________________
व्यवहार - छेदसूत्रम् - १-३/८२ प्रत्येकंसूत्रद्विकमनिक्षेपणनिक्षेपणविषयं भावनीयं । नवरंतत्र तेषुचतुर्षु सूत्रेषुमध्ये अनिक्षेपणायामनिक्षेपणाविषये गणावच्छेदकसम्बन्धिन्याचार्योपाध्यायसम्बन्धिनि च सूत्रे नानात्वमिदं तदेवाहअजापालकेन श्रीगृहिकेन च दृष्टान्तेन गणावच्छेदकाचार्योपाध्याया यावजीएमाचार्यपदानामनह
४४६
तत्राजापालकदृष्टान्तमाह
[भा. १६०८ ]
[ भा. १६०९ ]
अइयातो रक्खंतो अइबालो दिठतित्थजत्ताउ । कहि वञ्चह तित्थानि वेति अहगंपि वच्चामि ।। छड्डेऊण गयंमी सावज्जाईहिं खइयरिय नट्टा । पच्चागतोवविज्जइ न लभतिय भक्तिं न वियत्ताओ ।। कोई भईए अजाओ क्खति तेन अडवीए । आयाउ चारयंतेन व रक्खतेन कप्पडियादीदिठ्ठा ।।
[ भा. १६१० ]
वृ- गंगं संपाट्टिया तेन पुच्छियं, कहिं वच्चह । तेभणंतिगा जत्ता, सोततो अजाओ छड्डित्ता तेहिं समं गंगंगतो, । ताओ अजाओ सुणातो काउवि ताव सावज्जेहिं खड्या तोकातो तेनेहि हरिया तोकातो विनट्टा उ । सोय गंगाएण्हाएतापडिआगतो । पुनो रक्खामिति अजातो मडगति ताहे सो बंधित्ता लोगेण अयाणं मोल्लं दवावितो भत्ती नलद्धी न य पुनो लभतिमगंतोवि अयातो रक्खिउं| अक्षरयोजना त्वेवं-अजापालो अजारक्षन् तीर्थयात्रिकान् कार्पटिकादीन् दृष्ट्राऽप्राक्षीत् क्व व्रजथ यूयं । तेऽवोचन् दूरिक्षीने । स ब्रूते अहमपि व्रजामि । एवमुक्त्वा तस्मिन् अजास्त्यक्त्वा गते श्वापदादिभिः खादितहृतनष्टाः काञ्चिदजाः श्वापदैः खादिताः काश्चितस्तेनैरपहता अपरा नष्टा नंष्ट्रा स्वगृहमागताः । सच गङ्गायांरस्नात्वा अरयागतः सन् अजामूल्यं दाप्यते न च लभते भृतिं नापि पुनरजा रक्षितुमिति ।
[ भा. १६११] एवं सिरिधरीए वी एवं तु गणादिको व अनिक्खित्ते । जावज्जीवं तप्पत्तीयं गणं सोउ ।।
वृ एवमजापालकइव श्रीगृहिकोऽपि द्रष्टव्यः । सो चौवं । कोइ सिरिधरिओ भीईए सिरिधरं पालेह । अन्नया तेन केइ गंगं संपट्टिता दिठ्ठा पुच्छिया कहिं वच्चह । तेहिं कहियं गंगाए । ततो सो अनापुच्छित्ता तेहिं समं गंगं गतो । पच्छा सिरिधरं सुन्न लोगेण विलुतं । सो गंगाए एहाएत्ता पडियागतो पुनो रक्खामित्ति । सिरिधरमेति, ताहे सो रिरिधरसामिणा बंधित्ता जं सिरिधरे पणङ्कं तं दवावितो न य पुनो लभति रक्खिउं मांतोवि । एषदृष्टान्तः । । अत्रोपनयमाह एवं तुइत्यादि । एवमेव तु स्वधारणेगणादिकस्य अनिक्षिप्ते । अनिक्षिप्ते कृते भावे क्तप्रत्ययविधानात्तत्प्रत्ययंगणाद्यनिक्षेपेण मैथुनसमाचरणग्रत्ययं सगणावच्छेदिकादियावज्जीवं न लभते गणमिति । तदेवमनिक्षेपविषये सूत्रद्विके दृष्टान्तद्विकमुक्तमेतदेव दृष्टान्तद्विकं निक्षेपविषयेऽपि सूत्राद्विकं योजनीयं । तच्चैवं अन्नो अजापालगो अजातो रक्खतिक तेन कप्पडियादी अन्नया गंगं संपट्ठिया दिट्ठा । तेन पुच्छिया-कहिं वच्चह । तेहिं कहियं गंगाए वच्चामो । ततो तेन गंगं गन्तुकामेण अजातो अजासामियाणंनिक्खित्ता अन्नोवा अप्पणो ट्ठाणे अजापालगो कतो काउं गंगं गतो । गंगाए हाएता पडियागतो तेन पुनो रक्खामिति अजा मग्गिया लद्धा । तहाकोइसिरिधरितो सिरिधरं पालति । अन्नया तेन गंगं संपट्टिया । केइ दिट्ठा आपृच्छ्रिया कहि गंगाए वच्चामो सोगंगं गंतुकामी सिरिधरं सामिस्स कहेत्ता अप्पणो वा ट्ठाणे अन्नं पञ्च्चइयसिरिधरियं ठवित्ता ततो गंगाए एहाएता पडिआगतो । पुनो लद्धं सिरिधरमेवं यो गणावच्छेदक आचार्योपाध्यायो वा गणावच्छेदकत्वादिकं निक्षिप्य मैथुनधर्मं प्रतिसंवत । स संवत्सरत्र्यातिक्रमे लभते पुनराचार्यादिकमिति, सूत्रम्
मू. (८३) भिक्खूय गणाओं अवकम्म ओहायइतिन्निसंवच्छ्राणि तरस पत्तियं नोकप्पइ आयरियत्त. वा जाव गणावच्छंद इयत्तं वा उद्दिसित्तए वा धारेत्तए वा, तिहिसंवच्छरेहिं वीइकंतेहिं चउत्थगंसि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org