________________
३४
समवायानसूत्रम्-१३/२६
सूरमण्डलयोजनंतत् 'ण'मित्यलङ्गारे त्रयोदशभिरेकषष्टिभागैर्येषांभागानामेकषष्ट्या योजनंभवति तैमगिर्योजनस्य सम्बन्धिभिरून-न्यनं प्रज्ञप्तमष्टचत्वारिंश योजनभागा इत्यर्थः । वज्राभिलापेन द्वादश वइराभिलापेन लोकाभिलापेन चैकादश विमानानीति ।
समवाय : १३ - समाप्तः
(समवायः१४ मू. (२७) चउद्दस भूअग्गामाप० तं०-सुहमा अपजत्तयासुहमा पजत्तयाबादरा अपजत्तया बादरा पञ्जत्तया बेइंदिआ अपञ्जत्तया बेइंदिया पञ्जत्तया तेंदिआ अपञ्जत्तया तेंदिया पजत्तया चउरिदिआअपञ्जत्तया चउरिदिया पजत्तयापंचिंदिआअसनिअपञ्जत्तया पंचिंदिआअसन्निपञ्जत्तया पंचिंदिआ सनिअपञ्जत्तया पंचिंदिआ सन्निपजत्तया।
चउदस पुव्वा प० तं०।
वृ.अथचतुर्दशस्थानकंसुबोधं, नवरमिहाष्टौ सूत्राण्यास्थितिसूत्रादिति,तत्र चतुर्दश 'भूतग्रामाः' भूतानि-जीवाः तेषां ग्रामाः-समूहाः भूतग्रामाः, तत्रसूक्ष्माः सूक्ष्मनामकर्मोदयवर्तित्वात् पृथिव्यादय एकेन्द्रियाः, किंभूता ? - अपर्याप्तकाः-तत्कर्मोदयादपरिपूर्णस्वीयपर्याप्तय इत्येको ग्रामः, एवमेते एव पर्याप्तका:-तथैव परिपूर्णस्वकीयपर्याप्तय इति द्वितीयः, एवं बादराबादरनामकर्मोदयात्पृथिव्यादय एव, तेऽपि पयप्तितरभेदाद्विधा,एवंद्वीन्द्रियादयोऽपि, नवरंपञ्चेद्रियाः सज्ञिनो-मनःपर्याप्त्युपेता इतरे त्वसज्ज्ञिन इति । मू. (२८) उप्पायपुव्वमग्गेणियं च तइयं च वीरियं पुव्वं ।
अत्यीनस्थिपवायं तत्तो नाणप्पवायं च ॥ वृतथा उप्पायपुव्वे त्यादिगाथात्रयं, तथा उप्पायपुव्वमग्गेणियंचत्तियत्रोत्पादमाश्रित्य द्रव्यपर्यायाणां प्ररूपणा कृता तदुत्पादपूर्व, यत्र तेषामेवाग्रं-परिमाणमाश्रित्य तदग्रेणीयं, 'तइयं च वीरियं पुवंति यत्र जीवादीनां वीर्यं प्रोच्यते-प्ररूप्यते तद्वीर्यप्रवादं 'अत्थीनस्थिपवायंति यद्यथा लोके अस्ति नास्ति च तद्यत्र तथोच्यते तदस्तिनास्तिप्रवादं 'तत्तो नाणप्पवायंचत्ति यत्र ज्ञानं-मत्यादिकं स्वरूपभेदादिभिःप्रोच्यते तत् ज्ञानप्रवादमिति १। मू. (२९) सच्चप्पवायपुव्वंतत्तो आयप्पवायपुव्वं च ।
कम्पप्पवायपुव्वं पच्चखाणं भवे नवमं ।। वृ. सच्चप्पवायपुब्वं ति यत्र सत्यः-संयमः सत्यं वचनं वा सभेदं सप्रतिपक्षं च प्रोच्यते तत्सत्यप्रवादपूर्वं, ततः 'आयपवायपुव्वंच'त्तियत्रात्मा-जीवोऽनेकनयैःप्रोच्यतेतदात्मप्रवादमिति, 'कम्मप्पवायपुव्वं तियत्रज्ञानावरणादि कर्म प्रोच्यते तत्कर्मप्रवादमिति, पञ्चक्खाणं भवेनवमंति यत्र प्रत्याख्यानस्वरूपं वर्ण्यते तत्प्रत्याख्यानमिति। मू. (३०) विज्ञाअणुप्पवायं अवझपाणाउ बारसं पुव्वं ।
तत्तो किरियविसालं पुव्वं तह बिंदुसारं च ।। वृ.विजाअणुप्पवायंतियत्रानेकविधा विद्यातिशयावर्ण्यन्तेतद्विद्यानुप्रवादं, अवंझपाणाउ बारसं पुवंति यत्र सम्यग्ज्ञानादयोऽवन्ध्याः-सफला वर्ण्यन्ते तदवन्ध्यमेकादशं, पत्र प्राणा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org