Page Text
________________
३०
आघनियुक्तिः मूलसूत्रं निबिडा कार्या, मसृणा निव्रणा च भवति। सा च किमकव भवति?, ने त्याह-पुरुष च प्रत्येकम-एकैकस्य पृथगसौ भवति।
म. (६५/१) उभओ नहसंठाणा सच्चित्ताचित्तकारणा मसिणा।
वृ. 'उभयोः' पार्श्वयोः 'नखसंस्थाना' नखवतीक्ष्णा. किमर्थमसौ उभयपार्श्वयोस्तीक्ष्णा क्रियते ?. सचित्ताचित्तकारणात.तस्याएकनपार्श्वेनसचित्तपृथिवीकायःसँल्लिख्यते.अन्येनपार्श्वना-चित्तपृथिवीकाय इति। किंविशिष्टा सा ? 'मसिण'त्ति, मसृणा क्रियते. नातितीक्ष्णा. यतो लिखत आत्मविराधना न भवति। पृथिवीकाययतनाद्वारं गतम्। अप्कायद्वारमाह.
मू. (६५/२) आउक्काओ दुविहो भोमो तह अंतलिक्खो य॥ वृ.अप्कायो द्विविधः-भौमोऽन्तरिक्षश्च। इदानीं प्रत्यासत्तिन्यायादन्तरिक्षस्तावदच्यतेमू. (६६) महिआवायं तह अंतरिक्खिअंदट्टतं न निग्गच्छे।
आसन्नाओ नियत्तइ दरगओ घर च रुक्ख वा॥ व.सोऽन्तरिक्षजा द्विविधः, महिका-धुमिकास्पोऽप्कायः, वासंति वर्षारूपचाप्कायः. तमेवंप्रकारमुभयमपिदृष्ट्राऽन्तरिक्षजननिर्गच्छेत.अथकथचिन्निर्गतस्यसतोजातंमहिकावर्षततआसन्नादि-भभागे निवर्तते, अथ दूरमध्वानं गतः ततः किं करोति ? - 'गृहं' शून्यं गृहं वृक्ष वा बहलमाश्रित्य तिष्ठति।
अथ सभयप्रदेशेगतस्ततः किं कर्त्तव्यमित्याहमू. (६७) सभए वासत्ताणं अञ्चदए सुक्खरुक्खचडणं वा।
नइकोप्परवरणेणं भोमे पडिपुच्छिआगमनं ॥ ७. 'सभये' गृहादौ स्तेनकादिभयोपेते 'वर्षात्राणं' वर्षाकल्पंप्रावृत्त्य व्रजति. अथ 'अत्युदकं उदकान वर्षः ततः किं करोति?-शुष्कवृक्षारोपणं कर्त्तव्यम्।अथासौ सापायो नास्ति ततस्तरण्डंगृहीत्वा तरितुंजलं व्रजतिइत्युक्तोऽन्तरिक्षजः, इतरमाह-'नदी त्यादि,यदातुतस्यसाधोर्गच्छतोऽपान्तरालेनदीस्याद्वक्ररूपा ततस्तस्यानद्याःकूपरणव्रजति,नदीपरिहृत्येत्यर्थः।अथवा वरणेन' सेतुबन्धेनव्रजति। एवं भौमेप्रतिपृच्छ्य पूर्वमेवकश्चित्पुरुषंगमनकर्त्तव्यम्।इदानीयदक्तं वरणेनगन्तव्य'मिति.ससंक्रमोनिरूप्यते, किंविशिष्टेन तेन गन्तव्यं ? कीदृशेन वा (न) गन्तव्यमित्यत आहम. (६८) नेगंगिपरंपरपारिसाडिसालंवज्जिए सभए।
- पडिवक्षण उगमनं तज्जाइयरे व संडेवा।। वृ. 'नगंगिपरंपरपारिसाडिसालंबवज्जिए सभए पडिवक्खेण उ गमनं ति न एकाङ्गी-अनेकाङ्गीअनेकष्टकादिनिर्मितः संक्रमः, परंपर' इति परम्परप्रतिष्ठः-न निर्व्यवधानप्रतिष्ठः, 'परिसाडी'ति गच्छतो. यत्र धूल्यादि निपतति. 'सालंबवज्जिए'त्ति सालम्बवर्जितः-सावष्टम्भलग्नरहित इत्यर्थः. सभयो यत्रव्यालादयःशुपिरषुसन्ति, यद्यभिगुणयुक्तःसंक्रमोभवतितदानयातव्यं कथंतर्हियातव्य? 'प्रतिपक्षण' उक्तस्य विपर्ययेण। तत्रानेकाङ्गिनःप्रतिपक्ष एकाङ्गी.परम्परस्यापरम्परकः, परिशाटिनोऽपरिशाटी, सालम्बवर्जितस्य सालम्बः. अभयस्य निर्भयः प्रतिपक्षः एतेषु प्रतिपक्षेष गमनं । भङ्गकाथात्र पदपश्चकनिष्वन्नत्वात्रिंशत,तद्यथा-"अनेगंगिओपरंपरोपरिसाडीसालंबवज्जितोसभउत्तिपढमो" एवंस्वबुल्या रचनीयम।
पाठान्तरंवा नेगंगिचलऽथिर'त्ति,शषप्राग्वत.तत्रानकाङ्गापूर्ववत. चलथिरत्तिएतत्पदद्वयं,तथाहि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |