Page Text
________________
३३०
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-२/४३ __ वृ-अनवस्थोऽनवस्थाप्यः पाराञ्चीपाराञ्चितः ।पूर्वकल्पाध्ययनेभणितः । इदंतुवक्ष्यमाणंनानात्वं तत्रग्लानस्य सतश्चिन्तान कृता, अत्रतुक्रियते ।कथमित्याह-ग्लानस्यसतोगणावच्छेदिना आचार्येण च यथासूत्रं वैयावृत्यं कर्त्तव्यं यदि पुनर्न कुरुते ततोऽकरणे चत्वारो गुरुकाः गुरुमासाः प्रायश्चित्तं तथा आज्ञादय आज्ञाऽनवस्था मिथ्यात्वविराधनादोषाः सम्प्रति पाराञ्चितं प्रत्याचार्यस्य वैयावृत्यकरणे शिक्षामाह[भा.१०६८] उलोयणंगवेसणआयरिओ कुणतिसव्वकालंपि,
उप्पन्न कारणम्मीसव्वपवत्तेणकायव्वं । वृ-अवलोकनंनिरीक्षणक्षेत्रबहिः स्थितस्य पाराञ्चितस्य गवेषणंचतद्योग्यस्यभक्तपानादेराचार्यः सर्वकालमपियावत्पाराञ्चितावस्थायाः कालस्तावत्तंसकलमपियावत्करोति । उत्पन्नेकारणे स्नानत्वादि लक्षणेपुनः सर्वप्रयत्नेन कर्तव्यमाचार्येण । [भा.१०६९] जोउ उवेहंकुज्जा आयरितो केणईपमादेणं ।
आरोवणाउतस्सा कायव्वा पुव्वनिदिट्ठा ।। वृ-यः पुनराचार्यः किमपिजनव्याक्षेपादिना प्रमादेन उपेक्षा कुरुते, तस्यारोपणा प्रायश्चित्तारोपणा पूर्वनिर्दिष्टा कर्तव्याचत्वारो गुरुकास्तस्मै प्रायश्चित्तं दातव्यमितिभावः ।
मू.(४४) खित्तचित्तेभिक्खूगिलायमाणंनोकप्पइतस्सगणाऽवच्छेइयस्सनिज्जूहितएअगिलाए तस्सकरणिज्जं वेयावडियं जावरांगायंकाओ विप्पमुक्कतओपच्छा तस्य अहालहुयस्सए नामं ववहारे पट्टवेसिया।
वृ-खित्तचित्तंगिलायमाणमित्यादिसूत्रं । अथास्यसूत्रस्यकः सम्बन्ध उच्यते[भा.१०७०] घोरम्मितवे दिन्ने, भएणसहसा भवेज्ज खित्तोउ ।
गेलनं वापगयं अगिलाएकरणंचसंबंधो।। वृ-घोरेरौद्रपारिबारिकादिरूपेतपसिदत्तेभयेन सहसाभवेक्षिप्तःक्षिप्तचित्तःअपहृतचित्त इत्यर्थः । अथवा ग्लान्यं प्रकृतं क्षिप्तचित्तोऽपि च ग्लानकल्पस्ततस्तस्यापि अगिलया यथोक्तस्वरूपया कर्तव्यमिति तत्प्रतिपादनार्थमेष सूत्रोपनिपात इत्ययं पूर्वसूत्रेण सहास्य सम्बन्धः । अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्यासाच प्राग्वत् ।। सम्प्रति क्षिप्तचित्तप्ररूपणार्थमाह[भा.१०७१] लोइयलोउत्तरिओ, दुविहो खित्तोसमासतो होइ ।
कहपुन हवेज्ज खित्तो, इमेहिंसुणकारणे हिंतु ।। वृ-समासतः सङ्केपतो द्विविधो द्वि प्रकारः क्षिप्तो भवति । तद्यथा-लौकिको लोकोत्तरिकश्च । तत्र लोके भवो लौकिकः, अध्यात्मादित्वादिकण एवं लोकोत्तरे भवो लोकोत्तरिकः अथ कथं केन प्रकारेण पुनः क्षिप्तः क्षिप्तचित्तो भवेत् । सूरिराह-शृणुएभिर्वक्ष्यमाणैर्भवति तान्येव कारणान्याह[भा.१०७२] रागेण वाभयेणव अहवा अवमानितोनरिंदैण ।
. एएहिं खित्तचित्तोवणियादिपरूवणालोए ।। वृ-रागेण वा यदि वा भयेन अथवा नरेन्द्रेण प्रजापतिना उपलक्षणमेतत् । सामान्येन वा प्रभुणा अपमानितोऽपमानं ग्राहितः एतैः खलु कारणैः क्षिप्तचित्तोभवति । तेच लोके उदाहरणत्वेन प्ररूपिता वणिगादयः । तत्र रागेण क्षिप्तचित्तो यथा वणिग्भार्या । तथा हि-काचिद्वणिग्भार्याभरि मृतं श्रुत्वा
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003325 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 21 Vyavahara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 482 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_vyavahara |
| File Size | 11 MB |