Page Text
________________
प्रज्ञापनाउपासूत्रम्-२-१८/-/३/४७४
पर्याप्तकः-पञ्चेन्द्रियापर्याप्तकसूत्रं, तच्च सुगमत्वात्, स्वयंपरिभावनीयं, अनिन्द्रियोऽत्रनवक्तव्यः, तस्यपर्याप्तापर्याप्तविशेषणरहितत्वात। 'सइंदियपज्जत्तएणंभंते!' इत्यादि, इहपर्याप्तो लब्ध्यपेक्षया वेदितव्यः, सहि विग्रहगतावपि संभवति, करणैरपर्याप्तस्यापि, तत उत्कर्षतः सातिरेकं सागरोपमशतपृथकत्वमिति यनिर्वचनं तदुपपद्यते, अन्यथा करणपर्याप्तत्वस्योत्कर्षतोऽप्यन्तर्मुहूर्तोनत्रयस्त्रिंशत्सागरोपमप्रमाणतया लभ्यमानत्वात् यथोक्तं निर्वचनं नोपपद्यते, एवमुत्तरसूत्रेऽपि पर्याप्तत्वं लब्ध्यपेक्षया द्रष्टव्यं । एतेन्द्रियपर्याप्तसूत्रे सङ्खयेयानि वर्षसहस्पणीति, एकेन्द्रियस्य हि पृथिवीकायस्योत्कर्षतोद्वाविंशतिवर्षसहस्राणिभवस्थितिः अप्कायस्य सप्त वर्षसहस्राणि वातकायस्य त्रीणि वर्षसहस्राणिवनस्पतिकायस्य दशवर्षसहस्राणिततो निरन्तरकतिपयपर्याप्तभवसंकलनया सङ्खयेयानि वर्षसहस्राणि घटन्ते इति ।
___ द्वीन्द्रियपर्याप्तसूत्रे सद्ध्येयानि वर्षाणि, द्वीन्द्रियस्यहि उत्कर्षतो भवस्थितिपरिमाणं द्वादश संवत्सराणि, नच सर्वेष्वपि भवेषूत्कृष्टस्थितिसंभवः ततः कतिपयनिरन्तरपर्याप्तभवसंकलनयापि सङ्घयेयानि वर्षाण्येव लभ्यन्ते न तु वर्षशतानि वर्षसहस्राणि वा।
त्रीन्द्रियपर्याप्तसूत्रे सङ्खयेयानि रात्रिन्दिवानि, तेषां च भवस्थितेतेरुत्कर्षतोऽप्येकोनपञ्चाशद्दिनमानतया कतिपयनिरन्तरपर्याप्तभवसंकलनायामपि सद्धयेयानां रात्रिन्दिवानामेव लभ्यमानत्वात् चतुरिन्द्रियपर्याप्तसूत्रे सद्धेययामासाः, तेषां भवस्थितेरुत्कर्षतः षण्मासप्रमाणतया कतिपयनिरन्तरपर्याप्तभवकालसंकलनायामपि सङ्ख्येयानांमासानांप्राप्यमाणत्वात्। पञ्चेन्द्रिसूत्रं सुगमं । गतमिन्द्रियद्वारं, इदानीं कायद्वारमभिधित्सुराह
___-पदं-१८, दारं-४:- "काय":म. ७५ सकाइए णं भंते ! सकाइएत्ति कालतो केवचिरं होइ ?, गोयमा! सकाइए दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-अणाइए वा अपजवसिए अणाइए वा सपञ्जवसिए जहन्त्रेणं अंतोमुहत्तं उकोसेणं दो सागरोवमसहस्साइं संखेजवाससमअहियाई, अकाइए णं भंते ! पुच्छा, गोयमा! अकाइए सादिए अपजवसिए, सकाइयअपज्जत्तए णं पुच्छा, गोयमा ! जहन्नेणवि उक्कोसेणवि अंतोमुहुत्तं, एवं जाव तसकाइयअपजत्तए।
सकाइयपजत्तए पुच्छा, गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तंउक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तंसातिरेगं, पुढविकाइए णं पुच्छा, गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं असंखेचं कालं असंखेजाओ उस्सप्पिणिओसप्पिणीओ कालतो खेत्ततो असंखेशा लोगा, एवं आउतेउवाउकाइयावि,
वणस्सइकाइया णं पुच्छा, गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं अनंतं कालं अनंताओ उस्सप्पिणिअवसप्पिणिओकाल खेत्तओअनंता लोगा असंखेजापुग्गलपरियट्टा तेणंपुग्गलपरियट्टा आवलियाए असंखेनइभागो।
___ पुढविकाइए पजत्तए पुच्छा, गोयमा! जहन्नेणंअंतोमुहत्तंउक्कोसेणं संखेनाइंवाससहस्साई, एवंआउवि, तेउकाइए पजत्तए पुच्छा, गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तंउक्कोसणं संखेजाइराइंदियाई, वाउकाइयपज्जत्तए णं पुच्छा, गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं संखेजाई वाससहस्साई,
वणस्सइकाइयपञ्जत्तए पुच्छा, गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं संखेजाई वास
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003349 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 15, & agam_pragyapana |
| File Size | 14 MB |