________________
उद्देशक :- ६, मूल - १४८, [भा. २४४८ ]
[भा. २४४८ ]
इति संयमंभि एसा विराहना होइमा उ आयाए । छगलगसेनावतिकण रयणथालेय एमादी ।।
१५५
वृ- इत्येवममुना प्रकारेण एषानन्तरोदिता संयमे विराधना भवति । आत्मविराधना पुनरियं वक्ष्यमाणा छागदृष्टान्तेन सेनापतौ मृते समागते करुणरोदने रत्नस्थाले रत्नभूते स्थाले ढौकिते एवमादौ । तत्र यथा च्छागदृष्टान्तेनाभिसमीहिते सेनापतौ मते तस्मिन्नागते आत्मविराधना भवति तथाजन्ने सूयसा मंसं मज्जारएण अक्खिउं । सो अन्नो मंसं मग्गइ इणमो य तत्थातो ।। कटुहुंडपट्टलीए गलबद्धाए उ छगलतो तत्थ । सूपेण य सोवहिंतो थक्के आतोत्ति नाऊणं ।।
[भा. २४४९ ]
[भा. २४५० ]
वृ- यथा राज्ञसूपस्य सूपकारस्य मांसमाजरिणाक्षिप्तं नीतं, ततः सूपकारो भीतोऽर्दनो जातो मांसं मृगयते । तस्मिंश्च मृगयमाणे तत्र महानसेऽयमतर्कितः कडुमागडपोट्टलिकया गलबद्धया युक्तश्छाग आयातः सन् सूपेन सूपकारेण मारितः । थक्के प्रस्तावे आयातइति ज्ञात्वा एष दृष्टान्तः । साम्प्रतमुपनयमाह [भा. २४५१] एवं अन्नाई ताई मग्गति तं समंतेन । सो य तहिं संपत्तो ववरोवितो संजमातेहिं ।।
वृ- एवं सूपंकार इव तस्य साधोर्ये स्वजनास्तेषां सेनापतिर्मृतस्ततस्तानि स्वजनरुपाणि मानुषाणि अद्दन्नाई इति असत्यानि तं श्रमणीभूतं सेनापतिभ्रातरमात्मीयं समं ततो मृगयन्ते । स च मृग्यमाणस्ततैव सम्प्राप्तस्ततस्तं ससमुपस्थिताः स्वजना वयं परिभूता भविष्यामो न च त्वयि नाथे विद्यमाने परिभवोऽस्माकं युक्तस्तस्मात् कुरु प्रसादमित्येवं तैरुपसर्ग्यमाणः संयमात् व्यपरोपितः ।। [भा. २४५२] सेनावती मतो ऊ भायपिया वा वि तस्स जो आसि । अणय नत्थि अरिहो नवरि इमो तत्थ संपन्नो ।।
वृ-सेनापतिर्मृतस्तस्य यो भ्राता पिता वा आसीत् सोऽपि मृतोऽन्यश्च तस्मिन् गृहेऽर्हो योग्यः सेनापतित्वस्य नास्ति नवरमयमेव योग्यः । स च तत्र संप्राप्तः ।।
[भा. २४५३]
तो कणं कंदता बिंति अनाहा वयं विना तुम |
माय इमा सेनावतिलच्छी संकामउ अन्नं ।।
बृ- ततस्तत्सम्प्राप्त्यनन्तरं ते स्वजनाः करुणं क्रन्दतो ब्रुवते वयमनाथास्त्वया विना इयं च प्रत्यक्षत उपलभ्यमाना सेनापतिलक्ष्मीरन्यं पुरुषान्तरं मा संक्रामतु ।।
[भा. २४५४ ]
तं च कुलस्स पहाणं बलिविरिए तुज्झहीणमयं च । पच्छावि पुनो धम्मं काहिसि देता पसीयाहि ।।
वृ- त्वं च कुलस्यास्य समस्तस्यापि प्रमाणं । एतच्च बलं हस्त्यादि वीर्यमान्तरोत्साहः समस्तस्यापि कुलस्य तवाधीनं पश्चादपि त्वं धर्मं करिष्यसि ।। सम्प्रति पदे प्रार्थये तावत् यावत् सेनापतिपदप्रतिप्रत्या प्रसीद
[भा. २४५५ ]
Jain Education International
एवं कारुणेणं इड्डीए उ लोभितो ततो तेहिं । ववरोविज्जइ ताहिं संजमजीयातो सो तेहिं ।।
वृ- एवमुपदर्शितेन प्रकारेण कारुण्येन ऋद्धया च तैः स्वजनैः स लोभितो लोभं ग्राहितस्ततो
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org