Page Text
________________
४१०
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३/दीव०/३०५ वृ. 'दीवसमुद्दाणमंते!' इत्यादि, द्वीपसमुद्राणमिति पूर्ववत् भदन्त! किंपृथिवीपरिणामा अप्परिणामा जीवपरिणामाः पुद्गलपरिणामाः?, भगवानाह-गौतम! पृथिवीपरिणामा अपि अप्परिणामा अपि जीवपरिणामा अपि पुद्गल परिणामा अपि, पृथ्व्यब्जीवपुद्गलपरिणामात्मकत्वात्सर्वद्वीपसमुद्राणाम् ।
_ 'दीवसमुद्देसुगंभंते ! सव्वपाणासव्वभूया' इत्यादि, द्वीपसमुद्रेषुणमितिपूर्ववत् सर्वेष्वपि गम्यते भदन्त ! सर्वे 'प्राणाः' द्वीन्द्रियादयः सर्वे 'भूताः' तरवः सर्वे 'जीवाः' पञ्चेन्द्रियाः सर्वे 'सत्२:' पृथिव्यादयः उत्पन्नपूर्वा?, भगवानाह-गौतम! असकृदुत्पन्नपूर्वा अथवाऽनन्तकृत्वः, सर्वेषामपि सांव्यवहारिकराश्यन्तर्गतानां जीवानां सर्वेषु स्थानेषु प्रायोऽनन्तश उत्पादात्।
तदेवं द्वीपसमुद्रवक्तव्यता गता ।। सम्प्रति द्वीपसमुद्राणां पुद्गलपरिणामत्वात् तेषां च पुद्गलानां विशिष्टपरिणामपरिणतानामिन्द्रियग्राह्यत्वादिन्द्रियविषयपुद्गलपरिणाममाह
तृतीयः प्रतिपतौ "द्वीप समुद्राधिकारः समाप्तः
-प्रतिपत्तिः-३ इन्द्रिय विषयाधिकारःमू. (३०६) कतिविहे णं भंते इंदियविसए पोग्गलपरिणामे पन्नत्ते?, गोयमा! पंचविहे इंदियविसए पोग्गलपरिणामे पन्नत्ते, तंजहा-सोतिंदियविसए जाव फासिंदियविसए । सोतेंदियविसरणं भंते ! पोग्गलरिणामे कतिविहे पन्नते?
____गोयमा! दुविहे पन्नत्ते, तंजहा-सुब्भिसद्दपरिणामे यदुब्मिसद्दपरिणामे य, एवं चक्खिदियविसयादिएहिवि सुरूवपरिणामे यदुरूवपरिणामे यी एवं सुरभिगंधपरिणामे यदुरभिगंधपरिणामे य, एवं सुरसपरिणामे य दूरसपरिणामे य, एवं सुफासपरिणामे य दुफासपरिणामे य।
से नूनं भंते ! उच्चावएसु सद्दपरिणामेसु उच्चावएसु स्वपरिणामेसु एवं गंधपरिणामेसु रसपरिणामेसु फासपरिणामेसु परिणममाणा पोग्गला परिणमंतीति वत्तव्बं सिया? हंता गोयमा उच्चावएम सद्दपरिणामेसु परिणममाणा पोग्गला परिणमंतित्ति वत्तव्बं सिया।
से नूनं भंते! सुब्भिसद्दा पोग्गलादुभिसद्दत्ताएपरिणमंतिदुभिसद्दापोग्गला सुब्भिसद्दत्ताए परिणमंति?, हंता गोया! सुभिसद्दा दुब्भिसदत्ताएपरिणमंति दुभिसदासुभिसदत्ताए परिणमंति, से णूणं भंते! सुरुवा पुग्गला दूरूवत्ताए परिणमंति दुरूवा पुग्गला सुरूवत्ताए०? हंता गो० एवं सुब्भिगंधा पोग्गला दुब्भिगंधत्ताए परिणमंति दुब्मिगंधा पोग्गला सुब्भिगंधत्ताए परिणमंति?, हंता गो० वं सुफासा दुफासत्ताए ?, सुरसा दूरसत्ताए?, हंता गो०
वृ. “कइविहे णं भंते !' इत्यादि, कतिविधो भदन्त ! इन्द्रियविषयः पुद्गलपरिणामः प्रज्ञप्तः ?, भगवानाह-गौतम ! पञ्चविध इन्द्रियविषयः पुद्गलपरिणामः प्रज्ञप्तः, तद्यथाश्रोत्रेन्द्रियविषय इत्यादि सुगम, 'सुब्मिसहपरिणामे' इति शुभःशब्दपरिणामः 'दुब्भिसद्दपरिणामे' इति अशुभःशब्दपरिणामः ।। से नूनं भंते!' इत्यादि, अथ नूनं निश्चितभेतद्भदन्त! उच्चावचैः' उत्तमाधमैः शब्दपरिणामैर्यावत्स्पर्शपरिणामैः परिणमन्तः पुद्गलाः परिणमन्तीति वक्तव्यं स्यात्?, परिणमन्तीति ते वक्तव्या भवेयुरित्यर्थ, भगवानाह
'हन्ता गोतमा !' इत्यादि, हन्तेति प्रत्यवधारणे स्यादेव वक्तव्यमिति भावः, परिणामस्य यथावस्थितस्य भावात्, तथा तथा द्रव्यक्षेत्रादिसमाग्रीवशतस्तत्तद्रूपास्कन्दनं हि परिणामः, स
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003348 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 14 Jivajivabhigam UpangSutra 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 14, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 12 MB |