________________
शतक-२, वर्गः-, उद्देशकः-४
१४१
तिमुक्तचन्द्रकसंस्थितम्, अतिमुक्तचन्द्रकः-पुष्पविशेषदलं, रसनेन्द्रियं क्षुरप्रसंस्थित स्पर्शनेन्द्रियं नानाकारं, 'बाहल्लं ति इन्द्रियाणां बाहल्यं वाच्यं, तच्चेदं-सर्वाण्यङ्गुलाङ्क्षयेयभागबाहल्यानि । ___“पोहत्तंतिपृथुत्वं, तच्चेदं श्रोत्रचक्षुणानामङ्गुलासङ्ख्येयभागोजिह्वेन्द्रियस्याङ्गुलपृथक्त्वं स्पर्शनेन्द्रियस्य च शरीरमनं, 'केइपएस'त्तिअनन्तप्रदेशनिष्पन्नानिपञ्चापि ओगाढे'त्ति असद्धयेयप्रदेशावगाढानि, 'अप्पाबहुत्ति सर्वस्तोकं चक्षुरवगाहतस्ततः श्रोत्रघ्राणरसनेन्द्रियाणि क्रमेण सङ्ख्यात- गुणानि ततः स्पर्शनं त्वसद्धेययगुणमित्यादि 'पुट्ठपविठ्ठ'त्ति श्रोत्रादीनि चर्रहितानि स्पृष्टमर्थं प्रविष्टंच गृह्णन्ति विसय'त्ति सर्वेषांजघन्यतोऽङ्गुलस्यासङ्घयेयभागोविषयः, उत्कर्षतस्तु श्रोत्रस्य द्वादश योजनानि, चक्षुषः सातिरेकं लक्षं, शेषाणां च नव योजनानीति, ‘अनगारे'त्ति अनगारस्य समुद्घातगतस्य ये निर्जरापुद्गलास्तान छद्मस्थो मनुष्यः पश्यतीति, ‘आहारे'त्ति निर्जरापुद्गलान्नारकादयो न जानन्तिन पश्यन्ति आहारयन्ति चेत्येवमादि बहु वाच्यम् ।
अथ किमन्तोऽयमुद्देशकः ? इत्याह-'यावदलोकः' अलोकसूत्रान्तः, तच्चेदम्-'अलोगे णं भंते ! किण्णा फुडे कइहिं वा काएहिं फुडे ?, गोयमा! नोधम्मस्थिकारणं फुडे जाव नो आगासस्थिकारणंफुडेआगासस्थिकायस्सदेसेणं फुडे आकासस्थिकायस्सपएसेहिं फुडेनो पुढविकाइएणं फुडे जाव नो अद्धासमएणं फुडे एगे अजीवदव्वदेसे अगुरुलहुए अनंतेहिं अगुरुलहुयगुणेहि संजुत्ते सव्वागासे अनंतभागूने ति ।
नालोको धर्मास्तिकायादिनापृथिव्यादिकायैः समयेन च स्पृष्टो-व्याप्तः, तेषांतत्रासत्त्वात्, आकाशास्तिकायदेशादिभिश्च स्पृष्टः, तेषां तत्र सत्त्वात्, एकश्चासावजीवद्रव्यदेशः, आकाशद्रव्यदेशत्वात्तस्येति।
शतकं-२, उद्देशकः-४ समाप्तः
-शतकं-२ उद्देशकः-५:वृ.अनन्तरमिन्द्रियाण्युक्तानि, तद्वशाच परिचारणास्यादिति तन्निरूपणाय पञ्चमोद्देशकस्येदमादिसूत्रम्
मू. (१२३) अन्नउत्थियाणं भंते! एवमाइक्खंति भासंति पनवेति परूवेंति, तंजहा-एवं खलु नियंठे कालगए समाणे देवभूएणं अप्पाणेणं से णं तत्थ नो अन्ने देवे नो अन्नेसिं देवाणं देवीओ अहिजुंजिय २ पारियारेइ १ नो अप्पणच्चियाओ देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ २ अप्पणामेव अप्पाणं विउब्धिय २ परियारेइ ३ एगेवि य णं जीवे एगेणं समएणं दो वेदे वेदेइ, तंजहा-इस्थिवेदं पुरिसवेदं च, एवं परउत्थियवत्तव्वया नेयव्वा जाव इस्थिवेदं च पुरिसवेदं च ।
से कहमेयं भंते! एवं?, गोयमा! जन्नं ते अन्नउत्थिया एवमाइक्खंति जाव इत्थिवेदं च पुरिसवेदंच, जे ते एवमाहंसु मिच्छं ते एवमाहंसु, अहं पुण गोयमा ! एवमातिक्खामि भा०प० पुरु०-एवंखलु नियंठे कालगए समाणे अन्नयरेसुदेवलोएसुदेवत्ताएउववत्तारोभवन्ति महिड्डिएसु जाव महानुभागेसु दूरगतीसु चिरद्वितीएसु, सेणं तत्थ देवे भवति महिष्टीए जाव दस दिसाओ उज्जोवेमाणे पभासेमाणे जाव पडिरूवे।
से णं तत्थ अन्ने देवे अन्नेसिं देवाणं देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ १ अप्पणचियाओ देवीओ अभिभुंजिय २ परियारेइ २ नो अप्पणामेव अप्पाणं विउब्बिय २ परियारेइ ३, एगेविय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org