________________
मूलं-४४
१५९
'वसट्टमयगति वशेन-विषयपारतन्त्रयेण ऋताः-पीडिता वशार्ता, वशं वाविषयपरतन्त्रतां ऋता-गता वशास्तेि सन्तो ये मृतास्ते वशार्तमृता वशर्तमृता वा शब्दादिरक्तहरिणादिवदिति नियाणमयग'त्ति निदानं कृत्वा बालतपश्चरणादिमन्तो ये मृतास्ते तथा 'अंतोसल्लमयगतिअनुद्धृतभावशल्यामध्यवर्तिभल्लयादिशल्यावासन्तोयेमृताः गिरिपडियगति गिरेः-पर्वतात्पतिताः गिरिर्वा-महापाषाणः पतितो येषामुपरि ते तथा, एवं तरुपतितकाः, 'मरुपडियगति मरौ-निर्जलदेशे पतिता ये ते तथा, मरोर्वा-निर्जलदेशावयवविशेषात् स्थलादित्यर्थः पतिता येते तथा । ___भरपडियगतिक्वचित्तत्रभरात्-तृणकर्पासादिभरात्पतिता भरो वापतितो येषामुपरि ते तथा, 'गिरिपक्खंदोलया' गिरिपक्षे-पर्वतपार्वे छिनटङ्कगिरौ वाऽऽत्मानमन्दोलयन्ति येते तथा, तेषां च तदन्दोलनमन्दोलकात्पातेनात्मनो मरणार्थम्, एवं तरुपक्षान्दोलकादयोऽपीति, 'सत्थोवाडियग'त्ति शस्त्रेणात्मानमवपाटयन्ति-विदारयन्ति मरणार्थं येते तथा, 'वेहाणसिग'त्ति विहायसि-आकाशे तरुशाखादावात्मन उल्लम्बनेन यन्मरणं भवति तद्वैहायसं तदस्ति येषां ते प्राकृतशैलीवशात् वेहाणसिया, 'गिद्धपट्टग'त्तिये मरणार्थं पुरुषकरिकरभरासभादिकलेवरमध्ये निपतिताः सन्तो गृधैः स्पृष्टास्तुण्डैर्विदारिता म्रियन्ते ते गृध्रस्पृष्टकाः ‘असंकिलिठ्ठपरिणाम'त्ति संक्लिष्टपरिणामा हि महातरौद्रध्यानावेशेन देवत्वं न लभन्त इति भावः ६।
मू.(४४-वर्तते) सेजे मे गामागरनयरनिगमरायहाणिखेडकब्बडमडंबदोणमुहपट्टणासमसंबाहसंनिवेसेसुमणुआ भवंति, तंहा-पगइभद्दगा पगइउवसंता पगइपतुकोहमाणमायालोहा मिउमद्दवसंपन्ना अल्लीणा विणीआ अम्माविउसुस्सूसका अम्मापिईणं अनतिक्कमणिज्जवयणा अप्पिच्छा अप्पारंभा अप्पपरिग्गहा___-अप्पेणं आरंभेणं अप्पेणं समारंभेणं अप्पेणं आरंभसमारंभेणं वित्तिं कप्पेमाणा बहूई घासाइंआउअंपालंति पालित्ता कालमासे कालं किच्चा अन्नतरेसुवाणमंतरेसुदेवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति, तहिं तेसिंगती तहिं तेसिं ठिती तहिं तेसिं उववाए पन्नते।
तेसिणं भंते ! देवाणं केवइअंकालं ठिती पन्नत्ता?, गोयमा! चउद्दसवाससहस्सा।
वृ. 'पगइभद्दग'त्ति प्रकृत्या-स्वभावत एव न परानुवृत्यादिना भद्रकाः-परोपकारकरणशीलाः प्रकृतिभद्रकाः ‘पगइउवसंता' इत्यत्र उपशान्ताः-क्रोधोदयाभावात् 'पगइतनुकोहमानमायलोह'ति सत्यपि कषायोदये प्रतनुक्रोधादिभावाः 'मिउमद्दवसंपन्न'त्ति मृदुयन्मार्दवम्अत्यर्थमहळू तिजयंयेसम्पन्नाः-प्राप्तास्तेतथा आलीण'त्तिआलीना-गुरुमाश्रिताः, 'भद्दग'त्ति क्वचित्तत्र भद्रकाः-अनुपतापकाः सेव्यशक्षागुणात. तत एव विनीताः।
। एतदेवाह-'अम्मापिऊणसुस्सूसगा अम्बापित्रोः शुश्रूषकाः-सेवकाः, अतएव 'अम्मापिऊणं अनइक्कमणिज्जवयणा' इहैवं सम्बन्धः-अम्बापित्रोः सत्कमनतिक्रमणीयं वचनं येषां ते तथा, तथा अप्पिच्छा' अमहेच्छाः 'अप्पारंभा अप्पपरिग्गहत्तिइहारम्भः-पृथिव्यादिजीवोपमर्द कृष्यादिरूपः परिग्रहस्तु-धनधान्यादिस्वीकारः, एतदेव वाक्यान्तरेणाह-'अप्पेण आरंभेण"मित्यादि, इहारम्भो-जीवानांविनाशः समारम्भः-तेषामेवपरितापकरणं, आरम्भसमारम्भस्त्वेतह्वयं, 'वित्ति'त वृत्ति-जीविका कप्पेमाण'त्ति कल्पयन्तः कुर्वाणाः७।
मू. (४४-वर्तते) से जाओ इमाओ गामागरनयरनिगमरायहाणिखेडकब्बडमडंबदोण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org