SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 43
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४० जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् १/१३७ हत्थिसोंडा, जे यावण्णे तहप्पगारा, ते समासतो दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पजत्ता य अपनत्ता य, तहेव जहा बेइंदियाणं । नवरं सरीरोगाहणा उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाई, तिन्नि इंदिया, ठिई जह० अंतोमुहुत्तं उक्को एगणपन्नराइंदिया, सेसंतहेव, दुगतिया दुआगतिया, परित्ता असंखेन्जा प० सेतं तेइंदिया।। वृ. अथ के ते त्रीन्द्रियाः ?, सूरिरह-त्रीन्द्रिया अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-'भेदो जहा पन्नवणाए' भेदोयथा प्रज्ञपनायांतथा वचव्यः,सचैवम्-"उवयियारोहिणियाकुंथूपिवीलियाउद्देसकाउद्देहिया उक्कलियातणहाराकट्ठहारा पत्तहारामालुयापत्तहारातणस्सका पत्तवेंटया फलबेंटया तेम्बूरुमिजिया तउसमिजिया कप्पासडिभिजिया झिल्लिया झिंगिराझगिरिडा वाहुया, मुरगा सोवत्थिया सुयबेटा इंदकाइया इंदगोवया कोत्थलवाहगा हालाहला पिसुया तसवाइया गोम्ही हस्थिसोंडा । इति, एते च केचिदतिप्रतीताः केचिद्देशविशेषतोऽवगन्तव्याः, नवरं 'गोम्ही' कण्हसियाली, 'जे यावन्ने तहप्पगारा' इति येऽपि चान्ये 'तथाप्रकाराः' एवंप्रकारास्तेसर्वेत्रीन्द्रिया ज्ञातव्याः, 'तेसमासतो' इत्यादिसमस्तमपिसूत्र द्वीन्द्रियवत्परिभावनीय, नवरमवगाहनाद्वारे उत्कर्षतोऽ- वगाहना त्रीणि गव्युतानि । इन्द्रियद्वारे त्रीणि इन्द्रियाणि । स्थितिर्जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कर्षतएकोनपञ्चाशद्र त्रिन्दिवानि, शेषतथैव, उपसंहारमाह-'सेत्तं तेइंदिया' । उक्तास्त्रीन्द्रियाः, सम्प्रति चतुरिन्द्रियप्रतिपादनार्थमाह मू. (३८) से कंतं चउरिदिया?, २ अनेगविधा पन्नत्ता, तंजहा-अंधिया पुत्तिया जाव गोमयकीडा, जे यावन्ने तहप्पगारा ते समासतो दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पज्जत्ता य अपजत्ता य तेसिणं भंते! जीवाणं कति सरीरंगा पन्नता?, गोयमा! तओ सरीरमा पन्नत्तातंचेव, नवरं सरीरोगाहणा उक्कोसेणं चत्तारि गाउयाई, इंदिया चत्तारि, चक्खुदंसणी अचक्खुदंसणी, ठिती उक्कोसेणं छम्मासा । सेसं जहा तेइंदियाणं जाव असंखेजा प० से तं चउरिदिया। दृ. अथ के ते चतुरिन्द्रियाः ?, सूरिराह-चतुरिन्द्रिया अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा"अंधिया पुत्तिया मच्छिया मगसिरा कीडा पयंगाटेंकणा कुक्कहा कुक्कडा नंदावत्ता झिंगिरिडा किण्हपत्ता नीलपत्ता लोहियपत्ता हालिबेपत्ता सुक्कलपत्ता चित्तपक्खा विचित्तपक्खा ओहंजलिया जलचारिया गंभीरा नीणिया तंतवा अच्छिरोडा अच्छिवेहा सारंगा नेउरा डोला भमरा भरिलि जरला विच्छुया पत्तविच्छुया छाणविच्छुया जलविच्छुया सेइंगाला कणगा गोमयकीडगा" एते लोकतः प्रत्येतव्याः । 'जे यावण्णे तहप्पगारा' इति, येऽपि चान्ये 'तथाप्रकाराः' एवंप्रकारास्ते सर्वेचतुरिन्द्रिया विज्ञेयाः, 'तेसमासतो' इत्यादिसकलमपिसूत्रंद्वीन्द्रियवद्भावनीयं, नवरमवगाहनाद्वारे उत्कर्षतोऽवगाहना चत्वारि गव्यतानि। इन्द्रियद्वारे स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुर्लक्षणानि चत्वारीन्द्रियाणि स्थितिद्वारे उत्कर्षतः स्थिति षण्मासाः, शेषं तथैव, उफसंहारमाह-'सेत्तं चउरिदिया। सम्प्रति पञ्चेन्द्रियान् प्रतिपिपादयिषुराहमू (३१) से किंतंपवेदिया?, २ चउब्विहा प० रतिया तिरिक्खजोणियाम गुस्सा देवा ।। वृ.अथ के ते पञ्चेन्द्रियाः?, सूरिराह-पञ्चेन्द्रियाश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-नैरयिकास्तिर्यग्योनिका मनुष्यादेवाः, तत्रअयम्इष्टफलं कर्मनिर्गतमयं येभ्यस्ते निरया-नरकावासास्तेषु भवा नैरयिकाः, अध्यात्मादेराकृतिगणत्वादिकणप्रत्ययः । तिर्यगिति प्रायस्तिर्यगलोके Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003348
Book TitleAgam Sutra Satik 14 Jivajivabhigam UpangSutra 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorDipratnasagar, Deepratnasagar
PublisherAgam Shrut Prakashan
Publication Year2000
Total Pages532
LanguagePrakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, Agam 14, & agam_jivajivabhigam
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy