________________
७९
पदं-१७, उद्देशकः-४, द्वार
____ 'कइ णं भंते ! लेस्साओ अविसुद्धाओ पं०?, गोयमा ! तओ लेस्साओ अप्पसत्थाओ अविसुद्धाओ पं०, तंजहा-कण्हलेस्सा नीललेस्सा काउलेस्सा,
कइणं भंते ! लेस्साओ विसुद्धाओ पं०,?, गोयमा ! तओ लेस्साओ विसुद्धाओ पं०, तंजहा-तेउ० पउम० सुक्कलेसा' इति, उक्ते शुद्धत्वाशुद्धत्वे, सम्प्रतिप्राशस्त्याप्राशस्त्ये प्रतिपादयति-'तओ अप्पसत्थाओ तओ पसस्थाओ' आद्यास्तिसो लेश्या अप्रशस्ता वक्तव्याः, अप्रशस्तद्रव्यत्वेनाप्रशस्ताध्यवसायहेतुत्वात्, उत्तरास्तिम्रो लेश्याः प्रशस्ताः प्रशस्तद्रष्यतया प्रशस्ताध्यवसायकारणत्वात्, सूत्रपाठः प्राग्वदवसेयः
'कइ णं भंते ! लेस्साओ अप्पसत्थाओ पन्नत्ताओ' इत्यादि, उक्ते प्राशस्त्याप्राशस्त्ये, अधुना संक्लिष्टासंक्लिष्टत्वे प्रतिपादयति-'तओ संकिलिहाओ तओ असंकिलिट्ठाओ'इति, आद्यास्तिो लेश्याः संक्लिष्टाः, संक्लिष्टातरौद्रध्याननुगताध्यवसायस्थानहेतुत्वात्, उत्तरास्तिम्रो लेश्या असंक्लिष्टाः, असंक्लिष्टधर्मशुक्लध्यानानुगताध्यवसायकारणत्वातच, अत्रापि पाठः प्राग्वत्- 'कइणं भंते ! लेस्साओ संकिलिट्ठाओ पन्नत्ताओ' इत्यादि, अधुना शीतोष्णस्पर्शप्रतिपादनार्थमाह--'तओ सीयलुक्खाओ तओ निद्धण्हाओ'इति, आद्यास्तिस्रो लेश्याः शीतरूक्षाः-- शीतवक्षस्वर्थोपेताः, उत्तरास्तिस्रो लेश्याः स्निग्धोष्णस्पर्शाः, इहान्येऽपि लेश्याद्रव्याणां कर्कशादयः स्पर्शाः सन्ति, यत उक्तं लेश्याध्ययने॥१॥ "जह करवयस्स फासो गोजिमाए व सागपत्ताणं ।
एतोवि अनंतगुणो लेस्साणं अप्पसत्थाणं ॥ ॥२॥ जह बूरस्स व फासो नवनीयस्स व सिरीसकुसुमाणं ।
एत्तोविअनंतगुणो पसत्थलेस्साण तिण्हंपि ।।" इति तथापि शीतरूक्षौ स्वर्शी आद्यानां तिसृणां लेश्यानांचित्तास्वास्थ्यजनने स्निग्धोष्णस्पर्शी उत्तरासां तिसृणां लेश्यानां परमसन्तोषोत्पादने साधकतमाविति तावेव पृथक् पृथक् साक्षादुक्तावित्यदोषः, सूत्रपाठः प्राग्वत्, 'कइणं भंते ! लेस्साओ सीयलुक्खाओ पन्नत्ताओ' इत्यादि।
सम्प्रति गतिद्वारमभिधित्सुराह-'तओ दुग्गइगामिणीओ तओ सुगइगामिणिओ' इति, आद्यास्तिस्रो लेश्या दुर्गतिगामिन्यः-दुर्गतिं गमयन्तीत्येवंशीला दुर्गतिगामिन्यः, संक्लिष्टाध्यवसायहेतुत्वात्, उत्तरास्तिनोलेश्याः सुगतिं गमयन्तीत्येवंशीलाः सुगतिगामिन्यः, प्रशस्ताध्यवसायकारणत्वात्, उभयत्रापिगमेय॑न्तादिन्प्रत्ययः, सूत्रपाठः प्राग्वत् 'कइणंभंते! लेस्साओदुग्गइगामिणीओ पन्नत्ताओ' इत्यादि ।। अधुना परिणामद्वारमिधित्सुराह
मू. (४६७) कण्हलेस्साणं भंते ! कतिविहं परिणाम परिणमति?, गोयमा ! तिविहं वा नवविहं वा सत्तावीसविहं वा एक्कासीतिविहं वा बेतेयालीसतविहं वा बहुयं वा बहुविहं वा परिणाम परिणमइ, एवं जाव सुक्कलेसा।।
कण्हलेसा गंभंते ! कतिपदेसिया पन्नत्ता?, गोयमा ! अनंतपदेसिया पन्नत्ता, एवं जाव सुक्कलेसा । कण्हलेस्साणं भंते! कइपएसोगाढा पन्नत्ता?, गोयमा! असंखेजपएसोगाढा पन्नत्ता, एवं जाव सुक्कलेस्सा । कण्हलेस्साए णं भंते ! केवतियाओ वग्गणाओ पन्नताओ?, गोयमा ! अनंताओ वग्गणाओ, एवं जाव सुक्कलेस्साए ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org