________________
समवायः - प्रकीर्णकाः
१६१
प्रकाशनकारीणीत्यर्थः, 'पासाईए' त्यादि प्राग्वत् ।
'सोहम्मेणं भंते! कप्पे केवइया विमाणावासा पन्नत्ता?,गोयमा! बत्तीसंविमाणावाससयसहस्सा पन्नत्ता' एवमीशानादिष्वपि द्रष्टव्यं, एतदेवाह-'एवं ईसाणाइसु'त्ति, 'गाहाहिं भाणियव्वं ति। मू. (२४२) बत्तीसट्ठावीसा बारस अड चउरो य सयसहस्सा।
पण्णा चत्तालीसा छच्च सहस्सा सहस्सारे ॥ मू. (२४३) आणयपाणयकप्पे चत्तारि सयाऽऽरणच्चुए तिन्नि ।
सत्त विमाणसयाइं चउसुवि एएसु कप्पेसु ।। मू. (२४४) एक्कारसुत्तरं हेट्ठिमैसु सत्तुत्तरं च मज्झिमए।
सयमेगं उवरिमए पंचव अनुत्तरविमाणा || वृ. 'बत्तीस अट्ठवीसा' इत्यादिकाभिः पूर्वोक्तगाथाभिस्तदनुसारेणेत्यर्थः, प्रतिकल्पं भिन्नपरिमाणा विमानावासा भणितव्यास्तद्वर्णकश्च वाच्यो ‘जाव ते णं विमाणे'त्यादि यावत् 'पडिरूवा', नवरमभिलापभेदोऽयं यथा "ईसाणेणंभंते ! कप्पे केवइया विमाणावाससयसहस्सा पन्नत्ता?, गोयमा ! अठ्ठावीसं विमाणावाससयसहस्सा भवंतीतिमक्खाया, ते णं विमाणा जाव पडिरूवा एवं सर्वं पूर्वोक्तगाथानुसारेण प्रज्ञापनाद्वितीयपदानुसारेण च वाच्यमिति ।
अनन्तरं नारकादिजीवानां स्थानान्युक्तानि, अथ तेषामेव स्थितिमुपदर्शयितुमाह
मू. (२४५) नेरइयाणंभंते! केवइयंकालं ठिई पन्नत्ता?, गोयमा! जहन्नेणंदस वाससहस्साई उक्कोसेणं तेत्तीसंसागरोवमाई ठिई प०, अपजत्तगाणं नरेइयाणं भंते ! केवइयं कालं ठिईप०?, जहन्नेणंअंतोमुहत्तं उक्कोसेणविअंतोमुहुत्तं, पज्जत्तगाणंजहन्नेणं दस वाससहस्साइंअंतोमुहुत्तणाई उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं अंतोमुत्तूणाई।
इमीसेणंरयणप्पभाए पुढवीएएवंजाव विजयवेजयंतजयंतअपराजियाणं देवाणं केवइयं कालं ठिई प०?, गोयमा! जहन्नेणं बत्तीसं सागरोवमाई उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई, सबढे अजहन्नमणुक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता।
वृ. 'नेरइयाणंभंते!' इत्यादिसुगम,नवरंस्थितिः-नारकादिपर्यायणजीवानामवस्थानकालः 'अपज्जत्तयाणं'तिनारकाः किल लब्धितः पर्याप्तका एव भवन्ति, करणतस्तूपपातकाले अन्तर्मुहूर्त यावदपर्याप्तका एव भवन्ति ततः पर्याप्तकाः, ततस्तेषामपर्याप्तकत्वेन स्थिर्जघन्यतोऽयुत्कर्षतोऽपि चान्तर्मुहूर्तमेव, पर्याप्तकानां पुनरौधिक्येव जघन्योत्कृष्टा चान्तर्मुहूर्तांना भवतीति, अयं चेह पर्याप्तकापर्याप्तकविभागः। ॥१॥ “नारयदेवा तिरिमणुयगब्भया जे असंखवासाऊ।
एते उ अपज्जत्ता उववाए चेव बोद्धव्वा ।। ॥२॥ सेसा य तिरियमणुय लद्धिं पप्पोववायकाले य।
दुहओविय भइयव्वा पजत्तियरे य जिनवयणं ।। उक्ता सामान्यतोनारकाणां स्थितिर्विशेषतस्तामभिधातुमिदमाह-'इमीसे ण'मित्यादि, स्थितिप्रकरणंच सर्वं प्रज्ञापनाप्रसिद्धमित्यतिदिशन्नाह-एव मिति यथाप्रज्ञापनायां सामान्यप
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org