________________
भगवती अङ्गसूत्रं (२) २५/-/६/९०१
दंसणकसायकुसीले चरित्तकसायकुसीले लिंगकसायकुसीले अहासुहुमकसायकुसीले नामं पंचमे नियंठे णं भंते ! कतिविहे प० ?, गोयमा ! पंचविहे पं० तंजहा- पढमसमयनियंते अपढम- समयनियंठे चरमसमयनियंठे अचरमसमयनियंठे अहासुहुमनियंठे नामं पंचणे । सिणाए णं भंते! कतिविहे प० ?, गो० ! पंचविहे प० तं० -अच्छवी १ असबले २ अकम्पंसे ३ संसुद्धनाणदंसणधरे अरहा जिणे केवली ४ अपरिस्सावी ।
पुलाए णं भंते! किं सवेयए होज्जा अवेदए होजा ?, गोयमा ! सवेयए होजा नो अवेयए होज्जा, जइ सवेयए होजा किं इत्थिवेदए होज्जा पुरिसवेयए पुरिसनपुंसगवेदए होज्जा ?, गोयमा ! नो इत्थवेदए होज्जा पुरिसवेयए होज्जा पुरिसनपुंसगवेयए वा होज्जा ।
बउसे णं भंते! किं सवेदए होज्जा अवेदए होज्जा ?, गोयमा ! सवेदए होजा नो अवेदए होज्जा, जइ सवेद होना किं इत्थिवेयए होज्जा पुरिसवेयए होज्जा पुरिसनपुंसगवेदए होज्जा ?, गोयमा ! इत्थवेयए वा होज्जा पुरिसवेयए वा होज्जा पुरिसनपुंसगवेयए वा होजा, एवं पडिसेवणाकुसीलेवि ।
कसायकुसीले णं भंते! किं सवेदए ? पुच्छा, गोयमा ! सवेदए वा हो० अवेदए वा हो०, जइ अवेद किं उवसंत वेदए खीणवेदए हो० ?, गोयमा ! उवसंतवेदए वा खीणवेदए वा हो०, जइ सवेयए होजा किं इत्तिवेदए पुच्छा, गोयमा ! तिसुवि जहा बउसो ।
૪૦૮
नियंठे णं भंते! किं सवेदए पुच्छा, गोर्यमा ! नो सवेयए होजा अवेयए हो०, जइ अवेयए हो० किं उवसंत पुच्छा, गोयमा ! उवसंतवेयए वा होइ खीणवेयए वा होज्जा ।
सिणाए णं भंते! किं सवेयए होज्जा ?, जहा नियंठे तहा सिणाएवि, नवरं नो उवसंतवेयए होजा खीणवेयए होजा २ ॥
घृ. 'रायगिहे 'त्यादि, 'कतिण'मित्यादि 'नियंठ' त्ति निर्गताः सबाह्याभ्यन्तरादुग्रन्धादिति निर्ग्रन्थाः - साधवः, एतेषां च प्रतिपन्नसर्वविरतीनामपि विचित्रचारित्रमोहनीयकर्मक्षयोपशमादिकृतो भेदोऽवसेयः ।
तत्र 'पुलाय'त्ति पुलाको - निस्सारो धान्यकणः पुलाकवत्पुलाकः संयमसारापेक्षया, स च संयमवानपि मनाक्तमसारं कुर्वन् पुलाक इत्युच्यते, बउसेत्ति बकुशं - शबलं कर्बुरमित्यनर्थान्तरं, ततश्च बकुशसंयमयोगाद्बकुशः ।
'कुसीले 'त्ति कुत्सितं शीलं - चरणमस्येति कुशीलः 'नियंठे' त्ति निर्गतो ग्रन्थात्मोहनीय कर्माख्यादिति निर्ग्रन्थः ।
'सिणाए 'त्ति स्नात इव स्नातो घातिकर्म्मलक्षणमलपटलक्षालनादिति ।
तत्र पुलाको द्विविधो लब्धिप्रतिसेवाभेदात्, तत्र लब्धिपुलाको लब्धिविशेषवान्, यदाह"संघाइयाण कजे चुन्निजा चक्कवट्टिमवि जीए ।
119 11
तीए लद्धीए जुओ लद्धिपुलाओ मुणेयव्वो ।।"
अन्ये त्वाहुः - आसेवनतो यो ज्ञानपुलाकस्तस्येयमीशी लब्धिः स एव लब्धिपुलाको न तद्व्यतिरिक्तः कश्चिदपर इति ।
आसेवनापुलाकं पुनराश्रित्याह- 'पुलाए णं भंते!' इत्यादि, 'नाणपुलाए' ति ज्ञानमाश्रित्य
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International