________________
मूलं-५१
१७७ महानविमाणे देवत्ताएउववत्तारो भवंति, तहिंतेसिंगई तेत्तीसंसागरोवमाइंठिई आराहगा, सेसं तंचेव २१॥
सेजेइमेगामागर जावसन्निवेसेसुमणुआ भवंति, तंजहा-सव्वकामविरयासब्वरागविरया सव्वसंगातीता सव्वसिणेहातिकता अक्कोहा निक्कोहाखीणक्कोहा एवंमाणमायालोहा अणुपुव्वेणं अट्ठ कम्मपयडीओ खवेत्ता उपि लोयग्गपइट्ठाणा हवंति॥
वृ. 'अयसकारगति पराक्रमकृता सर्वदिग्गामिनी वा प्रख्यातिर्यशः तप्रतिषेधादयशः 'अवण्णकारयत्तिअवज्ञा-अनादरः अवर्णोवा-वर्णनाया अकरणं अकित्तिकारगत्तिदानकृता एकदिग्गामिनीवाप्रसिद्धिः कीर्तिस्तन्निषेधादकीर्तिः असब्भावुझ्भावणाहितिअसद्भावानाम्अविद्यमानार्थानामुद्भावना-उत्प्रेक्षणानि असद्भावोद्मद्भावनास्ताभिः 'मिच्छत्ताभिनिवेसेहि य'त्ति मिथ्यात्वे वस्तुविपर्यासे मिथ्यात्वाद्वा-मिथ्यादर्शनाख्यकर्मणः सकाशाद् अभिनिवेशाः-- चित्तावष्टम्भामिथ्यात्वाभिनिवेशास्तैः 'वुग्गाहेमाण'त्ति व्युद्ग्राह्यमाणाः-कुग्रहे योजयन्तः 'वुप्पाएमाण'त्ति व्युत्पादयमानाः-असद्भावोद्भावनासु समर्थीकुर्वन्त इत्यर्थः, 'अणालोइयअपडिक्वंत'त्ति गुरूणां समीपे अकृतालोचनास्ततो दोषादनिवृत्ताश्चेत्यर्थः, एतेषां च विशिष्टश्रामण्यजन्यं देवतावंप्रत्यनीकताजन्यं च किल्बिषिकत्वं, ते हिचण्डालप्राया एव देवमध्ये भवन्तीति १५॥
‘सण्णीपुब्वजाईसरणे'त्ति संज्ञिनां सतां या पूर्वजातिः-प्राक्तानो भवस्तस्या यस्मण तत्तथा १६॥
. आजीविकागोशालकमतानुवर्तिनः 'दुघरंतरिय'त्ति एकत्र गृहे भिक्षां गृहीत्वा येऽभिग्रहविशेषाद् गृहद्वयमतिक्रम्य पुनर्भिक्षां गृह्णन्तिननिरनन्तरमेकान्तरंवा ते द्विगृहान्तरिकाः, द्वे गृहे अन्तरं भिक्षाग्रहणे येशषामस्ति ते द्विगृहान्तरिका इति निर्वचनम्, एवं त्रिगृहान्तरिकाः सप्तगृहान्तरिकाश्च उप्पलबेटिय'त्तिउत्पलवृन्तानि नियमविशेषात् ग्राह्यतया भैक्षत्वेन येषांसन्ति ते उत्पलवृन्तिकाः 'घरसमुदानिय'त्तिगृहसमुदान-प्रतिगृहं भिक्षा येषांग्राह्यतयाऽस्तिते गृहसमुदानिकाः 'विजुयंतरिय'त्ति विद्युति सत्यां अन्तरं भिक्षाग्रहणस्य येषामस्ति ते विद्युदन्तरिकाः, विद्युत्सम्पातेभिक्षांनाटन्तीति भावार्थः, 'उट्टियासमण त्ति उष्ट्रिका महामृण्मयोभाजनविशेषस्तत्र प्रविष्टा ये सम्यन्ति-तपस्यन्तीत्युष्ट्रिकाश्रमणाः, एषां च पदाना मुठोक्षया व्याख्या कृतेति १७। ___'अत्तुक्कोसिय'त्ति आत्मोत्कर्षोऽस्ति येषां ते आत्मोत्कर्षिकाः, 'परपरिवाइय'त्ति परेषां परिवादो-निन्दाऽस्ति येषांतेपरपरिवादिकाः 'भूइकम्मिय'त्तिभूतिकर्म-ज्चरितानामुपद्रवरक्षार्थं भूतिदानं तदस्ति येषां ते भूतिकर्मिकाः, 'भुज्जो भुजो कोउगकारग'त्ति भूयो भूयः--पुनः पुनः कौतुकं-सौभाग्यादिनिमित्तं परेषां स्नपनादि तत्कर्तारः कौतुककारकाः ‘आभिओगिएसुत्ति अभियोगे-आदेशकर्मणि नियुक्ता आभियोगिका आदेशकारिण इत्यर्थः, एतेषां च देवत्वं चारित्रादाभियोगिकत्वं चात्मोत्कषदिरिति १८।।
बहुषुसमयेषुरता-आसक्ताः बहुभिरेवसमयैः कार्यनिष्पद्यतेनैकसमयेनेत्येवंविधवादिनो बहुरताः-जमालिमतानुपातिनः, 'जीवपएसि'त्ति जीवः प्रदेश एवैको येषां मतेन तेजीवप्रदेशाः, एकेनापि प्रदेशेन न्यूनो जीवो न भवत्ययो येनैकेन प्रदेशेन पूर्णः सन् जीवो भवति स एवैकः [8112]
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org