________________
३२४
राजप्रश्नीयउपाङ्गसूत्रम्-५४
अभिमुखाः, 'चाउग्घंट' तिचतो धण्टाअवलम्बमानायस्मिन्स तथा, अश्वप्रधानोरथोऽश्वरथः तं युक्तमेव अश्वादिभिरिति गम्यते, शेष प्रागव्याख्याता), 'जह जीवा बज्झन्ती' त्यादिरूपा धर्मकथा औपपातिकग्रन्थादवसेया, लेशतस्तु प्रागेव दर्शिता ।
“सद्दहामी'त्यादि, श्रद्दधे-अस्तीत्येवंप्रतिपद्ये नैर्ग्रन्थं प्रवचनं-जैशासनम्, एवं पत्तियामि' इतिप्रत्ययं करोम्योतिभावः, रोचयामि-करणरुचिविषयीकरोमि चिकीर्षामा तात्पर्यार्थः, किमुक्तं भवति ? -अभ्युत्तिष्ठामि, अभ्युपगच्छामीत्यर्थः, एवमेतत् यद्भवद्भिः प्रतिपादित तत्तथैव भदन्त तथैवैतद्भदन्त! यथास्यवृत्या वस्तु अवितथमेतत् भदन्त!, सत्यमित्यर्थः, असंदिग्धमेतत् भदन्त !, सम्यक्तथ्यमेतदिति भावः,।
'इच्छियपडिच्छियमेयं भंते !' इति, इष्टम्-अभिलषितं प्रतीष्टम् आभिमुख्येन सम्यक् प्रतिपन्नमेतत् यथा यूयंवदय, 'चिच्चा हिरण्ण मित्यादि, हरिण्यम्-अघटितं सुरवर्णंधनं रूप्यादि धान्यबलवाहनकोशकोष्ठागारपुरान्तःपुराणि व्याख्यातानिप्रतीतानिच, 'चिच्चा विउल धणे'त्यादि, धनं-रूप्यादि कनकरत्नमणिमौक्तिकशङखाः प्रतीताः शिलाप्रवालं-विद्रुम सत्-विद्यमानं सारं-प्रधानं यत् स्वापतेयं-द्रव्यं विच्छर्दयित्वा भावतः परित्यज्य 'विगोवइत्ता" प्रकटीकृत्य, तदनन्तरं दान-दीनानाथादिभ्यः परिभाव्य पुत्रादिषु विभज्य ॥
मू. (५५) तएणंसे चित्ते सारही समणोवासएजाए अहिगयजीवाजीवे उवलद्धपुन्नपावे आसवसंवरनिन्जरकिरियाहिगरमबंधमोक्खकुसले असहिज्जे देवासुरनागसुवण्णजख. क्खसकिनरकिंपुरिसगरुलगंधव्वमहोरगाईहिं देवगणेहिं निग्गंथाओ पावयणाओअणइक्कमणिजे
निग्गंथे पावयणे निस्संकिए निखिए निव्वितिगिच्छे लढे गहियढे पुच्छियढे विणिछियढे अभिगयढे अट्टिमिंजपेम्माणुरागरते, अयमाउसो ! निग्गंथे पावयणे अड्ढे अयं परमद्वे सेसे अणडे, ऊसियफलिहे अवंगुयदुवारे चियत्तंतेउरघरप्पवेसे चाउद्दसट्टमुद्दिद्वपुन्नमासिणीसु पडिपुन्नं पोसहं सम्म अणुपालेमाणे
-समणे निग्गंथे फासुएसणिज्जेणं असनपानखाइमसाइमेणं पीढफलगसेजासंथारेणं वत्थपडिग्ग हकंबलपायपुंछणेणं ओसहभेसज्जेणं पडिलाभेमाणे २ बहूहिंसीलब्चयगुणवेरमणपचक्खाणपोसहोववासेहि य अप्पाणं भावमाणे जाई तत्थ रायकजाणि यजाव रायववहाराणिय ताई जियसुत्तणा रण्णा सद्धिं सयमेव पछुवेक्खमाणे २ विहरइ।
वृ. 'अभिगयजीवाजीवे' इति, अभिगती-सम्यग् विज्ञाती जीवाजीवौ येन स तथा, उपलब्धे- यथावस्थितस्वस्वरूपेण विज्ञाते पुण्यपापे येन स उपलब्धपुण्यपापः, आश्रवाणांप्राणातिपातादीनां संवरस्य-प्राणातिपातादिप्रत्याख्यानरूपस्य निर्जरायाः कर्मणां देशतो निर्जरणस्य क्रियाणां-कायिक्यादीनामधिकरणानां-खग्रादीनां बन्धस्य-कर्मपुद्गलजीवप्रदेशान्योऽन्यानुग मरूपस्य मोक्षस्य-सर्वात्मना कर्मापगमरूपस्य कुशलः-सम्यक् परिज्ञाता आश्रवसंवरनिर्जराक्रियाधिकर्मबन्धमोक्षकुशलः 'असहेज्जे' इति अविद्यमानसाहाय्यः, कुतीर्थिकप्रेरितः सम्यक्त्वाविचलनं प्रति न परसाहाय्यमपेक्षते इति भावः, तथा चाह -
'देवासुरनागजक्खरक्खसकिन्नरकिंपुरिसगरुलगंधव्वमहोरगाइएहिदेवगणेहिं निग्गंधाओ पावयणाओअणइक्कमणिजे' सुगम, नवरंगरुडाः-सुवर्णकुमाराः, एवं चैतत्यतो निर्ग्रन्थे प्रावचने
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org