________________
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३/३० /१५९
गंधुद्धयाभिरामा सव्वरयणामया अच्छा सण्हा लण्हा घट्टा मट्ठा नीरया निम्मला निष्पंका निक्ककडच्छाया सप्पभा समिरीया सउज्जोया पासाईया दरसणिज्जा अभिरुवा पडिरूवा ।
एत्थ णं वाणमंतराणं देवाणं भोमेज्जा नगरा पन्नत्ता, तत्थ णं बहवे वाणंतरा देवा परिवसंति, तंजा - पिसाया भूया जक्खा रक्खसा किंनरा किंपुरिसा भुयगपतिणो महाकाया गंधव्वगणा य निउणगंधव्वगीयरमणा अणपन्नियपणपन्निय इसिवाइय भूयवाइय कंदिय महाकंदिया य कुहंडपयंगदेवा चंचलचवलचित्तकीलणदवप्पिया गहिरहसियगीयणञ्चणरई वणमालामेलमउडकुंडलसच्छंदविउव्वियाभरणचारुभूसणधरा सव्वोउयसुरहिकुसुमरइयपलंबसोहंतकंतवियसंतचित्तवणमालरइयवच्छा कामकामा कामरूवदेहधारी नानाविहवण्णरगवरवत्यचिल्ललगनियंसणा विविहदेसने वत्थगहियवेसा पमुइयकंदष्पकलहकेलिकोलाहलप्पिया हासबोलबहुला असिमोग्गरसत्तिहत्था अनेगमणिरयणविविह (निजुत्त) चित्तचिंधगया सुरूवा महिड्डिया महायसा जाव महासोक्खा हारविराइयवच्छा जाव दस दिसाओ उज्जीवेमाणा पभासेमाणा ।
ते णं तत्थ साणं साणं भोमेज्जनगरावाससयसहस्साणं साणं साणं सामानियसाहस्सीणं साणं साणं अग्गमहिसीणं साणं साणं परिसाणं साणं साणं अनीयाणं साणं २ अनीयाहिवईणं सासं साणं आयरक्खदेवसाहस्सीणं, अन्नेसिं च बहूणं वाणमंतराणं देवाण य देवीण य आहेवां जाव भुंजमाणा विहरंति" प्रायः सुगमं, नवरं 'भुयगवइणो महाकाया' इति, महाकाया - महोरगाः, किंविशिष्टाः ? इत्याह- भुजगपतयः, 'गन्धर्वगणाः ' गन्धर्वसमुदायाः, किंविशिष्टाः ? इत्याह
'निपुणगन्धर्वगीतरतयः' निपुणाः परमकौशलोपेता एवं गन्धर्वा गन्धर्वजातीया देवास्तेषां यद् गीतं तत्र रतिर्येषां ते तथा, एते व्यन्तराणामष्टी मूलभेदाः, इमे चान्येऽवान्तरभेदा अष्टौ'अणपन्निय' इत्यादि, कथम्भूता एते षोडशापीत्यत आह- 'चंचलचवलचित्तकीलणदवपिया' चञ्चला - अनवस्थितचित्तास्तथा चलपचपलम् - अतिशयेन चपलं यच्चित्रं - नानाप्रकारं क्रीडनं यच्च चित्रो - नानाप्रकारो द्रवः - परिहासस्तौ प्रियौ येषां ते चलचपलचित्रक्रीडनद्रवप्रियाः, ततश्चञ्चलशब्देन विशेषणसमासः ।
१९०
तथा 'गहिरहसियगीयनञ्चणरई' इति गम्भीरेषु हसितगीतनर्त्तनेषु रतिर्येषां ते तथा, तथा 'वणमालामेंडमउलकुंडल सच्छंदविउब्वियाभरणभूसणधरा' इति वनमाला - वनमालामयानि आमेलमुकुटकुण्डलानि, आमेलः - आपीडशब्दस्य प्राकृतलक्षणवशाद् आपीडः - शेखरकः, तथा स्वच्छन्दं विकुर्वितानि यानि आभरणानि तैर्यच्चारु भूषणं - मण्डनं तद्धरन्तीति वनमालाऽऽपीडमुकुटकुण्डलस्वच्छन्दविकुर्विताभरणचारुभूषणधराः, लिहादित्वादच् ।
तथा सर्वर्तुकैः - सर्वर्तुभाविभि सुरभिकुसुमैः सुरचिताः -शोभनं निर्वर्त्तिताः तथा गप्रलम्बत इति प्रलम्बा शोभत इति शोभमाना कान्ता - कमनीया विकसन्ती -अमुकुलिता अम्लानपुष्पमयी चित्रानानाप्रकारा वनमाला रचिता वक्षसि यैस्ते सर्वर्तुकसुरभिकुसुमरचितप्रलम्बशोभमानकान्तविकसच्चित्रवनमालारचितवक्षसः, तथा कामं स्वेच्छया गमो येषां ते कामगमाःस्वेच्छाचारिणः, क्वचित् 'कामकामाः' इति पाठः, कामेन - स्वेच्छया कामो-मैथुनसेवा येषां ते कामकामा अनियतकामा इत्यर्थः ।
तथा कामं - स्वेच्छया रूपं येषां ते कामरूपास्ते च दे देहाश्च कामरूपदेहास्तान् धरन्ती
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International