Page Text
________________
स्थानं ६,
-
३८३
पुढविकाइया छगतिता छआगतिता पं० तं० पुढविकातिते पुढविकाइएस उबवज्ज्रमाणे पुढविकाइएहिंतो वा जाव तसकाइएहिंतो वा उववज्जेज्जा, सोचेवणं से पुढविकातिते, पुढविकातितत्तं विप्पजहमाणे पुढविकातितत्ताते वा जाव तसकातितत्ताते वा गच्छेजा, आउकातियावि छगतिता छआगतित, एवं चेव जाव तसकातिता ।
वृ. संसारसमापन्नकजीवसूत्रे पृथ्वीकायिकादयो जीवतयोक्ताः पूर्वसूत्रे तु निकायत्वेनेति विशेषान्न पुनरुक्ततेति ।
मू. (५२६) छव्विहा सव्वजीवा पं० तं०-आभिनिबोहियनाणी जाव केवलनाणी अन्नाणी, अहवा छव्विधा सव्वजीवा पं० तं० - एगिंदिया जाव पंचिंदिया अनिंदिया, अहवा छव्विहा सव्वजीवा पं० तं० ओरालियसरीरे वेउव्वियसरीरी आहारगसरीरी ते अगसरीरी कम्भगसरीरी असरीरी । वृ. ज्ञानिसूत्रे अज्ञानिनस्त्रिविधा मिध्यात्वोपहतज्ञानाः । इन्द्रियसूत्रेऽनिन्द्रियाः- अपर्याप्ताः केवलिनः सिद्धाश्चेति । शरीरसूत्रे यद्यप्यन्तरगती कार्मणशरीरिसम्भवस्तद्वयतिरिक्तस्य तैजसशरीरिणोऽसम्भवस्तथाप्येकतराविवक्षया भेदो व्याख्यातव्यः तथ अशरीरी सिद्ध इति । मू. (५२७) छव्विहा तणवणस्सतिकातित पं० तं० अग्गबीया मूलबीया पोरबीया खंधबीया बीयरुहा संमुच्छिमा ।
-
·
11911
वृ. तृणवनस्पतिकायिका बादरा इत्यर्थो, मूलबीज- उत्पलकन्दादयः इत्यादि व्याख्यातमेव, नवरं सम्मूर्च्छिमाः- दग्धभूमौ बीजासत्त्वेऽपि ये तृणदय उत्पद्यन्ते । यथाधिकृताऽध्यनावतरं प्ररूपिता जीवः, अथ तेषामेवच ये पर्यायविशेषा दुर्लभास्तांस्तथैवाह -
-
मू. (५२८) छड्डाणाइं सव्वजीवाणं नो सुलभाई भवंतिं, तं० - माणुस्सए, भवे १ आयरिए खित्ते जम्मं २ सुकुले पञ्चायाती ३ केवलिपन्नत्तस्स धम्मस्स सवणता ४ सुयस्स वा सद्दहणता ५ सद्दहितस्स वा पत्तितस्स वा सेइतस्स वा सम्मं कारणं कासणया ६ ।
वृ. 'छट्टाणाई' त्यादि, षट् स्थानानि षट् वस्तूनि सर्वजीवानां 'नो' नैव 'सुलभानि' सुप्रमाणि भवन्ति, कृच्छ्रलभ्यानीत्यर्थो, न पुनरलभ्यानि, केषाञ्चिजीवानां तल्लाभोपलम्भादिति, तद्यथामानुष्यको मनुष्यसम्बन्धी भवो जन्म स नो सुलभ इति प्रक्रमः, आह च
11911
"ननु पुनरिदमतिदुर्लभमगाधसंसारजलधिविभ्रष्टम् । मानुष्यं खद्योतकतडिल्लताविलसितप्रतिमम् ।।' इति, एवमार्ये क्षेत्रे - अर्द्धषड्विंशतिजनपदरूपे जन्म-उत्पत्तिः इहाप्युक्तम्“सत्यपि च मानुष्त्वे दुर्लभतरमार्थभूमिसम्भवनम् । यस्मिन् धर्माचरणप्रवणत्वं प्राप्नुयात् प्राणी ॥” इति, तथा सुकुले - इक्ष्वाकादिके प्रत्यायातिः - जन्म नो सुलभमिति, अत्राभिहितम् - “आर्यक्षेत्रोत्पत्तौ सत्यामपि सत्कुलं न सुलभं स्यात् । सच्चरणगुणमणीनां पात्रं प्रणी भवति यत्र ॥” इति, तथा केवलिप्रज्ञप्तस्य धर्मस्य श्रवणता दुर्लभा, यतोऽवाचि - “सुलभा सुरलोयसिरी रयणायरमेहला मही सुलहा ।
11911
For Private & Personal Use Only
॥9॥
Jain Education International
-
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003337 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 03 Sthan AngSutra 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 596 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 03, & agam_sthanang |
| File Size | 12 MB |