________________
प्रतिपत्तिः - ३, दीव०
२०५ वा पिसढवरतुरंगस्स चंडवेगइट्ठस्स/ ओराला मणुण्णा कण्णमणणिव्युतिकरा सब्बतो समंता सदा अभिनिस्सवंति, भवे एतारूवे सिया?, नो तिणढे समझे।
से जहानामए-वेयालियाए वीणाए उत्तरमंदामुच्छिताए अंके सुपइट्टियाए वंदणसारकाणपडिपट्टियाए कुसलणरणारिसंपगहिताए पदोसपञ्चूसकालसमयंसि मंद मंदंएइयाए वेइयाए खोभियाए उदीरियाए ओराला मणुम्णा कण्णमणणिब्युतिकरा सव्वतोसमंतासद्दाअभिनिस्सवंति, भवे एयारूवे सिया? नो तिणढे समढे।
से जहानामए-किन्नराण वा किंपुरिसाण वा महोरगाण वा गंधव्वाण वा भद्दसालवनगयाण वा नंदनवनगयाण वा सोमनसवनगयाण वा पंडगवनगयाण वा हिमवंतमलयमंदरगिरिगुहसमण्णागयाण वा एगतो सहिताणं संमुहागयाणं समुविट्ठाणं संनिविट्ठाणं पमुदियपक्कलियाणं गीयरतिगंधव्वहरिसियमणाणं गेजं पजंकत्यं गेयं पयविद्धं पायविद्धं उक्खित्तयं पवत्तयं मंदायं रोचियावसामं सत्तसरसमण्णागयं अट्ठरससुसंपउत्तं छद्दोसविप्पमुक्कं एकारसगुमालंकारं अट्टगुणोववेयं गुंजंतवंसकुहरोवगूढं रत्तं तित्थाणकरणसुद्धं मधुरं समं सुललियं सकुहरगुंजंतवंसतंतीसुसंपउत्तं तालसुसंउत्तं तालसुसंपउत्तं तालसमं (रयसुसंपउत्तं गहसुसंपउत्त) मनोहरं मउयरिभियपयसंचारं सुरभिंसुणति वरचारुरुवंदिव्बंनद्वंसजंगेयं पगीयाणं, भवे एयारूवेसिया।
हंता गोयमा ! एवंभूए सिया॥
वृ. 'तीसे णं जगतीए' इत्यादि, तस्या णमिति पूर्वत् जगत्या उपरि पद्मवरवेदिकाया बहिर्वर्ती प्रदेशः 'तत्र तस्मिन्णमितिपूर्वत, महानेकोवनषण्डः प्रज्ञप्तः, अनेकजातीयानामुत्तमानां महीरुहाणां समूहोवनषण्डः, आहच मूलटीकाकार:-“एगजाईएहिं रुक्खेहिं वणं अनेगजाईएहिं उत्तमेहिं रुक्खेहिं वनसंडे' इति, सचैकैको देशोनेद्वे योजनेविष्कम्भतोजगतीसमकः परिक्षेपेण' परिरयेण । कथम्भूतः? इत्याह
'किण्हे' इत्यादि, इह प्रायो वृक्षाणां मध्यमे वयसि वर्तमानानि पत्राणि नीला (कृष्णा)नि तद्योगाद्वनखण्डोऽपिकृष्णः, न चोपचारमात्रात्कृष्ण इतिव्यपदेशः किन्तु तथाप्रतिभासनात्, तथा चाह- कृष्णावभासः' यावति भागे कृष्णानि पत्राणि सन्ति तावति भागे स वनखण्डः कृष्णोऽवभासतेऽतः कृष्णोऽवभासो यस्यासौ कृष्णावभासः, तथा हरितत्वमतिक्रान्तानि कृष्णत्वमसंप्राप्तानि पत्राणि नीलानि तद्योगाद्वनखण्डोऽपिनीलः,नचैतदप्युपचारमात्रणोच्यते किन्तुतथाऽवभासात्, तथाचाह-नीलावभासः, समासःप्राग्वत्, यौवनेतान्येव पत्राणि किशलयत्वं रक्तत्वं चातिक्रान्तानि ईषद्धरितालाभानि पाण्डूनि सन्ति हरितानीत्युपदिश्यन्ते, ततस्तद्योगाद्वनषण्डोऽपि हरितः, न चैतदुपचारमात्रं, किन्तु तथाप्रतिभासोऽप्यस्ति तथा चाह-हरितावभासः, तथा बाल्यादतिक्रान्तानि वृक्षाणां पत्राणि शीतानि भवन्ति ततस्तद्योगाद् वनषण्डोऽपि सीतः, न चासौ न गुणतः किन्तु गुणत एव, तथा चाह
'शीतावभासः' अधोभागवर्त्तिनां व्यन्तराणां देवानां देवीनां च तद्योगे शीतवातसंस्पर्श ततः स शीतो वनषण्डोऽवभासते इति, तथा एते कृष्णनीलहरितवरर्णा यथा (तः) स्वस्मिन् रूपेऽत्यर्थमुत्कटाः स्निग्धा भण्यन्ते तीवाश्च ततस्योगाद्वनखण्डोऽपि स्निग्धस्तीव्रश्चौक्तः, न चैतदपचारमान किन्तु तथा पलिभासोऽपि तत उपनं स्निग्धा प्रभापम्तीवानभास इति, इहावभासो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org