________________
३२६
भगवतीअगसूत्रं (२) २४/-19/८४० सो चेवजहन्नकालद्वितीएसुउववनो सच्चेव लद्धी संवेहोवितहेवसत्तमगमगसरिसो ८॥
सोचेव उक्कोसकालद्वितीएसु उववन्नोएसचेवलद्धीजावअनुबंधोत्तिभवादेसेणंजहन्नेणं तिनि भवग्गहणाई उक्कोसेणं पंच भवगहणाई कालादेसेणं जहन्नेणं तेत्तीससागरोवमाइं दोहिं पुवकोडीहिं अमहियाइंउक्कोसेणछावहिं सागरोवमाइंतिहिं पुन्चकोडीहिं अब्भहियाइं एवतियं कालं सेवेजा जाव करेजा।।
वृ. 'पज्जत्ते त्यादि, 'लद्धी सच्चेव निरवसेसा भाणियव्वा' परिमाणसंहननादीनांप्राप्तियैव रलप्रभायामुत्पित्सोरुक्ता सैव निरवशेषा शर्कराप्रभायामपि भणितव्येति, 'सागरोवर्म अंतोमुत्तमभहियंतिद्वितीयायांजघन्या स्थिति सागरोपममन्तर्मुहूर्तच सज्ञिभवसत्कमिति, 'उक्कोसेणं बारसे'त्यादि द्वितीयायामुत्कृष्टतः सागरोपमत्रयं स्थितिः तस्याश्चतुर्गुणत्वे द्वादश, एवं पूर्वकोट्योऽपि चतुर्यु सज्ज्ञितिर्यग्भवेषु चत म्र एवेति । ।
____ 'नेरइयठिइसंवेहेसु सागरोवमा भाणियव्य'त्ति रलप्रभामायुद्वारे संवेधद्वारे च दशवर्षसहस्राणि सागरोपमंचोक्तं द्वितियादिषु पुनर्जघन्यत उत्कर्षतश्च सागरोपमाण्येव वाच्यानि, यतः॥१॥ “सागरमेगं १ तिय २ सत्त ३ दस ४ य सत्तरस ५ तह य बावीसा। .
तेत्तीसा ७ जावठिई सत्तुसुवि कमेण पुढवीसु॥तथा॥२॥ “जा पढमाए जेट्ठा सा बीयाए कणिट्ठिया भणिया। .
तरतमजोगो एसो दसवाससहस्स रंयणाए ।।" इति रलप्रभागमतुल्यानवापिगमाः, कियडूरंयावत्? इत्याह-'जावछट्ठपुढवित्ति, 'चउगुणा कायव्व'त्ति उत्कृष्टं कायसंवेधे इति, 'वालुयप्पभाए अट्ठावीसंतत्र सप्त सागरोपमाण्युत्कर्षतः स्थितिरुक्ता सा च चतुर्गुणा अष्टाविंशति स्यात्, एवमुत्तरत्रापीति, 'चालुयप्पभाए पंचविहसंघयणित्ति आद्ययोरेव हि पृथिव्यो-सेवार्तेनोत्पद्यन्ते, एवं चतुर्थी ४ पञ्चमी ३ षष्ठी ३ सप्तमीषु १ एकैकं संहननं हीयत इति।
अथ सप्तमपृथिवीमाश्रित्याह-'पञ्जत्ते'त्यादि, 'इस्थियेवान उववजंति'त्तिषष्ठयन्तास्वेद पृथिवीषु स्त्रीणामुत्पत्तेः “जहन्नेणं तिनि भवग्गहणाइंति मत्स्यस्य सप्तमपृथिवीनारकत्वेनोत्पद्य पुनर्मत्स्येष्वेवोत्पत्तौ 'उक्कोसेणं सत्त भवग्गहणाईति मत्स्यो मृत्वा १ सप्तम्यां गतः २ पुनर्मत्स्यो जातः ३ पुनः सप्तम्यां गतः ४पुनरपि मत्स्यः ५ पुनरपितथैव गतः ६ पुनर्मत्स्यः ७ इत्येवमिति । _ 'कालादेसेण मित्यादि, इह द्वाविंशति सागरोपमाणिजघन्यस्थितिकसप्तमपृथ्वीनारकसम्बन्धीनि अन्तर्मुहूर्तद्वयं च प्रथमतृतीयमत्स्यभवसम्बन्धीति, 'छावहि सागरोवमाइंति वारत्रयं सप्तम्यां द्वाविंशतिसागरोपमायुष्कतयोत्पत्तेः चतनश्चपूर्वकोटयश्चतुर्पुनारकभवान्तरितेषु मत्स्यभवेष्विति, अतो वचनाच्चैतदवसीयते-सप्तम्यां जघन्यस्थितिषूत्कर्षतस्त्रीनेव वारानुत्पद्यत इति, कथमन्यथैवंविधंभवग्रहणकालपरिमाणंस्यात्, इहच काल उत्कृष्टो विवक्षितस्तेन जघन्यस्थितिषु त्रीन्वारानुत्पादितः, एवं हिचतुर्थीपूर्वकोटिर्लभ्यते, उत्कृष्टस्थितिषुपुनर्वारद्वयोत्पादनेन षट्षष्टिः सागरोपमाणां भवति पूर्वकोटयः पुनस्तिन एवेति १ 'सो चेव जहन्नकालटिइएसु' इत्यादिस्तु द्वितीयो गमः २॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org