________________
३९८
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-३/६६ सियालेणप्लुतंकयं । वियरएसहमिगाइएहिं पडिओसव्वेविणठा । तेअद्धाणाती आवतीसुयगीयत्थेणं बीयपए जयणाए निसेवणाए गच्छं नित्थारियं पारिता अगीयत्थो चिंतेइ सव्वत्थवि एवमायरियव्वंति मन्नतो निक्कारणे बितियदेण गच्छेण समं विहरइ ।सो तहा विहरतो नरगाइभववियरए अप्पाणं गच्छंच पाडेइ एष भावार्थः । अधुनाक्षरार्थो विव्रियते-वनदेव जाते सत्वानां मृगादीनां वियरयपरिवृते वेण्टे समागतः तेषां सिंहस्य पुच्छे लग्नानां सिंहेन सहव्यपर जसोलघुश्रोतोरुपस्य जलाशयस्य डेपनं लचनं, ततोदृष्ट्वाजम्बुकेनाप्यन्यदातत्कर्तुमशक्नुवतामृगादयस्तस्तिन्व्यपरजसिच्छूढा क्षिप्ताः ।एषदृष्टान्तः।
सम्प्रति दार्टान्तिकयोजनामाह[भा.१३७५] अद्धाणादिसु एवं दटुंसव्वत्थ एवमन्नतो ।
भवविरयं अगीतो, पाडे अन्नेवि पवडतो ।। वृ-अध्वादिष्वापत्स्वेव द्वितीयपदेन यतना निषेवनतो गच्छंनिस्तारयन्तं दृष्टा अगीतोऽगीतार्थः संवत्रैवमाचरितव्यमितिमन्यमानो निष्कारणयतनया द्वितीयपदेन गच्छं परिपालयन् भवे वियरयमिति द्वितीयप्राकृतत्वात्सप्तम्यर्थेनरकादिभवरुपेव्यपरजसिप्रपतन् अन्यानपिस्वगच्छवासिनः पातयति, । गतंव्यपरजोद्वारमधुना पङ्क्तिद्वारमाह[भा.१३७६] जंबुककूवे चंदे, सीहेनुत्तारणाय पंतीए ।
जंबुकसपंतिपडगंएमेव अगीयगीयाणं ।। वृ-एगया जेट्ठा मूलमासे सियाला तिसिया अद्धरत्ते कूवतडेट्ठिया कूवं पलोयंति । तत्थ तेजोण्हाए उदए चंदबिंबंपासंति, चिंतेतिय चंदोकूवे पडितो । तत्थय सिहोआगतो विट्ठति । ततो तेहिं सियालेहिं सीहो विनवितो तुमं मिगाहिवती ए सवि गहाहिवती कूवे पडितो । एयस्स गुणेणं अम्हे दिवसभूयाए रत्तीए सुहं निरुवसग्गा वियरामो । ततो जुञ्जसि तुमंगाहाहिवतिमुत्तारेउंसीहोभणति, पंतीएसमं पुच्छे लग्गित्ता वियरह । अंतिल्लस्स चंदो लग्गहिति ताहे सव्वे प्लुतेनोत्तारेहामित्ति । ततो ते पंतीए सीहपुच्छे लग्गाकुवमज्झेओतिहासीहेणप्लुतंकाउंसव्वेउत्तारिया । उवरिगगणेचंदंपासंतिकूवतलेयआलोलिए उदएचंदं अपासमाणा उत्तारियत्तिमन्नंति । अन्नया तहेव चंदंपासेत्तासीहेणउत्तारियपुव्वोसियालो एवं चिंतेति । अहमवि सीहो इव उत्तारेभि एवं चिंतित्ता सो सियालो भणति । पंतीए ममं पुच्छे लग्गित्ता उयरह तेउत्तिणा । सीयालेण उत्तारेहामिति प्लुतं कयं । ततो असमत्थोत्ति तह पुच्छे लग्गित्तासह कूवे पडितो । तत्थेवमतोएवमद्धाणादीसुआवईसुगीयत्थेणंबितियपदेजयणा निसेवणाएइत्यादिउपनयः पूर्ववदेषभावार्थोऽधुनाक्षरार्थः-एकदाजम्बूकाः कूपतटेमिलितास्तैः कूपेकूपमध्येचन्द्रोदृष्टः । तस्मिन् दृष्टेतदुद्धरणाय सिंहपुच्छेविलग्नानांपड्कत्त्याप्रविष्टानांशृगालानां सिंहनोत्तारणाकृता । तद्दष्टान्यदा एकेन जम्बुकेन सिंहोत्तारित पूर्वेण तथा कर्तुमारब्धं । ततस्तस्य जम्बुकस्य एवं स पक्तिकस्य कूपे पतनमेवमनेनैव दृष्टान्तद्वयोक्तेनप्रकारेणागीतगीतयोर्भवकूपेगच्छेनसह पतनंततउत्तारणंचगच्छस्य परिभावनीयमिति गतंपक्तिद्वारमिदाHशृगालराजद्वारमाह. [भा.१३७७] नीलीरागखसदुमहत्थीसरभा सियाल कच्छाओ।
बहुपरिवारअगीते विचूयणोहावणपरेहिं ।। वृ-एक्को सियालो रत्तिं घरंपविट्ठोघरमाणुसेहिं चिंतितो निच्छिभिउमाढत्तो सोसुनगाईहिं पारुद्धो । नीलीरागरंजणे पडितो किहवि ततो उत्तिन्नो नीलवन्नो जातो, तं अन्ने (हत्थी) सरभ तरक्ख सीयालादी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org