Page Text
________________
अध्ययनं -१, उद्देशक: - [नि. १०५ ]
गाथार्थः ॥ अत्रोत्तरमाह
नि. [१०६ ] तं न भवइ जेन दुमा नामागोयस्स पुव्वविहियस्स । उदणं पुप्फफलं निवत्तयंती इमं चऽन्नं ॥
वृ. यदुक्तं परेण तन्न भवति, कुत इत्याह-येन द्रुमा नामगोत्रस्य कर्मण: 'पूर्वविहितस्य' जन्मान्तरोपात्तस्य ‘उदयेन' विपाकानुभवलक्षणेन पुष्पफलं 'निर्वर्तयन्ति' कुर्वन्ति, अन्यथा सदैव तद्भावप्रसङ्ग इति भावनीयम् । इदं चान्यत्कारणं, वक्ष्यमाणमिति गाथार्थः ॥
नि. [१०७]
अत्थि बहू वनसंडा भमरा अत्थ न उवेंति न वसंति । तत्थऽपि पुण्यंतिदुमा पगई एसा दुमगणाणं ॥
नि. [१०८]
.वृ. सन्ति बहूनि वनखण्डानि तेषु तेषु स्थानेषु, भ्रमरा यत्र नोपयान्ति अन्यतः, न वसन्ति तेष्वेव तथापि पुष्प्यान्ति द्रुमाः, अतः 'प्रकृतिरेषा' स्वभाव एष द्रुमगणानामिति गाथार्थः ॥ जइ पगई कीस पुणो सव्वं कालं न देंति पुप्फफलं । जं काले पुप्फफलं दयंति गुरुराह अत एव ॥ पगई एस दुमाणं जं उउसमयम्मि आगए संते । पुप्फंति पायवगणा फलं च कालेन बंधंति ॥
नि. [१०९]
वृ. यदि प्रकृतिः किमिति पुनः सर्वकालं 'न ददति' न प्रयच्छन्ति, किम् ? पुष्पफलम् ?, एवमाशङ्कयाह-यद्-यस्मात्काले नियत एव पुष्पफलं ददति, गुरुराह अत एव अस्मादेव हेतोः ।। प्रकृतिरेषा द्रुमाणां यद् 'ऋतुसमये' वसन्तादावागते सति पुष्यन्ति 'पादपगणा' वृक्षसङ्घाता: तथा फलं च कालेन बघ्नन्ति, तदर्थानभ्युपगमे तु नित्यप्रसङ्ग इति गाथाद्वयार्थः ।
साम्प्रतं प्रकृतेऽप्युक्तार्थयोजनां कुर्वन्नाह
नि. [११०] किं नु गिही रंघंती समणाणं कारणा अहासमयं ।
मासमणा भगवंतो किलामएज्जा अनाहारा ॥
वृ. किं न गुहिणो 'राध्यन्ति' पाकं निर्वर्तयन्ति श्रमणानां कारणेन यथाकालं ?, 'मा श्रमणा भगवन्तः क्लामन्ननाहारा' इति पूर्ववदिति गाथार्थः । न चैतदित्थमित्यभिप्रायः । अत्राहनि [१११] समणऽनुकंपनिमित्तं पुण्णनिमित्तं च गिहनिवासी उ ।
नि. [११२]
नि. [११३]
वृ. श्रमणेभ्योऽनुकम्पा श्रमणानुकम्पा तन्निमित्तम्, न ह्येते हिरण्यग्रहणादिना अस्माकमनुकम्पां कुर्वन्तीति मत्वा भिक्षादानार्थं पाकं निर्वर्तयन्त्यता: श्रमणानुकम्पानिमित्तं, तथा सामान्येन पुण्यनिमित्तं च गृहनिवासिन एव कश्चिद् ब्रूयात्पाकं कुर्वन्ति, स भण्यते - नैतदेवम्, कुतः ? - यस्मात् 'कान्तारे' अरण्यादौ 'दुर्भिक्षे' अन्नाकाले 'आतङ्के वा' ज्वरादौ महति समुत्पन्ने सति रात्रौ श्रमणाः 'सुविहिता: ' शोभनानुष्ठानाः किम् ? - 'सर्वाहारम्' ओदनादि न भुज्जते ॥ अथ किमिति
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
५९
कोइ भणिज्जा पागं करेंति सो भण्णइ न जम्हा ॥ कतारे दुब्भिक्खे आयंके वा महइ समुप्पन्ने । रति समणसुविहिया सव्वाहारं न भुंजंति ॥ अह कीस पुण गिहत्था रत्ति आयतरेण रंधति । समणेहिं सुविहिएहिं चउव्विहाहारविरएहि ? |
,
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003331 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 27 Dasvaikaalika |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 284 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 6 MB |