________________
४४५
शतक-८, वर्गः-, उद्देशकः-९ सङ्ख्यातगुणा एव । एतदेवभाव्यते-निगोदजीवानां स्थितिकालोऽन्तर्मुहूर्तमानः, सच कल्पनया समयलक्षं, तत्र आयुर्बन्धाद्धया' आयुर्वन्धकालेनान्तर्मुहूर्तमानेनैव कल्पनयासमयसहस्रलक्षणेन भाजिते सति यल्लब्धं कल्पनया शतरूपं एतावति भागे वर्तन्ते आयुर्बन्धकाः ‘सेसजीवाणं'ति शेषजीवानंतदबन्धकानामित्यर्थः, तत्रकिल लक्षापेक्षयाशतंसद्ध्येयतमो भागोऽतो बन्धकेभ्योऽन्धकाः सङ्घयेयगुणा भवन्तीति ॥२६-२७॥
एतदेव भाव्यते ॥२८॥ समाप्तोऽयं बन्धः॥
शतकं-८ उद्देशकः-९ समाप्त
-शतकं-८ उद्देशकः-१०:वृ.अनन्तरोद्देशके बन्धादयोऽर्था उक्ताः, तांश्च श्रुतशीलसंपन्नाः पुरुषा विचारयन्तीति श्रुतादिसंपन्नपुरुषप्रभृतिपदार्थःविचारणार्थो दशम उद्देशकः, तस्य चेदमादिसूत्रम्
मू. (४३०) रायगिहे नगरे जाव एवं वयासी-अन्नउत्थियाणं भंते ! एव माइक्खंति जाव एवं परूवेंति-एवं खलु सील सेयं १ सुयं सेयं र सुयं सेयं ३ सील सेयं४, से कहमेयं भंते ! एवं?, गोयमा! जनं ते अन्नउस्थिया एवमाइक्खंति जावजे ते एवमाहंसुमिच्छा ते एवमाहंसु, अहं पुण गोयमा! एवमाइक्खामि जाव परुवेमि।
एवं खलु भए चत्तारि पुरिसजाया पन्नत्ता, तंजहा-सीलसंपन्ने नाम एगे नो सुयसंपन्ने १ सुयसंपन्ने नाम एगे नो सीलसंपन्ने २ एगे सीलसंपन्नेवि सुयसंपन्नेवि ३ एगे नो सीलसंपन्ने नो सुयसंपन्ने ४/
तत्थ णं जे से पढमे पुरिसजाए से णं पुरिसे सीलवं असुयवं, उवरए अविनायधम्मे, एस णं गोयमा! मए पुरिसे देसाराहए पन्नते।
तत्यणंजे से दोच्चे पुरिसजाए सेणंपुरिसे असीलवंसुयवं, अनुवरए विनायधम्मे, एसणं गोयमा ! मए पुरिसे देसविराहए पन्नते।
तत्थ णं जे से तचे पुरिसजाए से णं पुरिसे सीलवं सुयवं, उवरए विनायधम्मे, एस णं गोयमा! मए पुरिसे सव्वाराहए पन्नते।
____ तत्थगंजे से चउत्थे पुरिसजाए सेणं पुरिसे असीलवं असुतवं, अनुवरएअविन्नायधम्मे, एसणं गोयमा ? मए पुरिसे सव्वविराहए पन्नत्ते ।।
वृ. 'रायगिहे'इत्यादि, तत्र च ‘एवं खलु सील सेयं १ सुयं सेयं र सुयं सेयं ३ सील सेयं ४' इत्येतस्य चूर्ण्यनुसारेणव्याख्या-‘एवं' लोकसिद्धन्यायेन 'खलु निश्चयेन इहान्ययूथिकाः केचित् क्रियामात्रादेवामीष्टार्थःसिद्धिमिच्छन्ति न च किञ्चिदपि ज्ञानेन प्रयोजनं, निश्चेष्टत्वात्, घटादिकरणप्रवृत्तावाकाशादिपदार्थःवत्, पठयते च॥१॥ “क्रियैव फलदा पुंसां, न ज्ञानं फलदं मतम् ।
यतः स्त्रीभक्ष्यभोगज्ञो, न ज्ञानात्सुखितो भवेत् ॥" ॥१॥ तथा-"जहा खरो चंदणभारवाही, भारस्स भागी नहुचंदणस्स ।
एवं खुनाणी चरणेण हीणो, नाणस्स भागी नहु सोगईए।" अतस्तेप्ररूपयन्ति-शीलं श्रेयः प्राणातिपातादिविरमणध्यानाध्ययनादिरूपा क्रियैव श्रेयः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org