________________
३१६
स्थानाम सूत्रम् ५/१/४२४ पंचहिं ठाणेहिं जीवा विनिघायमावअंति, तं०-सद्देहिं जाव फासेहिं ९
पंच ठाणाअपरिनाताजीवाणं अहितातेअसुभातेअखमातेअनिस्सेतातेअनानुगामितत्ताते भवंति,तं०-सहाजावफासा १० पंच ठाणासुपरिन्नाताजीवाणहितातेसुभातेजाव आनुगामियत्ताए भवंति, तं०-सदा जाव फासा ११, पंच ठाणा अपरित्राता जीवाणं दुग्गतिगमणा भवंति तं०सदा जाव फासा १२, पंच ठाणा परिनाया जीवाणं सुग्गमतिगमणाए भवंति तं०-सदा जाव फासा १३/
मू. (१२५) पंचहिं ठाणेहिं जीवा दोग्गति गच्छंति, तं०-पाणातिवातेणंजाव परिग्गहेणं, पंचहि ठाणेहिं जीवा सोगतिं गच्छतिं, तं०-पाणातिवातवेरमणेणं जाव परिग्गहवेरमणेणं।
वृ.प्रकटा चेयं, नवरंपञ्च वर्णाः १ पञ्चैव रसास्तदन्येषांसांयोगिकत्वेनाविवक्षितत्वादिति २, कामगुण'त्तिकामस्यमदनाभिलाषस्य अभिलाषमात्रस्यवासम्पादकागुणा-धाः पुद्गदलानां, काम्यन्त इति कामाः तेच ते गुणाश्चेति वा कामगुणा इति३।
'पंचहिं ठाणेहिं ति पञ्चसुपञ्चभिर्वा (इन्द्रियैः) स्थानषु-रागाद्याश्रयेषुतैर्वा सह सज्यन्तेसङ्गसम्बन्धंकुर्वन्तीति ४, एव'मितिपञ्चस्वेवस्थानेषुरज्यन्ते-सङ्गकारणंरागंयान्तीति५मूर्च्छन्तितद्दोषानवलोकनेन मोहमचेतनत्वमिव यान्ति संरक्षणानुबन्धवन्तो वा भवन्तीति ६,
गृध्यन्ति-प्राप्तस्यासन्तोषेणाप्राप्तस्यापरापरस्याकालावन्तो भवन्तीति ७, अध्युपपद्यन्तेतदेकचित्ता भवन्तीतितदर्जनायवाऽऽधिक्येनोपपद्यन्ते उपपन्ना घटमाना भवन्तीति ८, विनिघातमरणं मृगादिवत् संसारं वाऽऽपद्यन्ते-प्राप्नुवन्तीति, आहच॥१॥ “रक्तः शब्दे हरिणः स्पर्श नागोरसे च वारिचरः।
कृपणपतङ्गो रूपे भुजगो गन्धे ननु विनष्टः॥ ॥२॥ पञ्चसु रक्ताः पञ्च विनष्टा यत्रागृहीतपरमार्थाः।
एकः पञ्चसु रक्तः प्रयाति भस्मान्ततां मूढः।। इति । 'अपरिनाय'त्तिअपरिज्ञया स्वरूपतोऽपरिज्ञातानि-अनवगतानि अप्रत्याख्यानपरिज्ञया वा प्रत्याख्यातानि अहिताय-अपायाय अशुभाय-अपुण्यबन्धाय असुखाय व अक्षमायअनुचितत्वाय असमर्थत्वाय वा अनिःश्रेयसाय-अकल्याणायामोक्षाय वा यदुपकारि सत्कालान्तरमनुयाति तदनुगामिकंतप्रतिषेधोऽननुगामिकतद्मावस्तत्त्वंतस्मैअननुगामिकत्वाय भवन्ति १०द्वितीयं विपर्ययसूत्र ११,उत्तरसूत्रद्वयेन तु एतदेवाहितहितादि व्यञ्जितमस्ति, दुर्गतिगमनायनारकादिभवप्राप्तये सुगतिगमनाय-सिद्धयादिप्राप्तये इति १२-१३ । दुर्गतिसुगत्योः कारणान्तरप्रतिपादनसूत्रे सुगमे इति।
इह संवरतपसीमोक्षहेतू, तत्रानन्तरमाश्रवनिरोधलक्षणःसंवरउक्तोऽधुना तपोभेदात्मिकाः प्रतिमा आह
मू. (४२६) पंचपडिमातो पं० तं०-भद्दा सुभद्दा महाभद्दा सव्वतोभद्दा महत्तरपडिमा
वृ. 'पंचे' त्यादि व्यक्तं, नवरं भद्रा १ महाभद्रा २ सर्वतोभद्रा ३ द्वि १ चतु २ दशभि ३ दिनैः क्रमेण भवन्तीत्युक्तंप्राग, सुभद्रा त्वष्टत्वान लिखिता, सर्वतोभद्रातुप्रकारान्तरेणाप्युच्यते, द्विधेयं-शुद्रिका महती घ, तत्राधा चतुर्थादिना द्वादशावसानेन पञ्चसप्ततिदिनप्रमाणेन तपसा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org