________________
प्रतिपत्तिः-३, दीव०
३१९ गोपुच्छसंठाणसंठिता सव्वकंचणमया० अच्छा, पत्तेयं २ पउमवरवेतिया० पत्तेयं २ वनसंडपरिक्खिता।
तेसिणं कंचनगपव्यतामं उप्पिं बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे जाव आसयंति० तेसि णं० पत्तेयंपत्तेयं पासायवडेंसगा सहबावढिजोयणाइंउडं उच्चत्तेणंएकतीसंजोयमाइंकोसंच विक्खंभेणं मणिपेढियादोजोयणिया सीहासनं सपरिवारा उलुउच्चत्तेणं एकतीसंजोयणाई कोसंचविखंभेणं मणिपेढिया दोजोयमिया सीहासणं सपरिवारा।
सेकेणटेणं भंते! एवं वुच्चति-कंचनगपव्वता कंचनगपव्वता?, गोयमा! कंचनगेसुणं पब्बतेसु तत्थ तत्त वावीसु उप्पालाइं जाव कंचनगवण्णाभातिं कंचणगा जाव देवा महिड्डीया जाव विहरंति, उत्तरेणं कंचनगाणं कंचणियाओ रायहाणीओ अन्नंमिजंबू० तहेव सव्वं भाणितव्वं
कहिणंभंते! उत्तराए कुराए उत्तरकुरुदहे पन्नते?, गोयमा! नीलवंतदहस्स दाहिणेणं अद्धचोत्तीसेजोयणसते, एवंसोचेवगमो नेतब्बोजोणनलवंतहहस्ससव्वेसिं सरिसको दहसरिनामा य देवा, सव्वेसिं पुरथिमपञ्चस्थिमेणं कंचनगपब्बता दस २ एकप्पमाणा उत्तरेणं रायहाणीओ अन्नंमिजंबुद्दीवे । कहिणं भंते! चंदबहे एरावणदहे मालवंत(हे एवं एकेको नेयव्यो।
पृ. 'नीलवंतदहस्सण मित्यादि, नीलवतोड्दस्य पुरथिमपञ्चस्थिमेणं तिपूर्वस्यांपश्चिमायां चदिशि प्रत्येकंदश दशयोजनान्यबाधया कृत्वेतिगम्यते, अपान्तराले मुक्त्वेति भावः, दश दश काञ्चनपर्वता दक्षिणोत्तरश्रेण्या प्रज्ञप्ताः, तेच काञ्चनकाः पर्वताः प्रत्येकमेकं योजनशतमूर्द्धमुबैस्तेवन पञ्चविंशतिर्योजनान्युद्वेधेन मूले एकं योजनशतं विष्कम्भेनमध्ये पञ्चसप्तितिर्योजनानि विष्कम्भेन उपरि पञ्चाशद् योजनानि विष्कम्भेन, मूले त्रीणि षोडशोत्तराणि योजनशतानि किञ्चिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण मध्ये द्वे सप्तविंशे योजनशते किञ्चिद्विशेषोने परिक्षेपेण उपर्येकमष्टापञ्चाशंयोजनशतं किञ्चिद्विशेषोनं परिक्षेपेण, अतएवमूले विस्तीर्णा मध्ये सङ्क्षिप्ता उपरि तनुकाः अत एव गोपुच्छसंस्थानसंस्थिताः सर्वात्मना कनकमयाः 'अच्छा जाव पडिरूवा' इतिप्राग्वत्।तथा प्रत्येकं प्रत्येकं पद्मवरवेदिकयापरिक्षिप्ताः प्रत्येकंप्रत्येकं वनषण्डपरिक्षिप्ताश्च, पद्मवरवेदिकावनषण्डवर्णनं प्राग्वत् ।।।
__ 'तेसिण मित्यादि, तेषांकाञ्चनपर्वतानामुपरिबहुसमरमणीया भूमिभागाः प्रज्ञप्ताः, तेषां चवर्णनं प्राग्वत्तावद्वक्तव्यं यावत्तृ णानांमणीनांचशब्दवर्णनमिति ॥ तेसिण'मित्यादि, तेषां बहुसमरमणीयानां भूमिभागानां बहुमध्यदेशभागे प्रत्येकं प्रत्येकं प्रासादावतंसकाः प्रज्ञप्ताः, प्रासादवक्तव्यता यमकपर्वतोपरिप्रासादावतंसकयोरिवनिरवशेषावक्तव्या यावत्सपरिवारसिंहासनवक्तव्यतापरिसमाप्ति ।।सम्प्रतिनामान्वर्थपिपृच्छिषुरिदमाह-'सेकेणद्वेण मित्यादिप्राग्वन्नवरं यस्मादुत्पलादीनि काञ्चनप्रभानि काञ्चननामानश्च देवास्तत्र परिवसन्ति ततः काञ्चनप्रभोत्पलादियोगात् काञ्चनकाभिददेवस्वाभिकत्वाचतेकाञ्चनका इति, तथा चाह–'सेएएणतुण मित्यादि काचनिकाश्च राजधान्यो यमिकाराजधानीवद वक्तव्याः।
'कहि णं भंते !' इत्यादि, क्व भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे उत्तरकुरुषु कुरुषु उत्तरकुरुहूदो नाम ह्रदः प्रज्ञप्तः ?, भगवानाह-गौतम ! नीलवतो इदस्य दाक्षिणात्यानरमपर्यन्तादष्टौ 'चतुस्त्रिंशानि' चतुस्त्रिंशदधिकानियोजनशतानि चतुरश्चयोजनस्य सप्तभागान् अबाधया कृत्वेति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org