवात्, तत्रैव वेदनीयसूत्रेबहुवचनचिन्तायां जीवपदे मनुष्यपदेच प्रत्येकंभङ्गत्रिकं, तत्राष्टविधवेदकाश्चेत्येको भङ्गः एषसर्वथासप्तविधवेदकानामभावे, ततः सप्तविधवेदकपदप्रक्षेपेएकवचनबहुवचनाभ्यां द्वौभङ्गाविति, शेषेषुतुनैरयिकादिषु स्थानेष्वमङ्गकं अष्टविधवेदका इति, एवमायुर्नामगोत्रसूत्राण्यपि भावनीयानि,
मोहनीयंकर्मवेदयमानोनियमादष्टविधवेदकइति, जीवादिषुपञ्चविंशती पदेष्वेकवचनचिन्तायां बहुवचनचिन्तायं च सर्वत्रापि अमङ्गकं-अष्टौ कर्मप्रकृतीर्वेदयते वेदयन्ते वा ॥
पदं - २७ - समाप्तम्
[ पदं-२८- "आहारं" ] वृ. तदेवमुक्तं वेदवेदाख्यं सप्तविंशतितमं पदं, सम्प्रपत्यष्याविंशतितममारभ्यते, तस्य चामभिसम्बन्धः-इहानन्तरपदे नारकादिगतिसमापन्नानां कर्मवेदनापरिणाम उक्त;, इह त्वाहारपरिणाम इति, तत्र चेमे सङ्ग्रहणिगाथे-- मू. (५५०) सचित्ता १ हारट्ठी २ केवति ३ किं वावि ४ सब्बतो चेव ५।
कतिभागं ६सब्वे७खलु परिणामे ८ चेव बोद्धब्बे।। १. सचित्ताहारट्ठी' इत्यादि प्रथमोऽधिकारः सचित्तपदोपलक्षितः, स चैवम्-'नेरइया णमंते! किं सचित्ताहारा अचित्ताहारा इत्यादि १, द्वितीय आहारार्थिन इति२, तृतीयः 'केवइय'त्ति कियता कालेन आहारार्थः समुत्पद्यते इत्यादिरूपः ३, चतुर्थः किमाहारमाहारयन्तीतिपदोपलक्षितः ४ पञ्चमः सर्वत इतिपदोपलक्षितः, सचैवम्-'नेरइयाणंसव्वतोपरिणामंति'त्यादि ५चेवशब्दः समुच्चये, 'कइभाग'ति गृहीतानां पुद्गलानां कतिभागमाहारयन्तीत्येवमादिः षष्ठोऽधिकारः ६, 'तथा सव्वे' इति यान् पुद्गलान् आहारतया गृह्णन्ति तान् किं सर्वान्-अपरिशेषान् आहारयन्ति [1114
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org