________________
१७८
आवश्यक मूलसूत्रम्-१
तं भवति अन्नहा, लज्जिओ आगतो। तओ भगवं चउत्थमासखमणपारणए नालिंदाओ निग्गओ, कोल्लाकसनिकेसं गओ, तत्थ बहुलो माहणो माहणे भोयावेति घयमहुसंजुत्तेणं परमन्नेणं, ताहे तेन सामी पडिलाभिओ, तत्थ पंच दिव्वाणि । ___ गोसालोऽवि तंतुसवागसालाए सामिं अपिच्छमाणो रायगिहं सब्अंतरबाहिरिअं गवेसति, जाहे न पेच्छइ ताहे नियगोवरगरणं धीयारणं दाउं सउत्तरोठं मुंडं काउं गतो कोल्लागं, तत्थ भगवतो मिलिओ, तओ भगवं गोसालेण समं सुवण्णखलगं वच्चइ, एत्यंतरा गोवा गावीहितो खीरं गहाय महल्लिए थालीए नवएहिं तंदुलेहिं पायसं उवक्खडेंति, ततो गोसालो भणति-एह भगवं! एत्थ भुंजामो, सिद्धत्थे भणति-एस निम्माणं चेव न वच्चइ, एस भजिहिति उल्लहिज्जंती, ताहे सो असद्दहंतो ते गोवे भणति-एस देवजगोतीताणागतजाणओ भणति-एस थाली भजिहिति, तो पयत्तेण सारक्खह, ताहे पयत्तं करेंति-वंसविदलेहिं सा बद्धा थाली, तेहिं अतीव बहुला तंदुला छूढा, सा फुट्टा, पच्छा गोवालाणं जेणं जं करुल्लं आसाइयं सो तत्थ पजिमिओ, तेन न लद्धं, ताहे सुटुंतरं नियतिं गेण्हइ । अमुमेवार्थं कथानकोक्तमुपसंजिहीर्षुराहनि. (४७४) कुल्लाग बहुल पायस दिव्वा गोसाल दट्ठ पव्वजा ।
बाहिं सुवण्णखलए पायसथाली नियइगहणं ॥ वृ-पदानि-कोल्लाकः बहुल: पायसं दिव्यानि गोशालः दृष्ट्वा प्रव्रज्या बहिः सुवर्णखलात् पायसस्थाली नियतेग्रहणं च । पदार्थ उक्त एव । नि. (४७५) बंभणगामे नंदोवनंद उवनंद तेय पच्चद्धे ।
चंपा दुमासखमणे वासावासं मुनी खमइ ॥ वृ- पदानि-ब्राह्मणग्रामे नन्दोपनन्दौ उपनन्दः तेजः प्रत्यर्धे चम्पा द्विमासक्षपणे वर्षावासं मुनिः क्षपयतीति । अस्याः पदार्थः कथानकादवसेयः, तच्चेदम्-ततो सामी बंभणगामं गतो, तत्थ नंदो उवनंदोय भायरो, गामस्स दो पाडगा, एक्को नन्दस्स बितिओ उवनंदस्स, ततो सामी नंदस्स पाडगं पविट्ठो नंदघरं च, तत्थ दोसीणेणं पडिलाभिओ नंदेन गोसालो उवनंदस्स, तेन उवनंदेण संदिटुं-देहि भिक्खं, तत्थ न ताव वेला,ताहे सीअलकूरो नीणिओ, सो तं नेच्छइ, पच्छा सा तेणवि भण्णति-दासी ! एयस्स उवरि छुभसुत्ति, तीए छुढो, अपत्तिएण भणति-जइ मज्झ धम्मायरिअस्स अस्थि तवो तेए वा एयस्स घरंडज्झउ, तत्थ अहासण्णिहितेहिं वाणमंतरेहिं मा भगवतो अलियं भवउत्ति तेन तं दहें घरं । ततो सामी चंपं गओ, तत्थ वासावासं ठाइ, तत्य दोमासिएण खमणेण खमइ, विचित्तं च तवोकम्म, ठाणादीए पडिमं ठाइ, ठाणुकुडुगो एवमादीनि करेइ, एस ततिओ वासारत्तो । .. नि. (४७६) कालाएँ सुण्णगारे सीहो विजुमई गोहिदासी य ।
खंदो दंतिलियाए पत्तालग सुण्णगारंभि ॥ वृ-पदानि-कालायां शून्यागारे सिंहः विद्युन्मती गोष्ठीदासी च स्कन्दः दन्तिलिकया पात्रालके शून्यागारे । अक्षरगमनिका क्रियाऽध्याहारतः स्वधिया कार्या । पदार्थः कथानकादवसेयः, तच्चेदम्-ततो चरिमं दोमासियपारणयं वाहिं पारेत्ता कालायं नाम सन्निवेसं गओ गोसालेण
समं, तत्थ भगवं सुण्णघरे पडिमं ठिओ, गोसालोऽवि तस्स दारपहे ठिओ, तत्थ सीहो नाम Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org