Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05

SR No.: 003339
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1096
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati
File Size: 23 MB

Page 853

२८६
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) २०/-१२/७८२ इति नभः, 'समेति निम्नोन्नतत्वाभावात्समं 'विसमे ति दुर्गमत्वाद्विषमं 'खहे'त्ति खनने भुवो हाने च-त्यागेयद्भवति तत्खहमिति निरुक्तिवशात्, विहे त्तिविशेषेण हीयतेत्यज्यते तदिति विहायः अथवा विधीयते-क्रियते कार्यजातमस्मिनिति विहं, “वीइत्ति वेचनात्-विविक्तस्वभावत्वाद्वीचि।
'विवरे त्तिविगतवरणतया विवरम् अंबरे'त्तिअम्बेव-मातेवजननसाधर्मादम्बा-जलं तस्य राणाद-दानान्निरुक्तितोऽम्बरं, 'अंबरसे'त्ति अम्बा-पूर्वोक्तयुक्ता जलं तद्वपो रसो यस्मात्तनिरूक्तितोऽम्बरसं, 'छिड्डे'त्ति छिदः-छेदनस्यास्तित्वाच्छिद्रं 'झुसिरे'त्ति झुषेः-शोषस्य दानाशुषिरं, 'मग्गेत्ति पथिरूपत्वान्मार्गः, 'विमुहे'त्ति मुखस्य-आदेरभावाद्विमुखम् ‘अद्दे'त्ति अद्यते-गम्यते अट्टयते वा-अतिक्रिम्यतेऽनेनेत्यःअट्टो वा 'वियद्दे'त्ति स एव विशिष्टो व्यः व्यहोवा, आधारे'त्ति आधारणादाधारः 'वोमे'त्ति विशेषेणावनाद्वयोम ।
_ 'भायणे त्ति भाजनाद्-विश्वस्याश्रयणाभाजनम्, 'अंतलिखे'त्तिअन्तःमध्ये ईक्षादर्शनं यस्य तदन्तरीक्षं, 'सामे'त्ति श्यामवर्णत्वात् श्यामम् ‘ओवासंतरे'त्तिअवकाशरूपमन्तरंन विशेषादिरूपमित्यवकाशान्तरम् 'अगमे'त्ति गमनक्रियारहितत्वेनागमं 'फलिहि'त्ति स्फटिकमिवाच्छत्वात् 'आय'त्ति आत्मानानागतिसततगामित्वात् 'रंगणे'त्ति रङ्गणं-रागस्तद्वयोगाद्रङ्गणः 'हिंड्डए'ति हिण्डुकत्वेन हिण्डुकः, 'पोग्गले त्ति पूरणाद्गलनाच्च शरीरादीनां पुद्गलः। .
_ 'माणव'त्ति मा-निषेधे नवः-प्रत्यग्रो मानवः अनादित्वात्पुसण इत्यर्थः 'कत्त'ति कर्ताकारकः कर्मणा 'विगत्त'त्ति विविधतया कर्ताविक विकर्तयिता वा-छेदकः कर्मणामेव 'जए'त्ति अतिशयगमनाञ्जगत् 'जंतु'त्ति जननाजन्तुः 'जोणित्ति योनिरन्येषामुत्पादकत्वात् 'सयंभुत्तिस्वयंभवनात्स्वयम्भूः 'ससरीरितिसह शरीरेणेतिसशरीरी नायए'त्तिनायकः कर्मणां नेता 'अंतरप्पत्ति अन्तः-मध्यरूपा आत्माना शरीररूप इत्यन्तरात्मेति ॥
शतकं-२० उद्देशकः-२ समाप्तः
-:शतक-२० उद्देशकः-३:वृ. द्वितीयोद्देशके प्राणातिपादादिका अधमास्तिकायस्य पर्यायत्वेनोक्ताः, तृतीये तु तेऽन्ये चात्मनोऽनन्यत्वेनोच्यन्ते इत्येवंसम्बद्धस्यास्येदमादिसूत्रम्
मू.(७८३) अह भंते! पाणाइवा० मुसावा० जाव मिच्छादं० पाणातिवायवेरमणे जाव मिच्छादसणसल्लविवेगे उपपत्तिया जाव पारिणामिया उग्गहे जावधारणा उहाणे कम्मे बले पीरिए पुरिसकारपरक्कमे नेरइयत्तेअसुरकुमारत्तेजाव वेमाणियत्तेनाणावरणिज्जेजावअंतराइएकण्हलेस्सा जाव सुक्कलेस्सा सम्मदिट्ठी ३।
-चक्खुदंसणे ४ आभिनिबोहियनाणे जाव विभंगनाणे आहारसना ४ ओरालियसरीरे ५ मणजोगे ३ सागारोवओगे अनागारोवओगेजे यावत्रोत० सब्वे ते नन्नत्य आयाए परिणमंति हंता गोयमा! पाणाइवाए जाव सब्बे ते नन्नत्थ आयाए परिणमंति।।
वृ. 'अहे'त्यादि, 'ननत्थ आयाए परिणमंति'त्ति नान्यत्रात्मनः परिणमन्ति-आत्मानं वर्जयित्वा नान्यत्रैते वर्तन्ते, आत्मपर्यायत्वादेषां पर्यायाणांच पर्यायिणा सह कथञ्चिदेकत्वादास्मरूपाः सर्व एवैते नात्मनो भिन्नत्वेन परिणमन्तीति भावः । अनन्तरं प्राणातिपातादयो