________________
पदं-६, उद्देशकः-, द्वारं-८
२२९ जीवा णं भंते ! जातिनामनिहत्ताउयं कतिहिं आगरिसेहिं पगरेति?, गोयमा ! जहन्नेणं एक्कण वा दोहिं वा तीहि वा उक्कोसेणं अट्ठहिं, नेरइया णं भंते ! जातिनामनिहत्ताउयं कतिहिं आगरिसेहिं पगरेति?, गोयमा! जहन्नेणं एक्केण वा दोहिं वा तीहि वा उक्कोसेणं अट्टहिं एवं जाव वेमाणिया, एवं गतिनामनिहत्ताउएहि ठितीनामनिहत्ताउएवि ओगाहणानामनिहत्ताउएवि पदेसनाम-निहत्ताउएवि अनुभावनामनिहत्ताउएवि, ।
एतेसिंणंभंते! जीवाणं जातिनामनिहत्ताउयंजहन्नेणं एक्केण वादोहिंवा तीहि वा उक्कोसेणं अट्टहिं आगरिसेहिं पकरेमाणाणं कतरे कतरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुला वा विसेसाहिया वा गोयमा! सव्वत्थोवा जीवा जातिनामनिहत्ताउयं अट्ठहिं आगरिसेहिं पकरेमाणा सत्तहिं आगरिसेहि पकरेमाणा संखेजगुणा छहिँ आगरिसेहिं पकरेमाणा संखेजगुणा एवं पंचहिं संखिजगुणा चहिं संखिजगुणा तीहि संखिजगुणा दोहिं संखिजगुणा एगेणं आगरिसैणं पगरेमाणा संखेजगुणा,
एवं एतेणं अभिलावेणं जाव अनुभागनामनिहत्ताउयं, एवं एते छप्पिय अप्पाबहुदंडगा जीवादीया भाणियव्या।
वृ. 'नेरइयाणं भंते ! कइविहे आउयबंधे पन्नत्ते' इत्यादि, 'जाइनामनिहत्ताउए' इति जातिः-एकेन्द्रियजात्यादिः पञ्चप्रकारा सैव नाम-नामकर्मण उत्तरप्रकृतिविशेषरूपं जातिनाम तेन सह निधत्तं-निषिक्तयायुस्तजातिनामनिधत्तायुः १,निषेकश्च कर्मपुद्गलानामनुभवनार्थं रचना, साचैवं लक्षणा॥१॥ "मोत्तूण सगमबाहं पढमाइ ठिईए बहुतरं दव्वं ।
सेसे वसेसहीणं जावुक्कोसंति उक्कोसा।।" _ 'गतिनामनिहत्ताउए' इति गतिर्नरकगत्यादिभेदाच्चतुर्द्धा सैव नाम गतिनाम तेन सह निधत्तमायुर्गतिनामनिधत्तायुः २,
स्थितियत्तेन भवेनस्थातव्यंतप्रधानं नाम स्थितिनाम यद्यस्मिन् भवे उदयमागतमवतिष्ठते तद् गतिजातिशरीरपञ्चकादिव्यतिरिक्तं स्थितिनामावसेयमिति भावः, गत्यादीनां वर्जनं तेषां स्वपदेः 'गइनामनिहत्ताउए' इत्यादिभिरुपात्तत्वात्, तेन सह निधत्तायुःस्थितिनामनिधत्तायुः ३,
तथाअवगाहतेयस्यां जीवः साऽवगाहना-शरीरंऔदारिकादिः तस्य नाम-औदारिकादिशरीरनामकर्म अवगाहनानाम शेषं तथैव ४, ‘पएसनामनिहत्ताउएत्ति प्रदेशाः कर्मपरमाणवः ते च प्रदेशाः संक्रमतोऽप्यनुभूयमानाः परिगृह्यन्ते तप्रधानं नाम प्रदेशनाम, किमुक्तं भवति -यद्यस्मिन् भवे प्रदेशतोऽनुभूयते तत्प्रदेश-नामेति, अनेन विपाकोदयमप्राप्तमपि नाम परिगृहीतं, तेन प्रदेशनाम्ना सह निधत्तमायुःप्रदेशना मनिधततायुः ५,।
तथाऽनुभावो-विपाकः, स चेह प्रकर्षप्राप्तः परिगृह्यते तत्प्रधानं नाम अनुभावनामयद्यस्मिन् भवे तीव्रविपाकं नामकर्मानुभूयते यथा नारकायुषि अशुभवर्णगन्धरसस्पझेपघातानादेयदुःखरायशःकीत्यादिनामानि तदनुभावनाम तेन सह निधत्तमायुरनुभावनामनिधत्तायुः ६, अथ कस्माजात्यादिनामकर्मभिरायुर्विशेष्यते?,
उच्यते, आयुःकर्मप्राधान्यख्यापनार्थं, तथाहि-नारकाद्यायुरदये सति जात्यादिनामकर्मणामुदयो भवति नान्यथेति भवत्यायुषः प्रधानता इति, अथ जात्यादिनामविशिष्टमायुः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org