Agam Suttani Satikam Part 30 Nandi Anuyoddwar

SR No.: 003334
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_nandisutra, & agam_anuyogdwar
File Size: 10 MB

Page 162

मूलं - १०५
इत्यर्थ:, तथा कर्मणि प्रसङ्गः - अभ्यासः परिधोलनं-विचारस्ताभ्यां विशाला-विस्तारमुपगता कर्म्मप्रसङ्गपरिधोलनविशाला, तथा साधुकृतं सुष्ठुकृतमिति विद्वद्भिः प्रशंसा साधुकारः तेन युक्तं फलं साधुकारफलं तद्वती, साधुकारपुरस्सरं वेतनादिला भरूपं तस्याः फलमित्यर्थः, सा तथा कर्मसमुत्था बुद्धिर्भवति ।
अस्या अपि विनेयजनानुग्रहार्थमुदाहरणैः स्वरूपं दर्शयति- 'हेरण्णिए' इत्यादौ षष्ठ्यर्थे सप्तमी, ततोऽयमर्थो - हरेण्यके हैरण्यकस्य कर्मजा बुद्धिः, एवं सर्वत्रापि योजना काया, हैरण्यको हि स्वविज्ञानप्रकर्षप्राप्तोऽन्धकारेऽपि हस्तस्पर्शविशेषण रूपकं यथावस्थितं परीक्षते ।
१५९
'करिसग 'त्ति अत्रोदाहरणं - कोऽपि तस्करो रात्रौ वणिजो गृहे पद्माकारं खातं खातवान्, ततः प्रातरलक्षितस्तस्मिन्नेव गृहे समागत्य जनेभ्यः प्रशुसामाकर्णयति, तत्रैकः कर्षकोऽब्रवीत्किं नाम शिक्षितस्य दुष्करत्वं ?, यद्येन सदैवाभ्यस्तं कर्म स तत्प्रकर्षप्राप्तं करोति, नात्र विस्मयः, ततः स तस्कर एतद्वाक्यममर्षवैश्वानरसन्धुक्षणसममाकर्ण्य जज्वाल कोपेन, ततः पृष्टवान् कमपि पुरुषं - कोऽपं कस्य वा सत्क इति ?, ज्ञात्वा च तमन्यदा क्षुरिकामाकृष्य गतः क्षेत्रे तस्य पार्श्वे, रे! मारयामि त्वां सम्प्रति, तेनोक्तं किमिति?, सोऽब्रवीत् त्वया तदानीं न मम खातं प्रशंसितमितिकृत्वा, सोऽब्रवीत् - सत्यमेतत्, यो यस्मिन् कर्मणि सदैवाभ्यासपरः स तद्विषये प्रकर्षवान् भवति, तत्राहमेव दृष्टान्तः, तथाहिअमून् मुद्गान् हस्तगतान् यदि भणसि तर्हि सर्वानप्यधोमुखान् पायतामि यद्वा ऊर्ध्वमुखान् अथवा पार्श्वस्थितानिति, ततः सोऽधिकतरं विस्मितचेताः प्राह - पातय सर्वानप्यधोमुखानिति, विस्तारितो भूमौ पटः, पातिताः सर्वेऽप्यधोमुखा मुद्गाः, जातो महान् विस्मश्चौरस्य, प्रशंसितं भूयो भूयस्तस्य कौशलमहो विज्ञानमहो विज्ञानमिति वदति चोरो- यदि नाधोमुखाः पातिता अभविष्यन् ततो नियमात् त्वामहममारायिष्यमिति । कर्षकस्य चौरस्य च कर्म्मजा बुद्धिः ।
'कोलिय 'त्ति कौलिकस्तन्तुवायः, स मुष्टया तन्तूनादाय जानाति एतावद्भिः कण्डकैः पटो भविष्यति ।
--
'डोए 'त्ति दव वर्द्धकिर्जानाति एतावदत्र मास्यतीति ।
'मुत्ति 'त्ति मणिकारो मौक्तिकमाकाशे प्रक्षिप्य शूकरवालं तथा धारयति यथा पतितो मौक्तिस्य रन्ध्रे स प्रविशतीति ।
'घय'त्ति धृतविक्रयी स्वविज्ञानप्रकर्षप्राप्तो यदि रोचते तर्हि शकटे स्थितोऽधस्तात् कुण्डिकानालेऽपि धृतं प्रक्षिपति ।
'पवय 'त्ति प्लवकः, स चाकाशस्थितानि करणानि करोति ।
'तुण्णाग 'त्ति सीवनकर्म्मकर्त्ता, स च स्वविज्ञानप्रकर्षप्राप्तस्तथा सीवति यथा प्रायो यत्केनापि न लक्ष्यते।‘वड्ढइ’तिवर्द्धकिः, स च स्वविज्ञानप्रकर्षप्राप्तोऽमित्वापि देवकुलरथादीनां प्रमाणं जानाति ।
'पूयइ 'त्ति आपूपिकः, स चामित्वाप्यपूपानां दलस्य मानं जानाति ।
"
'धड'त्ति घटकार: स्वविज्ञानप्रकर्षप्राप्तः प्रथमत एव प्रमाणयुक्तां मृदं गृह्णाति ।
'चित्तकारे 'त्ति चित्रकार:, स च रूपक भूमिकाममित्वाऽपि रूपकप्रमाणं जानाति तावन्मात्रं