________________
७०
ज्ञाताधर्मकथासूत्रम्-१/-/१/३५ किं बहुना?-अस्मिन् प्राणादिसंयमे न प्रमादयितव्यमुद्यम एव कार्य इत्यर्थः ।
मू. (३६) जंदिवसंचणं मेहे कुमारे मुंडे भवित्ता आगाराओ अणगारियंपब्वइए तस्सणं दिवसस्सपुव्वावरण्हकालसमयंसि समणाणं निग्गंथाणं अहारातिणियए सेज्जासंथारएसुविभज्जमाणेसुमेहकुमारस्स दारमूले सेजासंधारएजाएयावि होत्था, ततेणंसमणा निग्गंधापुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि वायणाए पुच्छणाए परियट्टणाए धम्माणुजोगचिंताए य उच्चारस्स य पासवणस्स य अइगच्छमाणा य निगग्च्छमाणा य अप्पेगतिया मेहं कुमारं हत्थेहिं संघति एवं पाएहिं सीसे पोट्टे कार्यसि अप्पेगतिया ओलंडेति अप्पेगइया पोलंडेइ अप्पेगतिया पायरयरेणुगुंडियं करेंति,
एवंमहालियं च णं रयणी मेहे कुमारे नो संजाएति खणमवि अच्छि निमीलित्तए, ततेणं तस्स मेहस्स कुमारस्स अयमेयारूवे अब्भत्थिएजाव समुप्पञ्जित्था-एवंखलु अहं सेणियस्सरनो पुत्तेधारिणीए देवीए अत्तए मेहे जाव समणयाएतंजयाणं अहं अगारमज्झे वसामि तयाणं मम समणा निग्गंथा आढायंति परिजाणंति सक्कारेंति सम्माणेति अट्ठाई हेऊतिं पसिणांति कारणाई आतिक्खंति इट्टाहिं कंताहि वग्गूहिं आलवेति संलवेति,
जप्पभितिं च णं अहं मुंडे भवित्ता आगाराओ अनगारियं पव्वइए तप्पभितिं च णं मम समणा नो आढायंति जावनो संलवंति, अदुत्तरंचणं मम समणा निग्गंथा राओ पुव्यरत्तावरत्ताकालसमयंसि वायणाए पुच्छणाए जाव महालियंच णं रत्ति नो संचाएमि अच्छि निमिलावेत्तए,
तं सेयं खलु मन्झं कल्लं पाउप्पभायाए रयणीए जाव तेयसा जलंते समणं भगवं महावीरं आपुच्छित्ता पुनरवि आगारमझे वसित्तएत्तिकड्ड एवं संपेहेति २ अदुहट्टवसट्टमाणसगए निरयपडिरूवियं च णं तंरयणि खवेति २ कतल्लं पाउप्पभायाए सुविमलाए रयणीए जाव तेयसा जलते जेणेव समणे भगवं० तेणामेव उवागच्छति र तिखुत्तो आदाहिणं पदाहिणं करेइ २ बंदइ नमसइ २ जाव पञ्जुवासइ।
वृ. प्रत्यपराह्नकालसमयो-विकालः, 'अहाराइणियाए'त्तियथारत्नाधिकतया यथाज्येष्ठमित्यर्थः, शय्या शयनंतदर्थसंस्तारकभूमयः “अथवाशय्यायां-वसतौसंस्तारकाः-शय्यासंस्तारकाः, वाचनायै-वाचनार्थं धर्मार्थमननुयोगस्य-व्याख्यानस्यचिन्ताधर्मानुयोगस्यवा-धर्मव्याख्यानस्य चिन्ता धर्मानुयोगचिन्ता तस्यै अतिगच्छन्तःप्रविशन्तो निर्गच्छन्तश्चालयादिति गम्यते, 'ओलंडिंति'त्ति उल्लङ्घयंति पोलंडेन्ति'त्तिप्रकर्षेण द्विस्त्रिोल्लघयंतीत्यर्थः, पादरजोलक्षणेन रेणुना पादरयाद्वा-तद्वेगात् रेणुना गुण्डितो यः स तथा तं कुर्वन्ति।
एवंमहालियं च णं रयणिन्ति इतिमहतीं च रजनी यावदिति शेषः, मेघकुमारो 'नो संचाएति'त्ति न शक्नोति क्षणमप्यक्षि निमीलयितुं निद्राकरणायेति, आध्यात्मिकःआत्मविषयश्चिन्तितः-स्मरणरूपः प्रार्थितः-अभिलाषात्मकः मनोगतः-मनस्येव वर्तते यो न बहिःसतथासङ्कल्पो-विकल्पःसमुत्पन्नः आगारमध्ये गेहमध्येवसामि-अधितिष्ठामि, पाठान्तरतो अगारमध्ये आवासामि, 'आढ़ति' आद्रियन्ते परिजानन्ति' यदुतायमेवविध इति ‘सक्कारयंति सत्कारयन्ति च वस्त्रादिभिरभ्यर्चयन्तीत्यर्थः ‘सन्मानयन्ति' उचितप्रतिपत्तिकरणेन,
अर्थान्-जीवादीन् हेतून्-तद्गमकानन्वयव्यतिरेकलक्षणान् प्रश्नानपर्युनुयोगान् कारणानि-उपपत्तिमात्राणि व्याकरणानि-परेण प्रश्ने कृते उत्तराणीत्यर्थः, आख्यान्ति-ईषत्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org