________________
_स्थानाङ्ग सूत्रम् १०/-/९१८
'अतहनाणे 'त्ति अतथाज्ञानं मिथ्यादृष्टिजीवद्रव्यमलातद्रव्यं वा वक्रतयाऽवभासमानमेकान्तवाद्यभ्युपगतं वा वस्तु, तथाहि एकान्तेन नित्यमनित्यं वा वस्तु तैरभ्युपगतं प्रतिभाति च तत्परिणामितयेति तदतथाज्ञानमित्येवमन्यो द्रव्यानुयोग इति १० ॥
५२६
पुनर्गणितानुयोगमेवाधिकृत्योत्पातपर्व्वताधिकारमच्युतसूत्रं यावदाह
मू. (९१९) चमरस्स णं असुरिंदस्स असुरकुमाररन्नो तिगिच्छिकूडे उप्पातपव्वते मूले दसबावीसे जोयणसते विक्खंभेणं पं० । चमरस्स णं असुरिन्दस्स असुरकुमाररनो सोमस्स महारन्नो सोमप्यभे उप्पातपव्वते दस जोयणसयाइं उद्धं उच्चत्तेणं दस गाउयसताइं उव्वेहेणं मूले दस जोयणसयाई विक्खंभेणं पं० । चमरस्स णमसुरिंदस्स असुरकुमाररन्नो जमस्स महारन्नो जमप्पभे उप्पातपव्यते एवं चेव, एवं वरुणस्सवि, एवं वेसमणस्सवि । बलिस्स णं बइरोयणिंदरस वतिरोतणरन्नो रुयगिंदे उप्पातपव्वते मूले दसबावीसे जोयणसते विक्खंभेणं पं० ।
बलिस्सणं वइरोयणिंदस्स सोमस्स एवं चैव जघा चमरस्स लोगपालाणं तं चेव बलिस्सवि धरणस्स णं नागकुमारिंदस्स नागकुमाररन्नो धरणप्पभे उप्पातपव्वते दस जोयणसयाई उद्धं उच्चतेणं दस गाउयसताइं उव्वेहेणं मूले दस जोयणसताइं विक्खंभेणं । धरणस्स नागकुमारिंदस्स नागकुमाररन्नी कालवालस्स महारन्नो महाकालप्पभे उप्पातपव्वते जोयणसयाई उद्धं एवं चेव, एवं जाव संखावालस्स, एवं भूतानंदस्सवि, एवं लोगपालाणंपि से जहा धरणस्स एवं जाव थणितकुमाराणं सलोगपालाणं भाणियव्वं, सव्वेसिं उप्पायपव्वया भाणियव्वा सरिसनामगा ।
सक्करस णं देविंदरस देवरन्नो सक्कष्पभे उप्पातपव्वते दस जोयणसहस्साइं उद्धं उच्चत्तेणं दस गाउयसहस्साइं उव्वेहेणं मूले दस जोदोयणसहस्साइं विक्खंभेणं पं०, सक्कस्स णं देविंदस्स देव० सोमस्स महारन्नो जधा सक्कस्स तथा सव्वेसिं लोगपालाणं सव्वेसिं च इंदाणं जाव अच्चुयत्ति, सव्वेसिं पमाणमेगं ।
वृ. 'चमरस्से' त्यादि, सुगमं नवरं 'तिर्गिछिकूडे ' त्ति तिगिंछी-किंजल्कस्तठप्रधानकूटत्वात्तिगिच्छिकूटः तठप्रधानत्वं च कमलबहुलत्वात्संज्ञा चेयं, 'उप्पायपव्वए' त्ति उत्पतनं-ऊर्द्धवगमनमुत्पातस्तेनोपलक्षितः पर्वत उत्पातपर्वतः, स च रुचकवराभिधानात् त्रयोदशात्समुद्रा - दक्षिणतोऽसङ्घयेयान् द्वीपसमुद्रानतिलङ्घ्य यावदरुणवरद्वीपारुणवरसमुद्रौ तयोररुणवरसमुद्रं दक्षिणतो द्विचत्वारिंशतं योजनसहाण्यवगाह्य भवति, तत्प्रमाणं च
119 11
“सत्तरस एक्कवीसाई जोयणसयाई सो समुव्विद्धो ।
॥ २ ॥
दस चैव जोयस बावीसे वित्थडो हेट्ठा ।। चत्तारि जोयणसए चउवीसे वित्थडो उ मज्झमि । सत्तेव य तेवीसे सिहरतले वित्थडो होइ ||" इति
स च रत्नमयः पद्मवरवेदिकया वनखण्डेन च परिक्षिप्तः, तस्य च मध्येऽशोकावतंसको देवप्रसाद इति । 'चमरस्से' त्यादि, 'महारन्नो' ति लोकपालस्य सोमप्रभ उत्पातपर्वतः अरुणोदसमुद्र एव भवति, एवं यमवरुणवैश्रमणसूत्राणि नेयानीति ।
'बलिस्से' त्यादि, रुचकेन्द्र उत्पातपर्वतोऽरुणोदसमुद्रे एव भवति, यथोक्तम्“अरुणस्स उत्तरेणं बायालीसं भवे सहस्साइं ।
॥१॥
ओगाहिऊण उदहिं सिलनिचओ रायहाणीओ ॥” इति
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org