________________
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम्-२-१८/-/ १२ / ४८४ संयतासंयतो - देशविरतः, स च जघन्यतोऽप्यन्तर्मुहूर्तं देशविरतिप्रतिपत्त्युपयोगस्य, जघन्यतोऽप्यान्तर्मौहूर्त्तिकत्वात्, देशविरतिर्हि द्विविधत्रिविधादिभङ्गबहुला ततस्तव्यतिपत्तौ जघन्येनाप्यन्तर्मुहूर्त लगति, सर्वविरतिस्तु सर्वं सावद्यमहं न करोमीत्येवंरूपा ततस्तत्प्रतिपत्त्युपयोग एकसामयिकोऽपि भवतीति प्राक् संयतस्य एकसमयतोक्ता, यस्तु न संयतो नाप्यसंयतो नापि संयतासंयतः स सिद्ध इति साद्यपर्यवसित इति । गतं संयतद्वारम्,
-: पदं - १८, दारं- १३ "उपयोगः " :
मू. (४८५) सागरोव ओगोवउत्ते णं भंते! पुच्छा, गो० ! जह० उ० अंतो० । अनागारोवउत्तेवि, एवं चैव ।
१०४
वृ. इदानीमुपयोगद्वारं, तत्रेदमादिसूत्रम् - 'सागारोव ओगोवउत्ते णं भंते!' इत्यादि, इह संसारिणामुपयोगः साकारोऽनाकारो वा, जघन्यतोऽप्यान्तर्मुहूर्त्तिकः उत्कर्षतोऽपि ततः सूत्रद्वयेऽपि जघन्यत उत्कर्षतश्चान्तर्मुहूर्तमुक्तं, यस्तु केवलिनामुक्तः एकसामयिक उपयोगः स इह न विवक्षित इति । गतं उपयोगद्वारं, इदानीमाहारद्वारं, तत्रेदमादिसूत्रम्
-: पर्व - १८, दारं १४:
भू. (४८६) आहारए णं भंते! पुच्छा, गो० ! आहारए दुविधे० पं० तं०-छउमत्थ आहारए य केवलिआहारए य, छउमत्थ आहारए णं भंते ! छउमत्थाहारएत्ति काल० ?, गो० ! ज० खुड्डागभवग्गहणं दुसमयऊणं उक्को० असंखेखं कालं असंखेज्जाओ उस्सप्पिणी ओसप्पिणीतो कालतो खेत्ततो अंगुलस्स असंखेज्जतिभागं, केवलिआहारए णं भंते! केवलिआहारएत्ति कालतो० ?, गो० ! जह० अंतो० उ० देसूणं पुव्व० ।
अनाहारए णं भंते! अनाहारएत्ति० ?, गो० ! अनाहारए दु० पं०, तं०-छउमत्थ अनाहारए य केवलिअनाहारए य, छउमत्य अनाहारए णं भंते! पुच्छा, गो० ! जह० एवं समयं उक्को ० दो समया,
"
केवलिअनाहारएणं भंते! केवलि० ?, गो० ! केवलिअनाहारए दुविधे पं० तं० - सिद्धकेवलि अनाहारए य भवत्थकेवलिअनाहारए य, सिद्धकेवलिअनाहारए णं पुच्छा, गो० ! सादीए अपज्जवसिए, भवत्थकेवलिअनाहारए णं भंते! पुच्छा, गो० ! भवत्थकेवलिअनाहारए दुविधे पं० तं० - सजोगिभवत्थकेवलि अनाहारए अजोगिभवत्यकेवलिअनाहारए य,
-सजोगिभवत्थकेवलिअनाहारए णं भंते! पुच्छा, गो० ! अजहन्नमनुक्कोसेणं तिन्नि समया, अजोगिभवत्थकेवलिअणाहारए णं पुच्छा, गो० ! जह० उक्को० अंतो० ।
वृ. 'आहारगे णं भंते!' इत्यादि सुगमं, नवरं 'जहन्नेणं खुड्डागभवग्गहणं दुसमऊण मिति इह यद्यपि चतुःसामयिकी पञ्चसामयिकी च विग्रहगतिर्भवति, आह च"उजुया य एगवंका, दुहतोवंका गती विणिद्दिट्ठा । जुज्जइतिचउवंकावि नाम चउपंचसमयाओ ।" इति
119 11
तथापि बाहुल्येन द्विसामयिकी त्रिसामयिकी वा प्रवर्त्तते न चतुः - सामयिकी पञ्चसामयिकी वा प्रवर्तते ततो न ते विवक्षिते, तत्रोत्कर्षतस्त्रिसामयिक्यां विग्रहगतौ द्वावाद्यौ समयावनाहारक
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International