________________
भगवतीअगसूत्रं (२) १३/-19/५६४ जह० एक्कं वा दो वा तिनि वा उक्को० असंखेज्जा नेरइया उवव०, एवं जहेच संखेजवित्थडेसु तिनि गमगा तहा असंखेजवित्यडेसुवि तिनि गमगा, नवरं असंखेज्जा भा० सेसं तं चैव जाव असंखेजा अचरिमा प०, नाणतं लेस्सासु, लेसाओ जहा पढमसए नवरं संखेजविस्थडेसुवि असंखेजवित्थडेसुवि ओहिनाणी ओहिदसणीय संखेजा उव्वट्टावेयव्वा, सेसंतं चेव।
सक्करप्पभाएणंभंते! पुढवीएकेवतिया निरयावास० पुच्छा, गोयमा! पणवीसंनिरयावाससयसहस्सा पन्नत्ता, ते णंभंते ! किं संखेजवित्यडाअसंखेज्जवित्थडा एवं जहा रयणप्पभाएतहा सक्करप्पभाएवि, नवरं असत्री तिसुवि गमएसुन भन्नति, सेसं तं चेव।
वालुयप्पभाएणंपुच्छा, गोयमा! पनरस निरया वाससयसहस्सा प० सेसंजहासकरप्पभाए नाणतं लेसासु लेसाओ जहा पढमसए । पंकप्पभाए पुच्छा, गोयमा ! दस निरयावास०, एवं जहा सक्करप्पभाए नवरं ओहिनाणी ओहिदसणी यन उव्वटृति, सेसंतंचेव।
धूमप्पभाए णं पुच्छा, गोयमा! तिनि निरयावाससयसहस्सा एवं जहा पंकप्पभाए।
तमाए णं भंते ! पुढवीए केवतिया निरयावास० पुच्छा, गोयमा ! एगे पंचूणे निरयावाससयसहस्से पण्णत्ते, सेसं जहा पंकप्पभाए।
अहेसत्तमाए णं भंते ! पुढवीए कति अनुत्तरा महतिमहालया महानिरया प० गो०?, पंच अनुत्तराजाव अपइहाणे।
ते णं भंते ! किं संखेजवित्थडा असंखेजवित्थडा ?, गोयमा ! संखेजवित्थडे य असंखेजवित्थडाय, अहेसत्तमाएणभंते! पुढवीएपंचसुअनुत्तरेसुमहतिमहालयाजावमहानिरएसु संखेजवित्थडे नरए एगसमएणं केवतिया उव०?, एवं जहा पंकप्पभाए नवरं तिसु नाणेसुन उवव० न उवटुं०, पन्नत्तएसुतहेव अस्थि, एवं असंखेज्जवित्थडेसुवि नवरं असंखेजाभाणियचो .
वृ.तत्र प्रथमोद्देशके किंञ्चिल्लिख्यते-'केवइ काउलेसा उववजंति'त्ति रत्नप्रभापृथिव्यां कापोतलेश्याएवोत्पधन्तेन कृष्णलेश्यादयइति कापोतलेश्यानेवाश्रित्य प्रश्नः कृत इति। केवइया कण्हपक्खिए'इत्यादि, एषां च लक्षणमिदं॥१॥ "जेसिमबड्डो पोग्गलपरियट्टो सेसओ उ संसारो।
तेसुक्कपक्खिया खलु अहिगे पुण कण्हपक्खीया॥" चक्खुदंसणी न उववजंतित्ति इन्द्रियत्यागेन तत्रोत्पत्तेरिति, तर्हि अचक्षुर्दर्शनिनः कथमुत्पद्यन्ते?,उच्यते, इन्द्रियानाश्रितस्य सामान्योपयोगमात्रस्याचक्षुर्दर्शनशब्दाभिधेयतस्योत्पादसमयेऽपि भावादचक्षुर्दशनिनउत्पद्यन्तइत्युच्यत इति, इत्थीवेयगेत्यादि, स्त्रीपुरुषवेदानोत्पद्यन्ते भवप्रत्ययान्नपुंसकवेदत्वात्तेषां, सोइंदिओवउत्ता'इत्यादि श्रोत्राघुपयुक्ता नोत्पद्यन्ते इन्द्रियाणां तदानीमभावात् नोइंदिओवउत्ता उववजति त्तिनोइन्द्रियं-मनस्तत्रच यद्यपि मनःपर्याप्तयभावे द्रव्यमनोनास्तितथाऽपिभावमनसश्चैतन्यरूपस्यसदाभावात्तेनोपयुक्तानामुत्पत्तेनोंइन्द्रियोपयुक्ता उत्पद्यन्त इत्युच्यत इति, मनजोगी'त्यादिमनोयोगिनो वाग्योगिनश्च नोत्पद्यन्ते, उत्पत्तिसमयेऽपर्याप्तकत्वेन मनोवाचोरभावादिति, 'कायजोगी उववजंति'त्तिसर्वसंसारिणांकाययोगस्य सदैव भावादिति।
__ अथ रत्नप्रभानारकाणामेवोद्वर्त्तनामभिधातुमाह-'इमीसे ण'मित्यादि, 'असन्नी न
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org