________________
अध्ययनं -४- [नि. १२७३]
१४५ 'गुरूपदिष्टे' गुरुणा व्याख्याते, अनेनाविधिज्ञेन परिस्थापनं न कार्यमिति दर्शयति, 'छारेण अक्कमित्ता' भस्मना सम्मिथ्य 'तिट्ठाणं सावणं कुज्जत्ति सामान्येन तिस्रो वाराः श्रावणं कुर्यात् अमुकदोषदुष्टमिदं व्युत्सृजामि एवं, विशेषतस्तु विषकृताभियोगिकादेरेवापकारकस्यैष विधिः, न त्वाधाकदिः, तद्गतं प्रसङ्गेनेहैव भणिष्याम इतिगाथार्थः । अजाततपारिस्थापनिकी
आयरिए य गिलाणे पाडुणए दुल्लहे सहसलाहे ।
एसा खलुअज्जाया वोच्छं से विहिए वोसिरणं ।।७५ ॥ वृ-आचार्ये सत्यधिकं गृहीतं किच्चद, एवं ग्लाने प्राधूर्णक दुर्लभेवा विशिष्टद्रव्ये सतिसहसलाभेविशिष्टस्य कथञ्चिल्लाभे सति अतिरिक्तग्रहणसम्भवः, तस्य च या पारिस्थापनिका एषा खलु 'अजाता' अदुष्टाधिकाहारपरित्यागविषयेत्यर्थः, 'वोच्छं से विहीए वोसिरणं प्राग्वदिति गाथार्थः
__एगंतमनावाए अच्चित्ते थंडिले गुरुवइढे ।
आलोए तिन्निपुंजे तिट्ठाणं सावणं कुज्जा ।।७६ ॥ वृ-पूर्वाद्धं प्राग्वत् 'आलोए'त्ति प्रकाशे त्रीन् पुञ्जान् कुर्यात्, अत एव मूलगुणदुष्टे त्वेकमुत्तरगुणदुष्टे तु द्वाविति प्रसङ्गः, तथा 'तिट्ठाणं सावणं कुज्जत्ति पूर्ववदयं गाथार्थः ।। गताऽऽहारपारिस्थापनिका, अधुना नोआहारपारिस्थापनिकां प्रतिपादयति
नोआहारंभी जासासा दुविहा होइ आनुपुव्वीए ।
उवगरणंभि सुविहिया! नायव्वा नोयउवगरणे ।।७७॥ वृ-निगदसिद्धा, नवरं नोउपकरणं श्लेष्मादि गृह्यते,
उवगरणंभि उजा सा सा दुविहा होइआनुपुव्वीए ।
जाया चेव सुविहिया! नायव्वा तह अजाया य ।।७८ ॥ वृ-निगदसिद्धैव, नवरमुपकरणं वस्त्रादि,
जाया य वत्थपाए वंका पाए य चीवरंकुज्जा ।
अज्जायवत्थपाए वोच्चत्थे तुच्छपाए य ।।प्र.१ ॥ वृ-जाता च वस्त्रे पात्रे च वक्तव्या, चोदनाभिप्रायस्तावद्वस्त्रे मूलगुणादिदुष्टे वङ्कानि पात्रेच चीवरं कुर्यात्, अजाता च वक्तव्या-वस्त्रे पात्रे च 'वोच्चत्थे तुच्छपाए य' चोदनाभिप्रायो वस्त्रं विपर्यस्तं-ऋजु स्थाप्यते पात्रंच ऋजु स्थाप्यत इति, सिद्धान्तंत वक्ष्यामः, एष तावद् गाथार्थः ।। इयं चान्यकर्तृकी गाथा ।
दुविहा जायमजाया अभिओगविसे यसुद्धऽसुद्धा य ।
एगंचदोन्नि तिन्निय मूलुत्तरसुद्धजाणट्ठा ।।७९ ॥ वृ-द्विविधाजाताअजातापारिस्थापनिका-आभिओगिकी विषेच अशुद्धाशुद्धाच, तत्रशुद्धा अजाता भविष्यति, अयं व प्राग्निर्दिष्टः सिद्धान्तः- ‘एगं च दोन्नि तिन्नि य मूलुत्तरसुद्धि जाणाहि' मूलगुणाऽसुद्धे एको ग्रन्थिः पात्रेच रेखा, उत्तरगुणासुद्धे द्वौ, शुद्ध त्रयइति गाथार्थः । अवयवार्थस्तु गाथाद्वयस्याप्ययंसामाचार्यभिज्ञैर्गीत इति-उवगरणेनोउवगरणेय, उवगरणेजाया अजायाय, जाया वत्थे पाए य, अजायावि वत्थे पत्ते य, जाया नाम वत्थपायं मूलगुणसुद्धं उत्तरगुणअसुद्धं वा [25/10
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org