________________
शतकं-१, वर्गः-, उद्देशकः-५
नवरं पडिलोमा भंगाभाणियव्या-सव्वेविताव होज लोभोवउत्ता, अहवा लोभोवउत्ता य. मायोवउत्तेय, अहवा लोभोवउत्ता यमायोवउत्ताय, एएणंगमेणं नेयव्वंजाव थणियकुमाराणं, नवरं नाणत्तंजाणियव्वं ।
वृ. असुरकुमारप्रकरणे ‘पडिलोमा भंग'त्ति, नारकप्रकरणे हि क्रोधमानादिना क्रमेण भङ्गनिर्देशः कृतः, असुरकुमारादिप्रकरणेषुलोभमायादिनाऽसौ कार्य इत्यर्थः,अत एवाह-'सव्वेवि ताव होज्ज लोहावउत्त'त्ति, देवा हि प्रायो लोभवन्तो भवन्ति तेन सर्वेऽप्यसुरकुमारा लोभोपयुक्ताः स्युः, द्विकसंयोगे तु लोभोपयुक्तत्वे बहुवचनमेव, मायोपयोगे त्वेकत्वबहुत्वाभ्यां द्वौ भङ्गको, एवं सप्तविंशतिभङ्गकाः कार्याः । 'नवरं नाणत्तं जाणियब्वंति नारकाणामसुरकुमारादीनां च परस्परं नानात्वंज्ञात्वा प्रश्नसूत्राणि उत्तरसूत्राणि चाध्येयानीति हृदयं, तच्च नारकाणामसुरकुमारादीनां च संहननसंस्थान- लेश्यासूत्रेषु भवति, तच्चैवम्___'चउसठ्ठीए णं भंते ! असुरकुमारावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि असुरकुमारावासंसि असुरकुमाराणं सरीरगा किंसंघयणी?, गोयमा ! असंधयणी, जे पोग्गला इट्ठा कंता ते तेसिं संघाय त्राए परिणमंति, एवं संठाणेवि, नवरं भवधारणिज्जा समचउरंससंठिया उत्तरवेउब्बिया अन्नयरसंठिया एवं लेसासुवि । नवरं कइ लेस्साओ पन्नत्ताओ?, गोयमा ! चत्तारि, तंजहाकिण्हानीलाकाऊ तेऊलेसा, चउसट्टीएणंजा कण्हलेसाए वट्टमाणा किं कोहोवउत्ता?, गोयमा सव्वेविताव होज लोहोवउत्ता' इत्यादि,एवं नीलाकाउतेऊवि' नागकुमारादिप्रकरणेषुतुचुलसीए नागकुमारावाससयसहस्सेसु' इत्येवं “चउसठ्ठी असुराणं नागकुमाराण होइ चुलसीइ"
इत्यादेर्वचनात् प्रश्नसूत्रेषु भवनसङ्ख्यानानात्वमवगम्य सूत्राभिलापः कार्य इति ।।
मू. (६७) असंखेजेसुणंभंते ! पुढविकाइयावाससयसहस्सेसु एगमेगसि पुढविकाइयावासंसि पुढविक्काइयाणं केवतिया ठितिठाणा पन्नत्ता?, गोयमा! असंखेजा ठितिठाणा पन्नत्ता, तंजहा-जहन्निया ठिई जाव तप्पाउग्गुक्कोसिया ठिई।
असंखेजेसु णं भंते ! पुढविकाइयावाससयसहस्सेसु एगमेगसि पुढविकाइयावासंसि पुढविक्काइयाणं केवतिया ठितिठाणा पन्नत्ता?, गोयमा! असंखेज्जा ठितिठाणा पन्नत्ता, तंजहाजहन्निया ठिईजावतप्पाउग्गुक्कोसियाठिई। असंखेजेसुणंभंते! पुढविक्काइयावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि पुढविक्काइयावासंसि जहनियाए ठितीए वट्टमाणा पुढविक्काइया किं कोहोवउत्ता माणोक्उत्ता मायोवउत्ता लोभोवउत्ता गोयमा ! कोहोवउत्तावि माणोवउत्तावि मायोवउत्तावि लोभोवउत्तावि, एवं पुढविक्काइयाणं सव्वेसुवि ठाणेसु अभं गयं । नवरं तेउलेस्साए असीति भंगा, एवं आउक्काइयावि, तेउक्काइयवाउक्काइयाणं सब्वेसुवि ठाणेसुअभंगयं वणस्सइकाइया जहा पुढविक्काइया।
वृ. 'एवंपुढविक्काइयाणंसव्वेसु ठाणेसुअभंगयंति, पृथिवीकायिका एकैकस्मिन् कषाये उपयुक्ता बहवो लभ्यन्त इत्यभङ्गकंदशस्वपिस्थानेषु, नवरं तेउलेसाएअसीई भंग'त्ति, पृथिवीकायिकेषु लेश्याद्वारे तेजोलेश्या वाच्या, सा च यदा देवलोकाच्युतो देव एकोऽनेको वा पृथिवीकायिकेषूत्पद्य तदा भवति, ततश्च तदैकत्वादिभवनादशीतिर्भङ्गका भवन्तितीति । 516
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org