________________
उपोद्घातः - [ नि. ८७६ ]
चिंतेउमारद्धो, साहूवि गया, जाई संभरिया, पत्तेयबुद्धो जाओ || अमुमेवार्थमभिधित्सुराहनि. (८७७) सोऊण अनाउटिं अणभीओ वज्जिऊण अणगं तु । अणवजयं उवगओ धम्मरुई नाम अनगारो ||
३२७
वृ- 'श्रुत्वा' आकर्ण्य, आकुट्टनम् आकुट्टिश्छेदनं हिंसेत्यर्थः, न आकुट्टिः - अनाकृट्टिस्तां सर्वकालिकीमाकर्ण्य, ‘अणभीतः' 'अण रण' इति दण्डकधातुः, अणति गच्छति तासु तासु जीवो योनिष्वनेनेत्यणं पापं तद्भीतः, वर्जयित्वाऽणं तु-परित्यज्य सावद्ययोगम् 'अणवजयं उवगओ' त्ति वर्जनीयः वर्ज्यः अणस्य वर्ज्यः अणवर्ज्यस्तद्भावस्तामणवर्ज्यतामुपगतः साधुः संवृत्त इत्यर्थः, धर्मरुचिर्नामानगार इति गाथार्थः ॥ साम्प्रतं परिज्ञाद्वारावयवार्थः प्रतिपाद्यत इति, तत्र कथानकं प्रागुक्तम्, इदानीं गाथोच्यते
नि. (८७८)
परिजाणिऊण जीवे अजीवे जाणणापरिण्णाए । सावज्जजोगकरणं परिजाणइ सो इलापुत्तो ॥
वृ- परिज्ञाय जीवानजीवांश्च 'जाणणापरिण्णाए' त्ति ज्ञपरिज्ञया 'सावद्ययोगकरणं' सावद्ययोगक्रियां 'परिजाणइ' त्ति प्रत्याख्यानपरिज्ञया स इलापुत्र इति गाथार्थः ॥ द्वारं ॥ प्रत्याख्यानद्वारं, तत्र कथानकम्-तेतलिपुरणयरे कणगरहो राया, पउमावई देवी, राया भोगलोलो जाते २ पुतो वियंगे, तेतलिसुओ अमञ्च्चो, कलाओ पूसियारसेट्ठी, तस्स धूया पोट्टिला आगासतलगे दिट्ठा, मग्गिया, लद्धाय, अमच्यो य एगंते पउमावईय भण्णइ एगं कहवि कुमारं सारक्खह तो तव य मम य भिक्खाभायणं भविस्सइत्ति, मम उयरे पुत्तो, एवं रहस्सगयं सारवेमो, संपत्ती य पोट्टिला देवी य समं चेव पसूया, पोट्टिलाए दारिया देवीए दिन्ना, कुमारो पोट्टिलाए, सो संवडइ, कलाओ य गेण्हइ । अन्नया पोट्टिल अनिट्ठा जाया, नाममवि न गेहइ, अन्नया पव्वइयाओ पुच्छइ-अस्थि किंचि जाणह, जेण अहं पिया होज्जा, ताओ भांतिन वट्टइ एयं कहेउं, धम्मो कहिओ, संवेगमावण्णा, आपुच्छइ - पव्वयामि, भणइ - जइ संबोहेसि, ताए पडिस्सुयं, सामण्णं काउं देवलोगं गया सो राया मओ, ताहे पउरस्स दंसेइ कुमारं, रहस्सं च भिंदइ, ताहे सोऽभिसित्तो, कुमारं माया भणइ - तेतलिसुयस्स सुटु वट्टेज्जाहि, पहावेण तंसि राया जाओ, तस्स णामं कणगज्झओ, ताहे सव्वठाणेसु अमच्यो ठविओ, देवो तंबोइ न संबुज्झइ, ताहेरायाणगं विपरिणामेइ, जओ जओ ठाइ तओ तओ राया परमुहो ठाइ, भीओ घरमागओ, सोऽवि परियणो नाढाइ, सुठुतरं भीओ, ताहे तालपुडं विसं खाइ, न मरइ, कंको असी खंधे निसिओ, न छिंदइ, उब्बंधइ, रज्जु छिंदइ, पाहाणं गलए बंधिता अत्थाह पाणियं पविट्ठो, तत्थवि थाहो जाओ, ताहे तणकूडे अग्गि काउंपविट्ठो, तत्थवि न डज्झइ, ताहे नयराओ निम्फिडइ जाव पिट्ठओ हत्थी धाडेइ, पुरओ पवातखड्डा, दुहओ अचक्खुफासे मज्झे सराणि पतंति, तत्थ ठिओ, ताहे भणइ-सहा पोट्टिले साविगे २ जइ नित्थारेज्जा, आउसो पोट्टिले ! कओ वयामो ?, ते आलावगे भणइ जहा तेतलिणाते, ताहे सा भइ-भीयस्स खलु भो पव्वज्जा, आलावगा, तं दद्दूण संबुद्धो भणइ-रायाणं उवसामेहि, मा भणिहिति-रुट्ठो पव्वइओ, ताहे साहरियं जाव समंततो मग्गिज्जइ, रन्नो कहियं-सह मायाए निग्गओ, खामेत्ता पवेसिओ, निक्खमणसिवियाए नीणिओ, पव्वइओ, तेन दढं आवइगहि
तस्स
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org