________________
मूलं-१
१९५ शरीरविनाशकारिभिर्ग्रन्थिभेदैः ग्रन्थिच्छेदैः तस्करैः खण्डरक्षः-दण्डपाशिकै रहिता, अनेन तत्रोपद्रवकारिणामभावमाह, 'क्षेमा' अशिवाभावात्, 'निरवद्दवा' राजादिकृतोपद्रवाभावात्, 'सुमिक्षा' भिक्षुकाणांभिक्षायाः सुलभत्वात्, 'विसत्थसुहावासा' विश्वस्तो-निर्भयः सुखमावासो लोकानां यस्यां सा तथा।
'अनेगकोडिकोडुंबियाइण्णनिव्वुत्तसुहा' अनेककोटीभिः-अनेककोटिसङ्ख्याकैः कौटुम्बिकैराकीर्णानिरवृत्ता सन्तुष्टजनयोगात् शुभाशुभवस्तूपेतत्वात्, ततः पदर्यस्य कर्मधारयः, “नडनट्टजल्लमल्लमुट्ठियवेलंबगकहगपवकलासकआइकखयलंखमंखतूणइल्लतुंबवीणिय अनेगतालाचराणुचरिया” नटा-नाटयितारो, नर्तका ये नृत्यन्ति, जल्ला-राज्ञः स्तोत्रपाठकाः, मुल्लाः प्रतीता मौष्ठिका-मल्ला एवये मुष्टिभि प्रहरन्ति, विडम्बकाः-विदूषकाः कथकाः-प्रतीताः प्लवका-ये उत्पल्वन्ते नद्यादिकं वा तरन्ति, लासका-ये रासकन् गायन्ति, जयशब्दप्रयोक्तारो वाभाण्डाइत्यर्थः, आख्यायिका-येसुभाशुभमाख्यान्ति लङख्या-महावंशानखेलका मङ्खाःचित्रफलकहस्ता भिक्षुकाः, 'तूणइल्ला' तूणाभिधानवाद्यविशेषवन्तः तुम्बवीणिकाःतुम्बवीणावादका,
अनेके च ये तालाचराः-तालादानेन प्रेक्षाकारिणः, एतैः सर्वैरनुचरिता-आसेविता या सा तथा, "आरामुजाण अगडतलागदीहियवप्पिणिगुणोववेया" आरामा यत्रमाधवीलतागृहादिषु दम्पत्यादीन्यागत्य रमन्ते, उद्यानामि-पुष्पादिमदृक्षसङ्घलान्युत्सवादी बहुजनभोग्यानि अगडत्तिअवटाः कूपास्तकाडानि-प्रतीतानि दीर्घिकाः-सारिण्यः, विप्पिणित्ति-केदाराः, एते गुणोपपेतारम्यतादिगुणोपपेता यस्यां सा तथा, 'उब्बिद्धविउलगंभीरखातफलिहा' उब्बिद्धं-उण्डं विउलंविस्तीर्ण गम्भीरम्-अलब्धमध्यंखातम्-उपरिविस्तीर्णमधः सङ्कुचितंपरिखाच-अध उपरि च समखातरूपायस्यांसातथा, 'चक्कगयमुसंढिओरोहसयग्धिजमलकवाडघणदुप्पवेसा' चक्रणि-- प्रहरणविशेषरूपाणि गदाः-प्रहरणविशेषाः मुषण्ढयोऽप्येवंरूपा अवरोधः-प्रतोलीद्वारेष्वन्तःप्राकारः सम्भाव्यते,शतभ्यो महायष्यटोमहासिला वायाः पातिताः शतानिपुरुषाणां नन्ति यमलानि-समस्थितद्रव्यरूपामि यानि कपाटानि धनानि च-निश्छिद्राणि तैर्दुष्प्रवेश या सा तथा।
_ 'धणुकुडिलवंकपागारपरिखित्ता' धनुकुडिलं-कुटिलं धनुस्ततोऽपि वक्रेण प्राकारेण परिक्षिप्ताया सा तथा, 'कविसीसयवट्टरइयसंठियविरायमाणा' कपिशीर्षकैर्वृत्तरचितसंस्थितैःवर्तुलकृतसंस्थानैर्विराजमाना-शोभमाना या सा तथा, 'अट्टालयचरियदारगोपुरतोरणउनयसुविभत्तरायमग्गा अट्टालकाः-प्राकारोपरिमृत्याश्रयविशेषाः चरिका-अष्टहस्तप्रमाणो मार्गः द्वाराणि भवनदेवकुलादीनां गोपुराणि-प्राकारद्वारामि तोराणानि च उन्नतानि-उच्चानि यस्यां सातथा, सुविभक्ता-विविक्ता राजमार्गा यस्यांसा तथा, ततः पदद्वयस्य कर्मधारयः, 'छेयायरियरइयदढफलिहइंदकीला' छेकेन-निपुणेनाचार्येण शिल्पोपाध्याये रचितो दो बलवान् परिधः-अर्गला-वणिकपथानां हट्टमाग्गाणा वणिजां च क्षेत्रं स्थानं सा विवणिवणिकक्षेत्रं तथाशिल्पिभिःकुम्भप्रकारादिभिर्निवृत्तैः सुखिभिशुभैः-स्वस्वकर्मकुशलैराकीमा, प्राकृतत्वाच्च सूर्तेऽन्यथा पदोपन्यासः।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org