________________
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं पश्यतोऽप्युपेक्षाप्रावर्त्तिष्ट?,सपाह-नाहमद्राक्षंतदानीं दन्दशुकं, केवलमयमस्माकंसार्वउपदेशो यथामा ग्राहिषुः साधवो! मालापहृतं भिक्षामिति, ततोऽहं प्रतिनिवृत्तः। ___ एवं चोक्ते यक्षदिन्नः स्वचेतसि चिन्तयामास-अहो ! निरपायो भगवता निरुपादेशि भिक्षूणां धर्मः, य एव चेत्थं निरपार्य धर्ममुपदिशति स्मसएव सर्वज्ञानखलु सुधाभ्यवहारमन्तरेण सुधोद्गार उज्जम्भते, एवं न यावत्ज्ञेयव्यापिज्ञानमन्तरेणेत्थं सकलकालमनपायिनो धर्मस्योपदेशप्रवृत्तिः, बुद्धिप्रागल्भ्ये हि वचसि प्रागल्भ्यमुपालम्भितरमात्सएवसर्वज्ञइति, इत्थंचविचिन्त्यभक्ति वशोच्छलितपुलकजालोपशोभिततनुः सादरं धर्मरुचिश्रमणमवन्दत, वन्दित्वा च जिनप्रणीतं धर्मं पप्रच्छ, स च कथयामास सङ्केपतः, ततो जिनप्रणीतवाक्यामृतरसास्वादतस्तेषामवजगामसकलमपिमायासूनवीयादिसम्पादितकुवासनामयंगरलं, पश्यतिसयथावस्थितानिहेयपादेयानिवस्तूनि, प्रमोदतेचजात्यन्धइवचक्षुर्लाभेसविशेषतरं,ततोमध्याह्ने विशेषतो गुरुसमीपे समागत्य धर्म श्रुत्वा जातसंवेगो दम्पती अपि प्रव्रज्यां प्रपेदाते। सूत्रं सुगमं। मू. (३९०) आसंदिपीढमंचकजंतोडूखल पडत उभयवहे।
वोच्छेयपओसाई उड्डाहमनाणिवाओ य॥ वृ. 'आसंदी' मश्चिका ‘पीठं’ गोमयादिमयमासनं मञ्चकः' प्रतीतः यन्त्र' व्रीह्यादिदलनोपकरणम्, 'उडूखलः'प्रतीतः, एतेष्वारुह्य, उपलक्षणमेतत्,पाणीचोत्पाट्यऊर्ध्वविलगितसिक्ककादिस्थितमोदकादिग्रहणेकथमपियदिमश्चकादिह्रसनतोदात्रीनिपततितर्हि उभयवधः दात्र्या:पृथिव्यादिकायादीनांचविनाशः। तत्रदान्याहस्तादिभङ्गतोयदिवाविसंस्थुलपतनतःकथमप्यस्थानाभिघातसम्भवात्प्राणव्यपरोपणमपि,तया चनिपतन्त्याभूम्याद्याश्रितानां पृथिवीकायादीनामपि विनाशः, यथैतस्मै भिक्षामहं ददती प्रागपिमहत्यनर्थे पतितेति न कोऽप्यस्मै दास्यतीति तद्गृहे तव्यान्यद्रव्यव्यवच्छेदः, तथा मुण्डेनानेन परमार्थतः पातितेति कस्यापि गृहस्वामिनः साधुविषयः प्रद्वेषोऽपि भवति, आदिशब्दात्ताडनादिपरिग्रहः, प्रद्वेषदग्धो हि कोऽपि कोपान्धतया ताडनमपि कुर्यात्, कोऽपि निर्भर्त्सनं, कोऽपिवघमपि,तथाच प्रवचनस्योड्डाहः खिंसायथासाध्वर्थमेषा भिक्षामाहरन्ती परासुरभूत्, तस्मान्नामी साधवः कल्याणकारिणःः, लोके चाज्ञानवादःएवंविघमपिदाव्याअनर्थमेतेनजानन्तीत्येवंमूर्खताप्रवादः,तस्माज्जघन्यमपिमालापहृतमवश्यपरिहर्त्तव्यं । तदेवमुक्तो जघन्यस्यमालापहृतस्य सदोषो दृष्टान्तोऽन्येऽपि च दोषाः, सम्प्रत्युत्कृष्टस्य तानाहमू. (३९१) एमेव य उक्कोसे वारणनिस्सेणि गुम्विणीपडणं ।
गम्भित्थिकुञ्छिफोडण पुरओ मरणं कहण बोही॥ वृ.जयन्तीनामपुरी, तत्रसुरदत्तोनामगृहपतिः, तस्यभावसुन्धरा, अन्यदाचतद्गृहेगुणचन्द्रामिधः साधुर्मिक्षार्थं प्राविशत. तं च प्रशास्तमनसमिहपरलोकनिःस्पृह मूर्त धर्ममिव समागच्छन्तमवेक्ष्य सुरदत्तो वसुन्धराममिहितवान् यथा देहि साधव मालादानीय मादकानिति, सा च तदान मन्तवत्नी, परं पत्युरादेशं देवताशेनामिवप्रतीच्छन्तीमोदकानयनाथमालाभिमुखांनिश्रेणिमारोढुमयतिष्ट,साधुश्चनकल्पतेमालापहृता भिक्षा संयतानामिति तां विनिवार्य तद्गृहान्निःसंसार, ततस्तत्क्षण एव कोऽपि कापिलो भिक्षार्थ तस्मिन्नेव गृहे प्राविशत, सुरदत्तन च स पृष्टो तथा भोः ! किं संयतेनमालादानीयमाना भिक्षान प्रतिजगृहे ?, ततःस मात्सर्यवशादसम्बद्धं किम्पयमाविष्ट, ततस्तस्मायापि सुरदत्तो वसुन्धरया मोदकान दापितवान, वसुन्धरा च मोदकानयनार्थं निःश्रेणिमारोहन्ती कथ मपि पादहसनतो विसंस्थुलाङ्गी न्यपतत्, अधश्च व्रीहिदलनयन्त्रकमासीत्, ततस्तत्कीलकस्तस्यानिपतन्त्याः, कुक्षिद्विधापाटयामासनिर्गतश्चपरिस्फुरस्ततोगर्भः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org