________________
३८४
भगवतीअगसूत्रं ८/-१२/३९५ सम्यक्श्रुतेन लौकिकश्रुतेन कुप्रावचनिकश्रुतेन वा यानि परिगतानि-विषयीकृतानि तानि तथा 'आघवेइ'त्तिआग्राहयतिअर्थापयति वा आख्यापयति वा प्रत्याययतीत्यर्थः 'प्रज्ञापयति' भेदतः कथयति 'प्ररूपयति' उपपत्तितः कथयतीति, वाचनान्तरे पुनरिदमधिकमवलोक्यते-'दंसेति निदंसेतिउवदंसेति तितत्रचदर्शयति उपमामात्रतस्तच्च यथागौस्तथा गवय इत्यादि, निदर्शयति हेतुष्टान्तोपन्यासेन उपदर्शयति उपनयनिगनाभ्यां मतान्तरदरर्शनेन वेति।
'दव्वओ मं विभंगनानि'त्यादी 'जाणइत्ति विभङ्गज्ञानेन 'पासइत्ति अवधिदर्शनेनेति।
मू. (३९६) नाणी णं भंते ! णनणीति कालओ केवञ्चिर होइ?, गोयमा! नाणी दुविहे पनत्ते, तंजहा-साइए वा अपञ्जवसिए साइए वा सपज्जवसिए, तत्थ णं संजे साइए सपञ्जवसिए से जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं छावढेि सागरोवमाइंसातिरेगाइं आभिनिबोहियणाणी णं भंते ! आभिनिबोहिय० एवं नाणी आभिनिबोहियनामी जाव केवलनाणी । अन्नाणी मइअन्नाणी सुयअन्नाणी विभंगनाणी, एएसिं दसण्हवि संचिट्ठणा जहा कायटिईए ।
अंतरंसव्वं जहा जीवाभिगमे ।। अप्पाबहुगानि तिन्नि जहा बहुक्त्तव्वयाए।
केवतिया णं भंते ! आभिनिबोहियनाणपजवा पन्नत्ता?, गोयमा ! अनंता आभिनिबोहियनाणपजवा पन्नत्ता। केवतिया णं भंते ! सुयनाणपजवा पन्नत्ता?, एवं चेव एवं जाव केवलनाणस्स एवं मइअन्नाणस्स सुयअन्नाणस्स, केवतियाणं भंते ! विभंगनाणपजवा पन्नत्ता गोयमा ! अनंता विभंगनाणपञ्जवा पन्नत्ता।
एएसिणं भंते! आभिनिबोहियनाणपज्जवाणं सुयनाण० ओहिनाण० मणपञ्जवनाण केवलनाणपज्जवाणय कयरे २ जाव विसेसाहिया वा?, गोयमा! सव्वत्थोवा मनपज्जवनाणपजवा ओहिनाणपज्जवा अनंतगुणा सुयनाणपजवा अनंतगुणा आभिनिबोहियनाणपज्जवा अनंतगुणा केवलनाणपज्जया अनंतगुणा।
एएसिणं भंते ! मइअन्नाणपजवाणं सुयअन्नाण विभंगनाणपजवाण य कयरे २ जाव विसेसाहियावा?, गोयमा! सव्वत्थोवा विभंगनाणपजवा सुयअन्नाणपजवाअनंतगुणा मइअन्नाणपज्जवा अनंतगुणा।
एएसिणंभंते! आभिनिबोहियनाणपज्जवाणंजाव केवलनाणप० मइअन्नाणप० सुयअनाणप० विभंगनाणप० कयरे २ जाव विसेसाहियावा?, गोयमा! सव्वत्थोवा मणपज्जवनाणपजवा विभंगनाणपजवाअनंतगुणाओहिनाणपञ्जवा अनंतगुणा सुयअन्नाणपञ्जवाअनंतगुणा सुयनाणपज्जवा विसेसाहिया मइअन्नाणपज्जवा अनंतगुणा आभिनिबोहियनाणपज्जवा विसेसाहिया केवलनाणपजवा अनंतगुणा । सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति॥
घृ. अथ कालद्वारे ‘साइए' इत्यादि, इहाद्यः केवली द्वितीयस्तु मत्यादिमान्, तत्राद्यस्य साद्यपर्य्यवसितेति शब्दत एव कालःप्रतीयत इति ॥
द्वितीयस्यैव तंजघन्येतरं भेदमुपदर्शयितुमिदमाह-तत्तणंजे से साइए' इत्यादि, तत्रच 'जहन्नेणंअंतोमुहुत्त'ति आद्यं ज्ञानद्वयमाश्रित्योक्तं, तस्यैव जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त्तमात्रत्वात्, तथा 'उक्कोसेणंछावहिँ सागरोवमाइंसाइरेगाइंति यदुक्तं तदाद्यज्ञानत्रयमाश्रित्य, तस्य हि उत्कर्षेणैतावत्येव स्थिति, सा चैवं भवति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org