________________
शतकं-२५, वर्गः-, उद्देशकः-४
३९१ नेरइयाणपुच्छा, गोयमा! ओधादेसेणंसियकडजुम्मपएसोगाढाजावसिय कलियोगपएसोगाढा, विहाणादेसेणं कडजुम्मपएसोगाढाविजाव कलियोगपएसोगाढावि, एवंएगिदियसिद्धवजा सव्वेवि, सिद्धा एगिंदिया य जहा जीवा।।
जीवे णं भंते ! किं कडजुम्मसमयहितीए जाव सिय क० पुच्छा, गोयमा ! कडजुम्मसमयहितीए नो तेयोग० नो दावर० नो कलियोगसमयहितीए।
नेरइए णं भंते ! पुच्छा, गोयमा ! सिय कडजुम्मसमयहितीए जाव सिय कलियोगसमयहितीए, एवंजाव वेमाणिए, सिद्धे जहाजीवे।जीवाणं भंते! पुच्छा गोयमा! औधादेसेणवि विहाणादेसेणवि कडजुम्मसमयद्वितीया नो तेओग० नो दावर० नो कलिओग०।
नेरइयाणं० पुच्छा, गोयमा! ओघादेसेणं सिय कडजुम्मसमयट्टितीया जाव सिय कलियोगसमयद्वितीयावि, विहाणादेसेणं कडजुम्मसमयद्वितीयावि जाव कलियोगसमयद्वितीयावि, एवं जाव येमाणिया, सिद्धा जहा जीवा ।।
वृ. 'जीवेण मित्यादि, औदारिकादिशरीराणां विचित्रावगाहनत्वाचतुरग्रादित्त्वगरतीत्यत एवाह-'सियकडजुम्मे'त्यादि ।जीवाणंभंते!' इत्यादि, समस्तजीवैखगाढानांप्रदेशानामसाझ्यातत्वादवस्थितत्वाच्चतुरग्रता एवेत्योघादेशेन कृतयुग्मप्रदेशावगाढाः, विधानादेशतस्तु विचित्रत्वादवगाहनाया युगपच्चतुर्विधास्ते, नारकाः पुनरोधतो विचित्रपरिणामत्वेन विचित्रशरीरप्रमाणत्वेन विचित्रावगाहप्रदेशप्रमाणत्वादयोगपद्येनचतुर्विधाअपि, विधानतस्तुविचित्रावगाहनत्वादेकदाऽपि चतुर्विधास्ते भवन्ति।
एवं एगिदियसिद्धवज्जा सव्वेवित्ति असुरादयो नारकवद्वक्तव्या इत्यर्थः, तत्रौघतस्ते कृतयुग्मादयोऽयोगपद्येन विधानतस्तु युगपदेवेति, 'सिद्धा एगिंदिया य जहा जीव'त्ति सिद्धा एकेन्द्रियाश्च यथाजीवास्तथा वाच्या इत्यर्थः, ते चौधतः कृतयुग्माएव विधानतस्तुयुगपच्चतुर्विधा अपि, युक्तिस्तूभयत्रापि प्राग्वत् ।
अथस्थितिमाश्रित्यजीवादितथैव प्ररूप्यते–“जीवेण'मित्यादि, तत्रातीतानागवर्तमानकालेषुजीवोऽस्तीति सर्वाद्धाया अनन्तसमयात्मकत्वादवस्थितत्वाच्चासौ कृतयुग्मसमयस्थितिक एव, नारकादिस्तु विचित्रसमयस्थितिकत्वात्कदाचिच्चतुरग्रः कदाचिदन्यत्रितयवर्तीति । _ 'जीवा ण मित्यादि, बहुत्वे जीवा ओघतो विधानतश्च चतुरग्रसमयस्थितिका एव अनाधनन्तत्वेनान्तसमयस्थितिकत्वात्तेषां, नारकादयः पुनर्विचित्रसमयस्थितिकाः, तेषां च सर्वेषां स्थितिसमयमीलने चतुष्कापहारे चौघादेशेन स्यात्कृतयुग्मसमयस्थितिका इत्यादि, विधानतस्तु युगपञ्चतुर्विधा अपि । अथ भावतो जीवादि तथैव प्ररूप्यते
मू. (८८४) जीवेणं भंते ! कालवनपज्जवेहि किं कडजुम्मे ? पुच्छा, गोयमा! जीवपएसे पडुच्च नो कडजुम्मे जाव नो कलियोगे सरीरपएसे पडुच्च सिय कडजुम्मे जाव सिय कलियोगे, एवं जाव वेमाणिए, सिद्धो न चेव पुच्छिजति।
जीवाणंभंते! कालवन्नपञ्जवेहिं पुच्छा, गोयमा! जीवपएसे पडुच्च ओघादेसेणवि विहाणादेसेणवि नो कडजुम्मा जाव नो कलिओगा, सरीरपएसे पडुच्च ओघादेसेणं सिय कडजुम्मा जाव सिय कलियोगा, विहाणादेसेणंकडजुम्पाविजाव कलि०, एवंजाव वेमा०, एवं नीलवनपञ्जवेहि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org