________________
४३४
जीवाजीवाभिगमउपासूत्रम् ३/वै०-२/३२९ 'तत्थणमित्यादि, तत्रावलिकाप्रविष्टाऽऽवलिकाबाह्येषु मध्ये यानि तानि आवलिकाप्रविधानितानि त्रिविधानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-वृत्तानित्र्यम्राणिचतुरस्राणि,इहावलिकाप्रविष्टानि प्रतिप्रस्तटंविमानेन्द्रकस्य पूर्वदक्षिणापरोत्तररूपासुचतसृषुदिक्षुश्रेण्या व्यवस्थितानि, विमानेन्द्रकश्च सर्वोऽपिवृत्तः, ततः पार्श्ववृत्तीनि चतसृष्वपि दिक्षु त्र्यम्राणि, तेषांपृष्ठतश्चतसृष्वपि दिक्षु चतुरमाणि, तेषां पृष्ठतोवृत्तानि, ततोऽपि भूयोऽपि त्र्यम्राणिततोऽपि चतुरस्राणित्येवमावलिकापर्यन्तः, तत्र त्रिविधान्येवावलिकाप्रविष्टानि । तत्थण मित्यादि, तत्रयानि आवलिकाबाह्यानि तानिनानासंस्थानसंस्थितानिप्रज्ञप्तानि, तथाहि-कानिचिन्नन्द्यावर्ताकाराणिकानिचित्स्वस्तिकाकाराणि कानिचित् खड्गाकाराणीत्यादि, उक्तञ्च॥१॥ “आवलियासु विमाणा वट्टा तंसा तहेव चउरंसा ।
पुफावकिण्णगा पुण अणेगविहरूवसंठाणा॥" ___ एवंतावद्वाच्ययावद्मवेयकविमानानि, तान्येव यावदावलिकाप्रविष्टानामविलाकाबाह्यानां च भावात्, परत आवलिकाप्रविष्टान्येव, तथा चाह
अनुत्तरविमाणाणं भंते! विमामा किंसंठिया पन्नत्ता?' इत्यादि प्रश्नसूत्रं, भगवानाहगौतम! द्विविधानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-'वट्टे य तंसाय,' मध्यवर्तिसर्वार्थसिद्धाख्यं विमानं वृत्तं, शेषाणि विजयादीनि चत्वार्यपत्र्यम्माणि, उक्तञ्च-"एगंवर्ल्ड तसाचउरोय अनुतरविमाणा।"
मू. (३३०) सोहम्मीसाणेसुणं भंते ! कप्पेसु दुविहा पन्नता, तंजहा–संखेजवित्थडाय असंखेजवित्थडाय, जहा नरगातहाजावअणुत्तरोववातियासंखेजवित्थडायअसंखेजवित्थडा य, तत्थ णंजे से संखेजवित्थडे से जंबुद्दीवप्पमाणे असंखेजवित्थडा असंखेजाइं जोयणसयाई जाव परिक्खेवेणं पन्नत्ता। सोहम्मीसाणेसुणं भंते ! विमाणा कतिवण्णा प० गो० ! पंचवण्णा प० तं०-किण्हा नीला लोहिया हालिद्दा सुकिल्ला, सणंकुमारमाहिंदेसु चउवण्णा नीला जाव सुक्कला, बंभलोगलतएसुवितिवण्णा लोहिया जाव सुकिला, महासुक्किसहस्सारेसुदुवण्णा-हालिद्दा यसुकिल्लाय, आणयपाणतारण एसुसुकिला, गेविजविमाणा सुक्किल्ला, अनुत्तरोववातियविमाणा परमसुकिल्ला वण्णेणं पन्नता। सोहम्मीसाणेसुगंभंते! कप्पेसु विमाणा केरिसया पभाएप०?, गोयमा! निचालोआनिचुञ्जोया सयंपभाए पन्नत्ता जावअनुत्तरोववातियविमाणा निघालोआ निचुजोता सयं पभाए प०।
सोहम्मीसाणेसु णं भंते ! कप्पेसु विमाणा केरिसया गंधेणं प० गो० से जहा नामएकोहपुडाण वा जाव गंधेमप०, एवं जाव एत्तो इट्टयरागा चेव जाव अनुत्तरविमाणा।
सोहम्मीसाणेसु विमाणा केरिसयाफासेणंपन्नता?, से जहानामए-आइणेति वा रुतेति वासवो फासोभाणियब्वो जाव अनुत्तरोववातियविमाणा || सोहम्मीसाणेसुणं भंते! (कप्पेसु) विमाणा केमहालिया पन्नत्ता?, गोयमा! अयण्णं जंबुद्दीवे २ सव्वदीवसमुद्दाणं सो चेव गमो जाव छम्मासे वीइवएजा जाव अत्यंगतिया विमाणावासा नो वीइवएना जाव अनुत्तरोववातियविमाणा अत्यंगतियं विमाणं वीतिवएजा अत्गतिए नो वीइवएजा।
सोहम्मीसाणेसुणं भंते! विमाणा किंमया पन्नता?, गोयमा ! सव्वरयणामया पन्नत्ता, तत्थ णं बहवे जीवाय पोग्गला य वक्कमति विउक्कमति चयंति उवचयंति, सासया णं ते विमाणा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org