________________
प्रतिपत्तिः -३, दीव०
३०१
यमलयुगलं-समश्रेणीकयुगलरूपी वर्त्तिताविव वर्तितौ कठिनाविति भावः अभ्युन्नती-पत्युरभिमुखमुन्नतौरतिदं-रतिकारि संस्थितं-संस्थानंययोस्तौरतिदसंस्थितौपयोधरौयासांताः काञ्चनकलशसुप्रमाणसमसंहितसुजातलष्टचूचुकापीडयमलयुगलवर्तिताभ्युन्नतरतिदसंस्थितपयोधराः ।
_ 'अणुपुव्वतणुयगोपुच्छवट्टसमसहितनमियआएजललियबाहाओ' आनुपूव्येण-क्रमेण तनुकौ आनुपूर्व्यतनुको अत एव गोपुच्छवद् वृत्तौ-वर्तुलौ समी-समप्रमाणौ संहितौ-स्वशरीरसंश्लिष्टौ नतौ स्कन्धदेशस्य नतत्वात् आदेयौ अतिसुभगतयोपादेयौ ललिती--मनोज्ञचेष्टाकलितौ बाहू यासां ता आनुपूर्व्यतनुगोपुच्छवृत्तसंहितनतादेयललितबाहवः 'तंबनहा' ताम्रा-ईषद्रक्ता नखाः-कररुहायासांतास्ताम्रनखाः 'मंसलग्नहत्था मांसलौ अग्रहस्तौ बाह्रग्रभागवर्तिनौ हस्तौ यासां ता मांसलाग्रहस्ताः । 'पीवरकोमलवरंगुलीया' पीवरा-उपचिताः कोमलाः-सुकुमारा वराः-प्रमाणलक्षणोपेत-तयाप्रधानाअङ्गुलयोयासांताः पीवरकोमलवराङ्गुलिकाः 'निद्धपाणिरेहा' स्निग्धाः पाणी रेखा यासां ताः तथा, 'रविससिसंखचक्कसोस्थियविभत्तसुविरइयपाणिलेहा इति पूर्ववत् ‘पीणुनयकक्खवक्खवत्थिप्पएसा' पीना-उपचितावयवा उन्नता-अभ्युन्नताः कक्षावक्षोबस्तिरूपाः प्रदेशायासांताःपीनोन्नतकक्षावक्षोबस्तिप्रदेशाः 'पडिपुण्णगलकवोला' प्रतिपूर्णी गलकपोलौ च यासां तास्तथा 'चउरंगुलसुप्पमाणकंबुवरसरिसगीवा' पूर्ववत् 'मंसलसंठियपसत्थहणुया' मांसलम् -उपचितमांसं संस्थितं-विशिष्टसंस्थानं प्रशस्तं-प्रशस्तलक्षणोपेतं हनुकं यासांता मांसलसंस्थितप्रशस्तहनुकाः।
__ "दाडिमपुष्फप्पगासपीवरप्पवराहरा' दाडिमपुष्पप्रकाशः पीवरःप्रवरः-सुभगोऽधरोयासां ता दाडिमपुष्पप्रकाशपीवरप्रवराधराः 'सुंदरोत्तरोडा' व्यक्तं 'दहिदगरयचंदकुंदवासंतियमउलधवलअच्छिद्दविमलदसणा' दधि-प्रतीतंदकरज-उदककणाः चन्द्रः-प्रतीतः कुन्दः-कुसुमं वासन्तिकामुकुलं-वाप्सन्तिकाकलिका तद्वद्धवला अच्छिद्राः-छिद्ररहिता विमला-मलरहिता दशना-दन्ता यासां ता दधिदकरजश्चन्द्रकुन्दवासन्तिकामुकुलधवलाच्छिद्रविमलदशनाः 'रत्तुप्पलपत्तमउयसूमालतालुजीहा' रक्तोत्पलवद् रक्तं मृदु-अकठिनं सुकुमारं अकर्कशं तालु जिह्वा च यासांता रक्तोत्पलमूदुसुकुमारतालुजिह्वाः।
'कणइरमुकुलअकुडियअब्भुग्गयउज्जुतुंगनासा' कणयराअतिस्निग्धतया श्लक्ष्णश्लक्ष्णस्वेदकणाकीर्णा मुकुला-नासापुटद्वयस्यापि यथोक्तप्रमाणतया संवृत्ताकारतयाचमुकुलाकारा अभ्युद्गगताअभ्युन्नता ऋजुका-सरला तुङ्गा उच्चा नासा यासां तास्तथा, "सारयनवकमलकुमुयकुवलयविमुक्कदलनिगरसरिसलक्खणंकियकंतनयणाओ' शारदं-शरन्मासभावि यन्नवंप्रत्यग्रंकमलं-प कुमुदं-कैरवं कुवलयं-नीलोत्पलं वैर्विमुक्तो यो दलनिकरस्तत्सशे, किमुक्तं भवति?-एवं नामायददीर्धे मनोहारिणी नयने यत्शारदानवात् कमलाद्वा कुमुदाद्वा कुवलयाद्वा उत्पद्य पत्रद्वयमिवावस्थितमाभातीति, लक्षणाङ्किते-प्रशस्तलक्षणोपेते नयने यासांताः शारदनवकमलकुमुदकुवलयविमुक्तदलनिकरसशलक्षणाङ्कितनयनाः, एतदेव किञ्चिद्विशेषार्थमाह
'पत्तलचपलायंततंबलोयणाओ' पत्रले पक्ष्मवती चपलायमाने ताम्र-कवचित्रदेशइंषद्रक्ते लोचनेयासांताः पत्रलचपलायमानताम्रलोचनाः ‘आणामियचावरुइलकिण्हमराइ-संठियसगय आगयसुजायभमया अलोणपमायजुत्तसवणा' इति अवत, पदमणिजगडलहा'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org