________________
शतकं-१६, वर्गः-, उद्देशकः-६
२१७ वा'इत्यादिप्रतीताश्चैिते शब्दाः, किं कोट्टे वाइत्तिकोष्ठो-वाससमुदायोवाति-दूरादागच्छति, आगत्य ध्राणग्राह्यो भवतीतिभावः, 'धाणसहगयतिध्रायत इतिध्राणो—गन्धो गन्धोपलम्भक्रिया वा तेन सह गता:-प्रवृत्ता ये पुद्गलास्ते ध्राणसहगताः गन्धगुणोपेता इत्यर्थः ।।
शतकं-१६ उद्देशकः-६ समाप्तः
-शतकं-१६ उद्देशकः-७:वृ. षष्ठोद्देशकान्तेगन्धपुद्गलावान्तीत्युक्तं,तेचोपयोगेनावसीयन्तइत्युपयोगस्तद्विशेषभूता पश्यत्ता च सप्तमे प्रलप्यते इत्येवंसम्बद्धस्यास्येदमादिसूत्रम्
मू. (६८२) कतिविहे णं भंते ! उवओगो पनत्ते?, गोयमा! दुविहे उवओगे पन्नत्ते एवं जहा उवयोगपदं पन्नवणाए तहेव निरवसेसं भाणियव्वं, पासणयापदंच निरवसेसं नेयव्वं । सेवं भंते ! सेवं भंतेति॥
वृ. 'कइविहे ण'मित्यादि, ‘एवं जहे'त्यादि, उपयोगपदं प्रज्ञापनायामेकोनत्रिंशत्तमं, तच्चैवं-'तंजहा-सागारोवओगे य अनागारोवओगेय।।
सागारोवओगे णं भंते ! कतिविहे पन्नते ?, गोयमा ! अट्टविहे पन्नत्ते, तंजहाआभिनिबोहियनाणसागारोवओगे. सुयनाणसागारोवओगे एवं ओहिनाण० मणपज्जवनाण० केवलनाण० मतिअन्नाणसागारोवओगेसुयअन्नाणसागारोवओगे विभंगनाणसागारोवओगे। ___अनागारावओगे णं भंते ! कतिविहे पन्नत्ते?, गोयमा ! चउबिहे पन्नत्ते, तंजहाचक्खुदंसणअनागारोवओगे अचक्खुदसणआनागारोवओगे ओहिदसणअनागारोवओगे केवलदसणअनागारोवओगे' इत्यादि, एतच्च व्यक्तमेव, 'पासणयापयंचनेयव्वं ति पश्यत्तापमिह स्थानेऽध्येतव्यमित्यर्थः, तच्च प्रज्ञापनायां त्रिंशत्तमं, तच्चैवं
'कतविहा णं भंते ! पासणया पन्नत्ता?, गोयमा! दुविहा पासणया पन्नत्ता, तंजहासागारपासणया अनागारपासणया, सागारपासणया णं भंते ! कतिविहा पन्नत्ता?, गोयमा ! छव्विहाप०, तं०-सुयनाणसागारपासणयाएवंओहिनाण० मणनाण केवलनाण सुयअन्नाण विभंगनाणसागारपासणया, अनागारपासाणया णं भंते! । कतिविहा प०?,
गोयमा ! तिविहा पन्नता, तंजहा-चक्खुदंसणअनागारपासणया ओहिदंसणअणागारपासणया केवलदसणअनागारपासणया इत्यादि, अस्य चायमर्थः–'पास-णय'त्तिपश्यतोभावः पश्यत्ता-बोधपरिणामविशेषः, ननु पश्यत्तोपयोगयोस्तुल्ये साकाराना-कारभेदत्वेकः प्रतिविशेषः उच्यते, यत्रत्रैकालिकोऽवबोधोऽस्तितत्र पश्यत्ता यत्रपुनर्वर्तमान कालस्त्रैकालिकश्चतत्रोपयोग इत्ययं विशेषः।
अत एव मतिज्ञानं मत्यज्ञानंच साकारपश्यत्तायां नोक्तं, तस्योत्पन्नाविनष्टार्थग्राहकत्वेन साम्प्रतकालविषयत्वात्, अथ कस्मादनाकारपश्यत्तायांचक्षुर्दर्शनमधीतं नशेषेन्द्रियदर्शनं, उच्यते, पश्यत्ता प्रकृष्टमीक्षणमुच्यते शिरप्रेक्षणे' इति वचनात्, प्रेक्षणं च चक्षुर्दर्शनस्यैवास्तिनशेषाणां, चक्षुरिन्द्रियोपयोगस्यशेषेन्द्रियोपयोगापेक्षयाऽल्पकालत्वात्, यत्र चोपयोगोऽल्पकालस्तत्रेक्षणस्य प्रकर्षो इटित्यर्थपरिच्छेदात्, तदेवं चक्षुर्दर्शनस्यैव पश्यत्ता नेतरस्येति, अयं चार्थ प्रज्ञापनातो विशेषेणावगम्य इति ॥
.. शतकं-१६ उद्देशकः-७ समाप्तः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org