________________
उद्देशकः२, मूलं:४६, [भा. ११३४] . .
३४३ · वृ- द्वयोः क्षिप्तचित्तदीप्तचित्तयोरेष पीडाहेतुत्वेनानन्तरमुद्दिष्टोऽशुभपुद्गलसमुदायोऽनागन्तुकः स्वशरीरसंभवी प्रतिपादितः यक्षावेशेन पुनः ग्लायति पीडा हेतुरशुभपुद्गलसमुदायो नियमादागन्तुको भवति । ततोऽनागन्तुका शुभपुगलसमुदयप्रतिपादनार्थमेषसूत्रारंभः प्रकारान्तरेणसंबंधमाह[भा.११३५] अहवाभयसोगजुओ चिंतद्दित्तो अइहरसितोवा;
आवस्सतिजक्खेहि, अइमत्तो होइसंबंधो । वृ-अथवेति प्रकारांतरोपप्रदर्शने भयशोकयुक्तो वा चिन्तार्दितो वा एतेन क्षिप्तचित्त उक्तः । अतिहर्षितो वानेन दीप्तचित्तोऽभिहितः यक्षैः परवशहृदयतया आविश्यते आलिह्यतेततः क्षिप्तदीप्तसूत्रानन्तरंयक्षाविष्टसूत्रमित्ययमन्योभवतिसम्बन्धः ।अनेनैवसम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या पूर्ववत् ।सम्प्रतियतो यक्षाविष्टो भवति तत्प्रतिपादनार्थमाह[भा.११३६] पुखभवियवेरेणंअहवारागेणरंगितोसंतो।
एएहि उक्खविठ्ठो सेठीसभिलगवेसादी ।। वृ- पौर्वभविकेन पूर्वभवभाविना वैरेण अथवा रागेण रञ्जितः सन् यक्षराविश्यते । एताभ्यां रागद्वेषाभ्यां यक्षाविष्टोभवति यथाश्रेष्ठी द्वेष्यभार्ययाभूतिकयासझिणत्ति लघुभ्राताज्येष्टभातृभार्यया द्वेष्ट्यादिभिरित्यत्रादिशब्दात्भृतिका ज्येष्टभार्यया परिग्रहः तत्र श्रेष्ठ्याधुदाहरणमाह-- [भा.११३७] सेट्ठिस्स दोन्निमहिला पियाय वेस्सायवंतरीजाया ।
सामन्नंमि पयत्तंच्छलेतितंपुव्वरेणं ।।। वृ-एगोसेट्टी, तस्सदोमहिला ।एगापियाएगावेस्सा ।तउजावेसासाअकामनिज्जाराएमरिऊणं वंतरी जाया, सिट्ठीवि तहारूवाणं थेराणमंतिए धम्मं सोचा पव्वइतो । सा यवंतरी पुव्ववेरेण छिद्दाणि मगति ।अन्नयामपत्तंदळूणच्छलियाइतो । अक्षरार्थस्त्वयं श्रेष्ठिनोद्वेमहिले । तद्यथा-एका प्रियाअपरा द्वेष्या । तत्रैकामृत्वा व्यन्तरी जाता | सा श्रामण्ये स्थितं श्रेष्ठिनं प्रमत्तं दृष्ट्वा पूर्वभववैरेण छलितवती गाथायामतीतकालेऽपिवर्तमानताप्राकृतत्वात्सम्प्रति लघुभ्रातृदृष्टान्तमाह-- [भा.११३८] जेट्टगभाउमहिलाअज्झोवन्नाओ होइखुडुलिए।
धरमाणयारियंमी पडिसेहे वंतरी जाया ।। वृ-एगंमिगामेदोभायरो ।तस्यजेट्टस्यभारिया खुड्डलगेअझोववणासातंपत्थेइखुङलगोनिच्छइ भणइ-तुमंममजेट्ठभाउयं धरमाणंन पाससि । तीएचिंतियंजीवइतावमेनस्थि एसोदेवरोत्तितओच्छिदं लहिऊण विससंचारेण मारितो नियभत्ता । ततो भणियं जस्स भयं कासी सो मओ । इयाणिं पूरेहि मे मनोरहं । तेन चिंतियंनूनमेताएमारितोजेठ्ठभाउगो धिरत्युकामभोगानमितिसंवेगगतो पव्वइतो । इयरो वि दुह संतत्ता अकामनिज्जाराए मरिऊण वंतरी जाया । ओहिणा पुव्वभयं पासति दिट्ठो देवरो सामन्ने द्वितो । ततो नाहमनेन इच्छियत्ति पुव्वभववेरमनुसरंतीए । पमत्तो च्छलितो, अक्षरयोजना त्वियम्ज्येष्ठभ्रातृमहिला क्षुल्लके लघुभ्रातरि अध्युपपन्ना जातानुरागा सा च तेन ज्येष्ठो भ्राता धरन्तं जीवन्तंन पश्यतीतिप्रतिषिद्धा, मारितेप्रव्रज्याप्रतिपत्तितः प्रतिषिद्धेतिव्यन्तरी जाता । अत्रपूर्वरागः पश्चाद्वेषः, भृतिका दृष्टान्तमाह[भा.११३९] भतिया कुटुंबिएण, पडिसिद्धा वाणमंतरीजाया ।
पवत्तंसामणम्मिपमत्तं, छलेतितंपुव्ववेरेण ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org