________________
१६२
औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-४४ तेनैव बहुकालं भोजनतोयापयन्ति ‘उड्डग तिऊर्धीकृतदण्डा ये सञ्चरन्ति दिसापेक्खिणो'त्ति उदकेन दिशः प्रोक्ष्य येफलपुष्पादि समुचिन्वन्ति वाकवासिणो तिवल्कलवाससः 'चेलवासिणोत्ति व्यक्तं पाठान्तरे 'वेलवासिणोत्ति समुद्रवेलासन्निधिवासिनः 'जलवासिणो'त्ति ये जलनिमग्ना एवासते, शेषाः प्रतीताः।
नवरं 'जलाभिसेयकविणगाया' इति ये अस्नात्वा न भुञ्जते स्नानाद्वा पाण्डुरीभूतगात्रा इति वृद्धाः, पाठान्तरे जलाभिषेककठिनंगात्रं भूताः प्राप्तायेतेतथा, 'इंगालसोल्लिय'त्ति अङ्गारैरिव पकं कंडुसोल्लियं ति कन्दुपक्कमिवेति पलिओवमं वाससयसहस्सममहियं तिमकारस्य प्राकृतप्रभवत्वाद्वर्षशतसहसभ्यधिकमित्यर्थः, अथवापल्योपमंवर्षशतसहस्रमभ्यधिकंचपल्योपमादित्येवं गमनिका॥
मू. (४-वर्तते) से जे इमे जाव सन्निवेसेसु पव्वइया समणा भवंति, तंजहा-कंदप्पिया कुक्कइया मोहरिया गीयरइप्पिया नच्चणसीला ते णं एएणं विहारेणं विहरमाणा बहूई वासाई सामण्णपरियायं पाउणंति बहूई वासाई सामण्णपरियायं पाउणित्ता तस्स ठाणस्स अनालोइअअप्पडिकंता कालमासे कालं किच्चाउकोसेणं सोहम्मे कप्पे कंदप्पएसु देवेसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति, तहिं तेसिंगती तहिं तेसिंगती तहिं तेसिं ठिती, सेसंतंचेव, नवरं पलिओवमं वाससहस्समब्भहियं ठिती ११॥
से जे इमेजाव सन्निवेसेसुपरिव्वायगा भवंति, तंजहा-संखा जोई कविला भिउच्चा हंसा परमहंसा बहुउदया कुडिव्यया कण्हपिरव्यायगा, तत्थ खलु इमे अठ्ठ माहणपरिव्वायगा भवंति, तंजहा
वृ. 'पब्वइया समण त्तिनिर्ग्रन्थाइत्यर्थ, कंदप्पियत्तिकान्दर्पिकाः-नानाविधहासकारिणः 'कुक्कइय'त्ति कुकुचेनकुत्सितावस्पन्देन चरन्तीति कौकुचिकाः, ये हि भ्रूनयनवदनकरचरणादिभिर्भाण्डाइवतथा चेष्टन्ते यथा स्वयमहसन्त एवपरान् हासयन्तीति 'मोहरियत्ति मुखरानानाविधासम्बद्धाभिधायिनस्त एव मौखरिकाः 'गीयरइपिय'त्ति गीतेन या रती-रमणंक्रडासा प्रियायेषांगीतरतयोवा लोकाः प्रियायेषांतेतथा 'सामण्णपरियागं'तिश्रामण्यपर्यायं साधुत्वमित्यर्थ 'पाउणंति'त्ति प्रापयन्ति पूरयन्तीत्यर्थ ११।।
___ "परिव्वायगत्ति मस्करिणः 'संख'त्ति सायाः बुद्धयहङ्कारादिकार्यग्रामवादिनः प्रकृतीश्वरयोः जगत्कारणत्वमभ्युपगताः 'जोईत्ति योगिनः अध्यात्मशास्त्रानुष्ठायिनः 'कविल'त्ति कपिलो देवता येषां ते कापिलाः, साङ्ख्या एव निरीश्वरा इत्यर्थ, भिउच्च'त्तिभृगुः-लोकप्रसिद्ध ऋषिविशेषस्तस्यैते इष्या इति भार्गवाः, 'हंसा परमहंसा बहुउदगा कुलिव्वया' इत्येतेचत्वारोऽपि परिव्राजकमते यतिविशेषाः, तत्र हंसा ये पर्वतकुहरपथाश्रमदेवकुलारामवासिनो भिक्षार्थं च ग्रामं प्रविशन्ति, परमहंसास्तु ये नदीपुलिनसमागमप्रदेशेषु वसन्ति चीरकौपीनकुशांश्च त्यक्त्वा प्राणान् परित्यजन्ति ।
बहूदकास्तु ग्रामे एकरात्रिका नगरे पञ्चरात्रिकाः प्राप्तभोगांश्च ये भुञ्जन्त इति, कुटीव्रताः-कुटीचराः, ते च गृहे वर्तमाना व्यपगतक्रधलोभमोहाः अहङ्कारंवर्जयन्तीति, 'कण्हपरिव्वायग'तति कृष्णपरिव्राजकाः परिव्राजकविशेषा एव, नारायणभक्तिका इति केचित्
मू. (४५) कण्हे अ अरकंडे य, अंबडे य परासरे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org